Onweerstaanbaar Elektrisch.
AD VAN WIJK
<S> HYunnni
In de huidige energietransitie van fossiele brandstoffen naar volledig duurzame
energiebronnen zullen ondernemers niet om waterstoftechnologie heen kunnen.
Ook het importeren van duurzame energie is onvermijdelijk. Dat zegt energie-
deskundige Ad van Wijk. "We kunnen niet alle energie opwekken met
de zonnepanelen op het dak van onze woningen en bedrijven."
'Niet alle energie die we nodig hebben, kunnen
we opwekken met zonne-energie'
De nieuwste generatie waterstofauto.
De nieuwe Hyundai NEXO.
Het produceren van duurzame energie met
zonnepanelen en met windturbines is erg
goedkoop geworden, en volgens Van Wijk
wordt het alleen maar goedkoper. "We zit
ten nu onder de twee dollarcent per kilo
wattuur. Ter vergelijking: dat is twee keer
zo goedkoop als de goedkoopste kolen-
stroom uit kolencentrales van een paar jaar
oud", zegt hij. De grote 'maar' in dit verhaal
is wel dat dit rendement alleen behaald
wordt op plekken waar de omstandigheden
ideaal zijn. Denk daarbij aan de woestijn
(waar de zon hard schijnt) en in de zee
(waar de wind hard waait). Kortom: plek
ken waar niemand woont. Door de snel da
lende prijzen zijn commerciële partijen be
reid om te investeren. Zo heeft Vattenfall
in maart 2018 aangekondigd dat het een
700 MW offshore windpark voor de Hol
landse kust gaat bouwen zonder subsidie,
dat in 2022 operationeel moet zijn. Een
maand later heeft Statkraft aangekondigd
een zonnepark van 170 MWp in Spanje,
nabij Sevilla, te gaan realiseren. Dat is één
van de eerste zonneparken in Europa, die
zonder subsidie worden aangelegd.
Energietransport
Volgens Van Wijk zit de uitdaging er nu in
om de goedkoop geproduceerde energie op
de juiste tijd bij de Nederlandse bedrijven
en huishoudens te krijgen. "Je zou een
elektriciteitskabel kunnen aanleggen, maar
dat blijkt een dure oplossing te zijn. Het is
veel goedkoper om energie in de vorm van
waterstofmoleculen in een pijpleiding of
een schip te vervoeren dan via een kabel."
Dat heeft volgens de professor te maken
met de dichtheid van de energie, die in de
vorm van waterstof veel hoger is. "Ter ver
gelijking: in 1 kg waterstof zit 39,4 kilo
wattuur. In 1 kg van een hele goeie batterij
zit slechts 0,15 kilowattuur." Bij het omzet
ten van elektriciteit naar waterstof en an
dersom gaat energie verloren. "In plaats
van één zonne- of windpark zou je er dus
twee moeten bouwen vanwege dat verlies.
Maar als je het doorrekent op kosten is dat
uiteindelijk nog goedkoper dan via kabels
en batterijen."
Zonnepanelen
Om alle bedrijven en huishoudens in ons
land van energie te kunnen voorzien, wor
den nu olie, kolen en gas geïmporteerd.
"Dat zal in de toekomst ook het geval zijn
met duurzame energie. Het is niet zo dat
heeft zich toegelegd op de bouw van licht
gewicht waterstoftanks. Een bedrijf dat
compressoren voor de gasindustrie maakt,
maakt tegenwoordig compressoren voor
waterstofgas. In de maritieme sector wordt
een schip op waterstof ontwikkeld. Denk
ook aan garagebedrijven die voertuigen die
op diesel rijden ombouwen tot waterstof
voertuigen of installatiebedrijven die cv-in-
stallaties voorzien van een andere brander
zodat die op waterstof kunnen draaien."
Onder het mom van eendracht maakt
we alle energie die we nodig hebben, kun
nen opwekken met de zonnepanelen op het
dak van onze woningen en bedrijven. We
zullen grote hoeveelheden duurzame ener
gie moeten importeren uit gebieden waar
je wél de ruimte hebt." Waarbij de profes
sor denkt aan de Sahara en de Noordzee.
"Vanuit Algerije lopen er grote gaspijplei-
dingen die met aanpassingen ook gebruikt
kunnen worden voor vervoer van water
stofgas. We hebben ook een gaspijpleidin-
gennetwerk liggen in de Noordzee."
Energietransitie
Ondernemers hebben volgens professor
Van Wijk een onmisbare rol in de energie
transitie. Om te beginnen autofabrikant
Hyundai, die de eerste auto met brandstof
cel op de Nederlandse markt bracht. Daar
naast zijn er tal van nieuwe en bestaande
ondernemingen die zich voorbereiden op
een toekomst waarin waterstof een belang
rijke rol speelt. "Bedrijven die er vlot op in
springen, kunnen er een extra boterham
mee verdienen." Als voorbeeld noemt hij
een bedrijf dat een gecombineerde wind-
waterstofturbine maakt. Een ander bedrijf
macht, komen er ook samenwerkingsver
banden tussen bedrijven en overheden van
de grond. In het Drentse Hoogeveen wordt
gewerkt aan de bouw van de eerste Neder
landse wijk die voor de warmtevoorziening
wordt aangesloten op waterstof.
Momenteel rijdt professor Van Wijk in een
hybride auto. Maar zijn Hyundai Nexo (De
nieuwste generatie waterstofauto) staat al
in bestelling. Waterstofauto's (Fuel Cell
Electric Vehicles, FCEV's) gaan volgens
hem een belangrijke rol krijgen bij de ver
duurzaming van de vervoerssector. "Een
waterstofauto heeft net als een elektrische
auto geen verbrandingsmotor. De elektrici
teit wordt geleverd doordat waterstof uit
de tank wordt omgezet in elektriciteit. Uit
de uitlaat komt waterdamp dat je -na toe
voeging van zouten en mineralen- zou kun
nen drinken." Voor bedrijven waarvan de
voertuigen veel onderweg zijn en niet altijd
's nachts kunnen opladen, is de waterstof
auto een goed alternatief voor een elek
trisch voertuig met batterij. Denk daarbij
aan transportbedrijven en taxibedrijven.
Het tanken van gasvormige waterstof kan
nu nog maar op een handjevol plaatsen in
Nederland. In 2020 moeten er ten minste
twintig vulstations zijn, als het aan de
overheid ligt.
tekst VINCENT KRIJTENBURG
ARTIKEL IN SAMENWERKING MET HYUNDAI
Deze kansen biedt waterstof
voor ondernemend Nederland
Ad van Wijk (62) werkt in deeltijd als professor
'Future Energy Systems' aan de faculteit werk
tuigbouwkunde aan de TU Delft. Daarnaast is
hij verbonden aan het KWR Water Research In-
stitute, waar hij het onderzoeksprogramma
Energie en Water vormgeeft. Ook is hij Water
stof ambassadeur voor Noord-Nederland, ver
bonden aan de New Energy Coalition. In deze
drie functies breekt hij een lans voor waterstof
als de centrale energiedrager in een duurzame
samenleving. Volgens de professor is waterstof
de sleutel voor de energietransitie waar ieder
een -ook ondernemend Nederland- mee te
maken heeft.
SPECIAL DE WEEK VAN DE ONDERNEMER 11
