O, kpm er eens kijken
wat ik in mijn schoentje vind
alles gekregen
van die beste Sint!
£en pop met vlechten
in het
kant-en-klaar
twee kaatseballen in een net
een letter van banket.
Gen bromtol met een
gweep erbij
Gen doos soldaten,
ook voor mij
en (heerlijk toch) een
nieuwe pet
een letter van banket.
EUWS 11
een snoezig jur
'Kaatseballen in een net' zijn uit de tijd, maar
verder is één van de beroemdste Sinterklaas
liedjes nog actueel. Ook onze voorouders
gaven graag iets praktisch op vijf december.
.V
Natuurlijk staan er dit jaar moderne
tongbrekers op de verlanglijstjes. Een
Poopsie Slime Surprise Pack. De Hat-
chiBabies. Of, natuurlijk, de nieuwste
Pokémon-game voor de Nintendo-
Switch. Maar over het algemeen pui
len de lijstjes volgens Philip Lane, in
koopmanager bij Bol.com, nog altijd
uit van de klassiekers. Blokken en
Lego. Creatieve dingen als tekensets.
En bordspelen. Heel veel bordspelen.
Lane: „Monopoly is elk jaar weer een
bestseller." Ook Ineke Strouken, ex
pert cultureel erfgoed, valt het op dat
de tekst van dat oeroude liedje 'o,
kom er eens kijken' zo'n 130 jaar later
niet eens zo gedateerd lijkt. „Meisjes
krijgen nog steeds poppen en jon
gens nog steeds actiefiguren. Het is
grappig dat we met Sinterklaas ook
nog altijd praktische dingen als sjaals
en mutsen schenken. Dat deden
mensen vroeger, aan het begin van
een lange winter, natuurlijk ook." De
letter van banket: ook nog altijd po
pulair. Strouken: „Snoepgoed hoort
al eeuwen bij Sint. In de middeleeu
wen waren het speculaaspoppen en
in de negentiende eeuw volgden
banket- en boterletters" En de goede
oude kruidnoten zijn ondanks de
vele nieuwe smaken nog steeds het
populairst, zegt fabrikant Van Delft.
Toch is er wel wat veranderd. Het
aantal cadeaus bijvoorbeeld. Strou
ken: „Vroeger kregen kinderen een
paar praktische presentjes en wat
snoepgoed, maar dat is met de stij
gende welvaart vanaf de jaren zestig
veel meer geworden: er staan hele
wasmanden voor de deur."
Vrijer van koek
Toch geven Nederlanders nog altijd
minder uit voor Sinterklaas dan met
Kerst „Sint was altijd al méér dan ca
deaus. Het is vooral een feest waarbij
we elkaar graag een beetje plagen. Nu
met een gedicht of surprise en vroe
ger met zoiets als een speculaaspop.
Vrijgezellen kregen lang geleden een
'vrijer' van koek." Ook verdween er
wel iets uit het schap. Zoals harten
van borstplaat en suikerbeesten.
Strouken: „Vroeger waren die bees
ten populair. Kinderen konden er
mee spelen en er af en toe een hapje
van nemen. Als je een beetje zuinig
was, deed je er een hele winter mee."
Één ding is echt foetsie: de roe. „Daar
heeft de Sint in 1966 plechtig afstand
van genomen. Kinderen op zo'n ma
nier straffen paste niet meer bij de
tijd. Dat je de roe vroeger écht wel
eens in je schoen kreeg, zie je op het
schilderij Het Sint Nicolaas-feest van
Jan Steen uit 1665."
Ook voorbij: de strikte scheiding
tussen meisjes- en jongensspul, zoals
in het liedje. Strouken: „Na alle dis
cussies over 'seksistische' reclamefol
ders is het not done om stofzuigertjes
aan meisjes te koppelen, maar vroe
ger was dat volstrekt normaal. Meis
jes werden opgevoed om goede moe
ders te worden en huishoudelijke
presentjes hoorden daarbij. Oudere
lezeressen herinneren zich mis
schien nog wel de populaire pakket
jes met kleine emmertjes, bezems en
sponzen." Ook een webwinkel als
bol.com houdt er tegenwoordig reke
ning mee, vertelt Lane. In ons
nieuwe reclamefilmpje speelt een
meisje - geen jongen - met een
brandweerauto."
vrijdag 23 november 2018
GO
Pop met
Cf
1
Pop, pet, letter van banket
Eefje Oomen
