GEZOND Kankerspecialist krijgt zelf kanker Vraag het onze specialisten 20 Als kankerspecialist Warner Prevoo tumors in zijn longen heeft, ondergaat hij dezelfde behandeling als zijn patiënten. Pas dan merkt hij hoe koel artsen overkomen als je voor je leven vecht. Hij schreef erover in Echte dokters huilen ook. Waarom houden kinderen zo van dieren? Hebben mensen in een instelling ook privacy voor seks? Zijn bonen uit blik net zo gezond als zelf gekookte? m 0VN Dokter Warner Prevoo is schor, al een flinke tijd. Stilstaande stemband, legt hij uit. „Normaal doen je stembanden dit" - hij laat zijn handpalmen golvend tegen el kaar aan bewegen. „Bij mij gebeurt er dit" - hij houdt een hand stil, terwijl de ander beweegt. „Dat schuurt en je wordt er schor van." Als arts moet hij dit vaak hebben voorgedaan, aan een patiënt uitleggen wat er in zijn lichaam gebeurt. Maar nu gaat het over hemzelf, zijn lichaam. Prevoo kreeg twee jaar geleden de diagnose die hij zelf regelmatig stelt: longkan ker. In een terminaal stadium. Een vriendin besloot dat ze er sa men met hem een boek over wilde schrijven: Echte dokters huilen ook. „De kankerspecialist die kanker kreeg", zegt Prevoo. Op een bankje in zijn Amsterdamse stamcafé neemt hij een slok van zijn thee. Het begon met een kuchje en een vaag gevoel van slapheid. De radioloog maakte zich geen zorgen - het kon niets seri eus zijn. Als het kuchje en de moe heid verergeren, laat hij even een scan bij collega's maken. „Voor de zekerheid", zegt hij tegen zijn zoon Yno. Een uur later staat hij schouder aan schouder met twee collega's te kijken naar de longscan, waarop een tumor van 9 bij 4 centimeter is te zien. „Het is een nachtmerrie", zegt Prevoo over die dag. „Je wordt de vol gende ochtend wakker en dan denk je: het is niet waar." De diagnose terminaal blijkt gelukkig niet te kloppen, vandaar dat Prevoo vandaag zijn thee kan drinken. Met nieuwe medicijnen blijken de tumoren te bestrijden. Hij heeft wel net weer een ronde bestralingen ondergaan, want de kanker is weer opgedoken. Diep dal Het is een rollercoaster, dat ziek zijn, zegt hij. En het went nooit. „Ik word er juist slechter in. Met die bestraling ga ik door een diep dal. Er wordt veel van je flexibiliteit gevraagd. Als je steeds van die pieken en dalen hebt, snap ik dat mensen denken: ik ben er zo klaar mee." Wat ziek-zijn dokter Prevoo heeft 'Artsen begrijpen er geen snars van. Ons begrip bestaat uit lege zinnetjes' 5 TIPS VOOR KANKERPATIËNTEN dinsdag 13 november 2018 GO Ons panel beantwoordt al uw vragen. Over lijf en leden, hart en ziel. U beslist zelf of uw vraag in de krant komt of niet. Psycholoog Coach seksualiteit Voedingsdeskundige Steven Pont Carla Rutgers Klaske van Norren Als volwassenen moeten we niet denken dat kinderen in hun jeugd op een roze wolk leven. Het is een tijd waarin je veel meemaakt, veel wordt ver teld wat je moet doen en veel op je lazer krijgt. Troost is dus belangrijk. Dieren zitten in zekere zin in dezelfde positie. Een jong kind merkt al snel dat (huis)dieren geen eisen stellen, ze geven je nergens de schuld van, ze blij ven en ze houden onvoorwaar delijk van je. Net als een knuf felbeest of een pop geven dieren een gevoel van veilig heid, vooral in de eerste ze ven emotionele jaren van je leven. Kinderen spelen bovendien graag van alles na. In dit geval dat er voor ze wordt gezorgd. Dat is heel goed: wat ze ont vangen aan