II
22
Wereldrecord van verspringer Bob Beamon is 50 jaar later nog steeds mythisch
Vijftig jaar geleden, op de Spelen in 1968 in Mexico,
vloog verspringer Bob Beamon naar 8,90 meter, een
verbetering van het wereldrecord met liefst 55 centimeter.
Een terugblik op een van de meest legendarische prestaties
uit de olympische geschiedenis.
ob Beamon had in ok
tober 1968 een kop vol
zorgen. De 22-jarige
was geschorst op de
universiteit, na zijn
weigering om uit te komen tegen
de volgens hem racistische Brig-
ham Young University. Voorteke
nen voor een weergaloze sprong
waren er de avond voor de olympi
sche verspringfïnale ook niet. Be
amon ging de stad in en dronk te
quila.
De volgende dag, vrijdag 18 ok
tober, bleken de omstandigheden
voor een verre sprong in het Esta-
dio Olimpico perfect. Precies de
maximaal toegestane rugwind van
2 meter per seconde. En de ligging
van Mexico-Stad op 2240 meter
hoogte opende sowieso al deuren
voor grensverleggende prestaties.
Vooral sprinters en springers pro
fiteerden van de geringere lucht-
weerstand, de gunstige tempera
tuur en luchtvochtigheidsgraad.
Politieke onrust drukte op de
Spelen van dat jaar. Tijdens een
protest kort voor de opening van
het toernooi hadden de politie en
het leger honderden Mexicanen
vermoord. Het waren roerige tij
den. De Praagse Lente, het Tet-of-
fensief in Vietnam, studentenrel
len in Europa. In de VS streed de
zwarte bevolking voor burger
rechten. In april was Martin Lu-
ther King doodgeschoten.
Wiegend
Beamon betrad de baan twee
dagen nadat hij zijn landgenoten
Tommie Smith en John Carlos tij
dens de podiumceremoie van de
200 meter de Black Power-groet
had zien brengen. Heen en weer
wiegend bereidde de 22-jarige
springer zich voor op zijn krachts
explosie, als een van de favorieten
na een lange serie gewonnen wed
strijden. Zes seconden later, na een
razendsnelle aanloop, keiharde af
zet en gracieuze vlucht volgde bij
de landing meteen verbazing. Be
amon had zo ver gesprongen dat
de apparatuur niet in staat was de
afstand te meten.
Ruim twintig minuten later, vol
gehannes met meetlinten, werd de
afstand omgeroepen: 8 meter en
90 centimeter. Beamon besefte
niet meteen dat hij 55 centimeter
verder dan het oude wereldrecord
had gesprongen. De Amerikaan
kende het westerse metrische stel
sel niet. Pas toen zijn coach hem
vertelde dat het record met 'nearly
twofeet' was verpulverd, werd hij
overrompeld door emoties.
De finale was al na Beamons
eerste sprong beslist. ,,'You have
destroyed this event'", zei Lynn
Davies, de onttroonde olympisch
kampioen. Igor Ter-Ovanesyan uit
de Sovjet-Unie, die zijn wereldre
cord (8,35 meter) kwijt was, ver
telde later: „Vergeleken met zijn
sprong waren wij kinderen."
Een sprong van 55 centimeter
voorwaarts, dat was ongeveer
evenveel als de voorgaande dertien
verbeteringen van het wereldre-
Nieuw record
-
elkaar. En het was maar liefst 77
centimeter verder dan zijn grote
voorbeeld Jesse Owens in 1935.
Niet verrassend hield het record
van Beamon, die bij de medaille
uitreiking zwarte sokken droeg als
eerbetoon aan de weggestuurde
Smith en Carlos, dan ook lang
stand. Pas 23 jaar later werd hij
overvleugeld. Ondanks verwoede
pogingen van Carl Lewis was het
Mike Powell die (in een recht
streeks duel met Lewis) verder
dan Beamon sprong: 8,95 meter.
Toch kreeg zijn sprong in 2991
nooit de mythische status van de
8,90 meter van Beamon.
Mellaard
De beelden uit 1968 waren
voor Emiel Mellaard de reden
om te gaan verspringen. „Ik was
een jaar of acht, zag dat geweldige
filmpje en dacht: dat wil ik ook!"
vertelt de voormalig atleet, die in
2989 Europees indoorkampioen
werd en tussen 1986 en 2023 het
Nederlands record verspringen op
zijn naam had staan, met als piek
een 'bescheiden' 8,29 meter. Mel
laard: „Beamon was mijn inspira
tiebron. Ik heb hem nooit nage-
Ik heb eindeloos naar
die sprong gekeken.
Ik heb die 8,90 meter
later eens uitgemeten
in de huiskamer
aapt, maar wel eindeloos gekeken
naar hoe het kwam dat alles klopte
aan zijn sprong. Hij was rank en
slank, en de omstandigheden wa
ren uniek. Zonder aanloopsnel
heid spring je niet ver. Maar zeker
in het laatste stuk, op topsnelheid,
verkrampen atleten vaak. Maar
zijn afzet, met de heup op het
juiste moment boven de balk, is
perfect. Aan zijn vlucht lijkt geen
einde te komen. De foto's waarop
hij door de lucht zweeft, ver boven
de juryleden: fantastisch. Ik heb
die 8,90 meter eens uitgemeten in
de huiskamer. Echt fenomenaal."
Ondanks de technologische
vooruitgang, verbeterde trainings-
leer en (soms) doping heeft be
halve Powell nooit iemand verder
gesprongen dan Beamon in 1968.
Zelf kwam hij ook nooit meer in
de buurt, vier jaar later kwalifi
ceerde hij zich niet voor de Spelen
en nam hij afscheid van de sport.
Beamon, nu 72 jaar, heeft wel
een opvolger voor hem en Powell
op het oog. Juan Miguel Echevarria
uit Cuba verbaasde in juni door op
als 19-jarige 8,83 meter te springen.
Volgens Beamon heeft hij de ma
gische grens van 9 meter in zich.
Dat zou 'Beamonesque' zijn.
zaterdag 17 november 2018
GO
De sprong waar geen
einde aan leek te komen
Rotterdam
T Bob Beamon zweeft, op weg
naar zijn bizarre record, archieffoto
rnrrl in rfp ai iaur Haarvnnr hii
Sinds 1968 is het
wereldrecord versprin
gen bij de mannen
maar 1 keer verbeterd.
Op elk ander atletiek-
onderdeel is in die
zelfde periode het re
cord vaker gebroken.
Het vaakst? Polsstok
hoogspringen: 39 keer.
-Emiel Mellaard (52)
