Weer even thuis
9
'Wat er fijn was
aan mijn jeugd?
Je kon toen nog
zo onbekommerd
op straat spelen'
Ria Priemis (70) woonde zo'n beetje
aan alle kanten van Zierikzee. Ze is een
Stoepeschieter in hart en nieren, die
het eigenlijk in elke wijk wel leuk vindt.
'We heten hier in
Zierikzee niet
voor niets
Stoepeschieters,
Stoepzitters'
Ze weet nog goed dat
Zierikzee alleen nog
Zierikzee was. Zonder
(nieuwbouw)wijken
als Malta en Poortam
bacht buiten de grachten. Uitein
delijk bewoonde Ria Priemis, ge
boren op 5 juni 1948 als Ria van
der Welle, huizen kris-kras door
Zierikzee. Maar de woning aan de
Minderbroederstraat B331D (later
omgedoopt in huisnummer 37)
beschouwt ze nog het meest als
haar ouderlijk huis. Het was de
plek waar ze, net als haar drie zus
sen, de eerste jaren van haar leven
doorbracht.
Niet dat ze er ook werd geboren.
Haar moeder klopte voor de be
valling aan bij het oude Cornelia,
het verpleeg- en ziekenhuis (het
Sint Cornelia Liefdeshuis) aan het
Havenpark. Ria's vader Cees had
die dag mazzel. Ria werd klokslag
half acht op een zaterdagochtend
geboren. Dat gaf hem de ruimte
om even een half uur van zijn
vrouw Nel en zijn kersverse doch
tertje te genieten. Om acht uur zat
hij alweer op de kar om als bak
kersknecht van Ko Verwijs brood
te venten. „Ja, dat ging vroeger
toch heel anders dan nu."
Tegen de vlakte
In de Minderbroederstraat
woonde Ria tot haar achtste.
Daarna trok het gezin Van der
Welle - inmiddels met vier doch
ters - in een gloednieuwe woning
aan de Raveslootstraat in Plan
Buijsse - het huidige Buzee. Dat
huis is later gesloopt. Bijna de hele
wijk, aan de noordkant van de
stad, ging de afgelopen jaren te
gen de vlakte en is beetje bij
beetje opnieuw opgebouwd. De
laatste fase is in volle gang.
Later volgde een woning aan de
Visstraat in hartje Zierikzee, toen
pa en ma (begin jaren zestig) kos
ter werden van de Gereformeerde
Kerk aan de Sint Domusstraat.
Toen ze daarmee stopten, verkaste
het gezin naar de oostelijk gelegen
wijk Malta. Na haar trouwen bleef
Ria nog een paar jaar in diezelfde
wijk plakken, tot ze met haar man
een huis kocht in Poortambacht -
helemaal aan de andere kant van
de stad. Daarmee zag ze Zierikzee
zo'n beetje van alle kanten, maar
een voorkeur voor één van deze
plekken heeft de op en top Zierik-
zeese niet. „Eigenlijk had elke
straat wel wat."
Toch voelt de woning aan de
Minderbroederstraat nog het
meeste aan als haar ouderlijk huis.
Omdat ze daaraan haar eerste
jeugdherinneringen heeft. Aan
het water dat binnenkwam tij
dens de Watersnoodramp en
waarvan ze pas veel later de geva
ren begreep. „Ik ben niet bang
voor water, maar toch: ik heb
nooit graag gezwommen." Verder
heeft ze vooral goede herinnerin
gen aan haar jeugd. „Je kon toen
nog zo onbekommerd op straat
spelen. Iedereen was ook altijd
buiten. Je hielp elkaar. Er was
contact. We heten hier in Zierik
zee niet voor niets Stoepeschie
ters, Stoepzitters", lacht Ria.
De 'fluit van Doeleman', de fa-
briekstoeter van bakkerijgrond-
stoffenfabriek Zeelandia, was de
dagelijks houvast. Die loeide
's ochtends om half acht, tussen
de middag twee keer en 's avonds
nog een laatste keer om half zes.
„Dat was het signaal om naar
huis te gaan."
Een gezellig huis, herinnert Ria
zich. „Rechttoe-rechtaan. Voor
kamer, achterkamer en een trap
in het midden. Een kraan had je
eerst alleen nog maar vlak achter
de voordeur. Pas later werd de
waterleiding doorgetrokken naar
de keuken."
Net als de buren had het gezin
Van der Welle distributieradio.
Had je een abonnement, dan
kreeg je een knop aan de muur en
een speaker in de woonkamer,
waarmee je radio kon luisteren.
Aan de ene kant woonden buurt
jes De Wee. „Hele fijne mensen."
Aan de andere kant een buurman
die nog weieens in het café bleef
hangen en daarna thuis in een
diepe slaap viel. Dan klom vader
over de schutting om het geluid
van zijn distributieradio zachter te
zetten."
Achter het huis aan de Minder
broederstraat lag een flinke tuin.
Kippen liepen daar rond en katten.
„Ook later hebben we trouwens
altijd een poes gehad. Die mocht
alleen niet in de slaapkamer ko
men." Niet dat Ria's zusjes zich
door zo'n regel lieten tegenhou
den. Met een mandje en een touw
werd de kat gewoon via het raam
naar boven getakeld. Met zus
Gerry scheelde Ria maar dertien
maanden. Dus gingen de meiden
heel vaak samen op sjouw. Natte
balen neerleggen op een braaklig
gend terrein in de buurt, 's Och
tends plukten ze daar de wormen
uit, waarmee ze paling gingen
vangen bij 't Pikgat of vissen bij de
sluis.
Caubrug
Ook gingen de meiden weieens
met vader mee naar het land dat
hij had in de buurt van de jamfa-
briek. Die stond aan de Bannin-
klaan, waar Kort Autoschade is ge
vestigd. „Alles zag er toen anders
uit", vertelt Ria, die het ene na het
andere voorbeeld uit haar geheu
gen opdiept. De RTM-tram die pa
rallel aan de Van Veenlaan liep bij
voorbeeld. Tot het station aan de
Grachtweg. „Daar had je de Cau
brug. Die was prachtig. Maar ook
die is verdwenen en nooit meer te
ruggekomen."
Wat niet is verdwenen door de
jaren heen, is het contact met haar
drie zussen. Nog altijd houden de
meiden van Van der Welle jaar
lijks een zussendag. Ria heeft
warme herinneringen aan haar
ouderlijk nest. Met een zorgzame
moeder en een vader met gevoel
voor humor. Na eerst te hebben
gewerkt als bakkersknecht, ging
hij als postbesteller aan de slag. Als
iemand hem vroeg of hij kinderen
had, antwoordde hij steevast: „Ja
zeker. Twee van de bakker en twee
van de post."
GO ZATERDAG 17 NOVEMBER 2018
Zierikzee
van alle
kanten
gezien
Ria Priemis voor het huis aan de Minderbroederstraat.
FOTO DIRK-JAN GJELTEMA
Ria (rechts) met haar zusje in de tuin van hun ouderlijk huis.
FOTO PRIVÉCOLLECTIE
ESMESOESMAN
