H9
rLjfe 5r 4
l 11Oö 1 K
VROEGBOEKACTIE GEEN RESERVERINGSKOSTEN
2019
BOEK NU!
effeweg.nl
EUWS 11
li
REIZEN
EFFeweg.nl oF bel 08810 30 800
m
In Parijs komen wetenschappers bij elkaar
voor een historische make-over van onze
maten. De ouderwetse standaardkilo is lichter
geworden. Tijd voor een modern meetsysteem.
De maat die het gewicht bepaalt
van de kiloknaller in de super
markt, een pond druiven op de
markt en een grammetje zout ligt
veilig opgeborgen onder drie gla
zen stolpen in een zware kluis in
Parijs. Achter een deur met drie
verschillende sloten. Dit stuk
metaal (platinum en iridium om
precies te zijn) is de moeder van
alle kilogrammen. De Neder
landse standaardkilo is ervan af
geleid. Net als de pakweg 50 an
dere nationale kopieën die er we
reldwijd van in omloop zijn. Eens
in de 40 jaar werden al die kopie
kilo's naar Parijs gebracht om ze
met het origineel te vergelijken.
Maar wat bleek de laatste keer,
eind jaren '80? Alle kilo's waren
ietsje zwaarder geworden. Vijftig
microgram om precies te zijn; het
gewicht van een zandkorrel. Of
was de standaardkilo ietsje lichter?
„Een kip- of ei-verhaal: onmoge
lijk te bepalen", zegt metroloog
Gert Rietveld, namens Nederland
lid van het internationale comité
dat de maten beheert (CIPM).
„Logischerwijs zou je concluderen
dat de standaardkilo iets lichter is
geworden. Maar de standaardkilo
is per definitie de standaardkilo.
Zelfs als hij valt en er een stukje
afbreekt. Dat geeft aan dat dit sys
teem niet ideaal is."
Zo'n 25 jaar lang heeft men zich
het hoofd gebroken over een beter
meetsysteem. Dat is er nu; vrijdag
zullen vertegenwoordigers van
zestig regeringen in Versailles
over hun voorstel stemmen. In
plaats van aan een brok metaal
wordt de kilo voortaan gekoppeld
aan de constante van Planck; een
naar de natuurkundige Max
Ik denk dat ik
vrijdag wel
een traantje
moet wegpinken
Planck vernoemde schaal die on
der andere de hoeveelheid energie
in licht uitdrukt. Rietveld: „De
kilo verandert van iets dat je kunt
vastpakken naar iets ongrijpbaars:
een stabiel getal dat in de natuur
kundige wereld van de quantum-
deeltjes is verankerd."
Daarmee is de kilogram de
laatste meeteenheid die een
complete make-over krijgt:
de meter is al sinds 1960 ge-
l i /r - Ti.
koppeld aan een natuurcon
stante (de lichtsnelheid) in
plaats van aan een metalen
staaf. Voor meetkundigen in
heel de wereld is de herdefmitie
van de kilogram dan ook een in
grijpende gebeurtenis, vertelt
Rietveld.
Verschil
Als lid van het CIPM was hij af
gelopen jaren getuige op de jaar
lijkse plechtige momenten dat
de kluis openging, om de enige
echte kilogram te inspecteren.
„We zijn toch jarenlang de hoe
ders geweest van de kilo. Ik
denk dat ik vrijdag wel een
traantje moet wegpinken."
Maar wel van vreugde, ver
duidelijkt hij. Want voor ons
dagelijks leven gaat de nieuwe
definitie van de kilo geen ver
schil maken, voor de we
tenschap is dat wel het
geval. „Met het Planck-
deeltje als basis kun
nen we nauwkeuri
ger en betrouw
baarder meten. Dat
plaveit het pad
voor nieuwe tech
nieken en toepas
singen die we nu
nog niet kunnen
overzien. Net zoals
de invoering van
atoomklok als basis
voor tijd heeft ge
leid tot de uitvin
ding van de Tom-
Tom en route
planners."
■Wl
HL
Boeken opnieuw naar drukker
Meer van Genevé, Chatel
Rondreis Noorwegen
Fietsreis EiFel
Vlieg-busreis Kroatië,
Dalmatische Kust
Wintersfeer Zwitserse Alpen I
met bus en trein
dinsdag 13 november 2018
Kilo gaat op de schop
GO
Annemieke van Dongen
Delft
-Gerrit Rietveld, metroloog
Bij de laatste
meting van de kilo,
zat er een verschil
van 50 microgram
(een zandkorrel)
tussen de stan
daardkilo en de
meegebrachte
kopiekilo's.
De wortels van
ons meetsysteem
liggen in de acht
tiende eeuw. Als
het voorstel vrij
dag wordt aange
nomen, gaan vier
van de zeven een
heden op de
schop. De nieuwe
definities van de
kilogram, ampère,
mol en keivin
moeten op 20 mei
2019 ingaan.
De natuurkun
deboeken
moeten dus
opnieuw
naar de
drukker.
47 INCL. 3 TREINREIZEN
100% VERTREKGARANTIE
8 DAAGSE BUSREIS
Vertrek o.a.: 13 mei, 3jun, 29 jut, 16 sep
Gratis drankjes van 16.00 - 23.00 uur
•J Spectaculaire treinrit Golden Pass
■J Montreux, slot Chillon en Mont Blanc
10 DAAGSE BUSREIS
Vertrek o.a.: 27 apr, 22jun, 6jul, 3 aug
y Oslo, Flam, StaaFkerk en SognjeFjord
y Optioneel: Geiranger fjordcruise
y Optioneel: treireis Geilo - Flam
5 DAAGSE FIETSREIS
Vertrek o.a.: 6 mei, 3jun, 1,29jul, 26 aug
V Gratis drankjes van 17.00 - 24.00 uur
y Nederlandse fietsbegeleider
•J Gezellig avondprogramma
8 DAAGSE VLIEG-BUSREIS
Vertrek o.a.: 14 mei, 4jun, 27 aug, 10 sep
y NL chauffeur/reisleider en touringcar
y Incl. vlucht Amsterdam-Split v.v.
8 DAAGSE BUSREIS
Vertrek o.a.: 4,18jan, 8,23 Feb, 15,22 mrt
y Incl. treinreizen Glacier Express, Mont
Blanc Express en Tasch - Zermatt
GEEN AANBETALING!
Alle fouten voorbehouden. Exclusief reserveringskosten en Calamiteitenfonds.
Korting geldig op nieuwe boekingen gemaakt van 13-11-2018 t/m 16-11-2018. Actiecode: AC2019