aandacht en liefde, daarin oefenen zijzelf ook. Dat gaat volautomatisch. Voor hun ontwikkeling is het belang rijk om alvast hun toekomstige rollen in het leven na te spelen. Wat dat betreft is kinderspel verre van kinderspel. En dieren bieden zoals gezegd de troost en de zorgfactor. -Steven Pont Goed dat u deze vraagt durft te stellen! Mensen met een verstandelijke beperking heb ben natuurlijk ook hun seksu ele behoeften. Het kan een flinke uitdaging zijn om die behoeften duidelijk te maken of ingevuld te krijgen. Mensen met een zware ver standelijke beperking hebben vaak moeite om aan te geven waaraan zij behoefte hebben en daarnaast is er in een in stelling vaak weinig privacy. Onvervulde seksuele behoef ten kunnen zich uiten in onrus tig of agressief gedrag, of an deren lastig vallen. Een goede instelling heeft een beleid rondom seksualiteit. En mede werkers die het eventueel be spreekbaar maken, met de cliënt of met de ouders, die vaak de behoeften van hun kinderen moeilijk accepteren. Er zijn organisaties die voor seksuele dienstverlening zor gen. Bij hen is veiligheid en ver trouwelijkheid gegarandeerd. - Carta Rutgers Het maakt omwille van de ge zondheid niet uit. Bruine bonen in glas of blik zijn even gezond als zelf gewelde en gekookte bruine bonen, mits er niet te veel zout is toegevoegd. Het gezondheidseffect zit in de grote hoeveelheid eiwit die peulvruchten, zoals bruine bonen, bevatten. De voedings kwaliteit van dit eiwit blijft hoog, ook na sterilisatie en maanden bewaren in blik of glas. Peulvruchten groeien aan planten die goed stikstof uit de grond kunnen binden, een grondstof die nodig is voor de productie van dat eiwit. Dat bonen goed in hun stikstof behoefte kunnen voorzien is ook de reden dat ze duurzaam zijn: ze hebben nauwelijks mest nodig. Peulvruchten zoals bruine en witte bonen, spliterwten, sojabonen, linzen, kikkererwten en kidneybonen zijn dus een gezond en duur zaam alternatief voor vlees. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat peulvruchten in een dieet dat veel groente en iets minder vlees bevat de kans op darm kanker kan verlagen. Alle reden dus om een lekkere chili con carne met veel groente en iets minder vlees op tafel te zetten. - Klaske van Norren Ook een vraag? Mail naar zo@persgroep.nl 'Nu weet ik pas wat ziek-zijn betekent' MYREL MORSKATE „Zoang dokters hoop geven, hoeven ze niet te zeggen: u gaat dood", aldus Warner Prevoo. FOTO MARC0 0KHUIZEN 1. Neem iemand mee of neem het gesprek op. Dokters geven in korte tijd veel belangrijke informatie. 2. Blijf bewegen. Zorg dat je zo goed mogelijk in conditie blijft. Ook als je geen puf hebt, toch even sporten. Dat helpt mentaal, bij je herstel en tijdens de behandelin gen, want die kunnen flink uitputten. 3. Eet goed. Kanker vreet je op. Je dieet moet erop gericht zijn je lichaam op peil te hou den. Je eetlust mag dan verdwijnen, dwing jezelf je goed te voeden. Je lichaam heeft dat nodig om sterk te blijven. 4. Laat je niet afsche pen. Patiënten worden soms overdonderd door de efficiëntie van een drukke arts. Laat je niet van de wijs brengen. Deel je angsten en twij fels en ga niet weg voordat al je vragen zijn beantwoord. Een vra genlijstje kan helpen. 5. Ga door met leven. Je hebt niets aan zelf medelijden, dus blijf er niet in hangen. Zorg dat kanker je leven niet vol ledig beheerst.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2018 | | pagina 20