Kerk verkocht? Leve de kerk!
ZEELAND 11
RUIMTECAESUUR VLIEGEREN
'Vliegeren met
ruimteCAESUUR' is
geïnspireerd door de
7.202 vliegerende
kinderen inGazadiein
2010 het Guinness
Record Vliegeren
verbeterden. Het
project heeft heftige
reacties losgemaakt.
Die reacties zijn voor
een groot deel niet
gebaseerd op het be
schouwen van de
vliegerkunst, maar op
een enge blik op de vermeende be
tekenis ervan. Je moet bijvoor
beeld wel een perverse kijk op
kunst en je collega-politici hebben
wil je de werken en de tweet van
de Vlissingse cultuurwethouder
Project voor Palestina ge
slaagd... zien als een impliciete
goedkeuring van de terreurdaden
daar. Waarbij je nog de vraag kunt
stellen of het dan gaat om de ter
reur van Palestijnse of Israëlische
kant. Initiatiefnemer Hans Over-
vliet steekt niet onder stoelen of
banken dat hij vindt dat geweld
van Palestijnse zijde meer aan
dacht krijgt dan dat van de staat Is
raël. Maar zijn eigen bijdrage is
universeel. Hij plaatste een met de
kop naar beneden gerichte zwarte
raket op een wit fond. Het wit:
licht, onschuld, het goede. Het
zwart: duister, het bezoedelde, het
kwaad. De raket een projectiel, dat
alleen door partijen kan worden
ingezet die macht en geld combi
neren. De dreiging van het kwaad,
dat in de vorm van geweld levens
bedreigt, hangt boven ons. Over-
vliet verbeeldt dus het tegenge
stelde van aanzetten tot haat en
geweld.
Het meest controversieel opge
vatte beeld is van Jan Verhaeghe.
Hij gebruikt het vaker. Zijn gesti
leerde adelaar, ooit door de nazi's
als embleem gebruikt, is een com
mentaar daarop in plaats van een
replica ervan. Het hakenkruis is
vervangen door de van copy
right, als verwijzing naar het gege
ven dat militant rechts zich van
dezelfde taal bedient als hun sinis
tere voorgangers. En de adelaar
kijkt naar links in plaats van naar
rechts. Daarmee distantieert het
dier zich van het misbruik door
beiden. Of kijkt het naar een poli
tiek alternatief? Een aantal van de
kunstenaars gaat direct in op het
leven in de Gazastrook. Zo heeft
Mohammed Al Hawajri op een wit
fond een hartvormige cactus ge
plaatst: Heart of Gaza. Het woordje
'of in rood. Hij legt je een keuze
voor: 'Kijk je met je hart of verpak
je het in een doornig pantser?'
Ko de Jonge leverde misschien
wel de sterkste bijdrage van de
twintig deelnemers. Een oog met
daaronder de verticale streepjes
van de barcode waarmee we alles
vastleggen en controleren. Ook
het oog heeft die strepen. De Jonge
verwijst naar de irisscan, één van
de meest vernuftige manieren om
mensen te kunnen herkennen én
te kunnen controleren. In de feite
lijke iris een driehoek, 'het alziend
oog' van God. De Jonge draagt zo
elementen aan die bepalend zijn
voor ons leven nu en plaatst die in
een oude traditie. Leni van den
Berge heeft in haar expositie
ruimte 'de Roofprintpers' voortge
borduurd op haar eigen vlieger.
Die een speels protest is tegen het
voorgenomen besluit van de pro
vincie om jagers toestemming te
geven verwilderde katten te doden
die overlast bezorgen. Zij maakte
er een rijk geïllustreerd boekje
over dat samen met schetsen en
tekeningen een fantasierijk com
mentaar is op een klein aspect van
onze eigen politieke realiteit.
Vliegeren met ruimteCAESUUR is
mede belangrijk omdat het duide
lijk maakt hoe slecht mensen vaak
kijken. En hoe vaak men óver de
ander praat in plaats van mét de
ander. Ligt daarin niet de kiem
voor verwijdering die in de Gaza
strook tot een politiek-humani-
taire nachtmerrie is geëscaleerd?
In Zeeland zijn de laatste jaren
heel wat kerken in andere han
den overgegaan. Terugloop van
de kerkgang en uitschrijvingen
van kerkgangers maakte de gebou
wen als godshuis overbodig. In de
één kwam een restaurant, de an
der werd bestemd voor culturele
activiteiten en soms krijgen ker
ken na een grondige verbouwing
een woonfunctie. Verdwijnt bij de
verkoop stukje bij beetje religie uit
Zeeland? Dat valt te betwijfelen.
Als u deze krant zaterdagmor
gen openslaat knipt burgemeester
Harald Bergmann nét een lintje
door bij 't Hofje onder den Toren.
De monumentale carré tegenover
de Abdijkerken in Middelburg is
grotendeels in handen gekomen
van de Gasthuiskerk en de Protes
tantse Gemeente Middelburg
(PGM). De opening markeert de
start van nieuwe activiteiten. De
deur aan het Walplein staat op
donderdag- en zaterdagmiddag
open voor wie maar wil. Iedereen
is welkom voor een kop koffie of
thee. Wie op zoek is naar vaste
kost kan er regelmatig op woens
dag- of donderdagavond warm
eten voor een habbekrats. Vrijwil
ligers vanuit de kerken maken dat
mogelijk. De burgemeester is ge
vraagd voor de opening, omdat de
kerken activiteiten in 't Hofje aan
bieden aan alle inwoners van de
stad Middelburg.
De aankoop van 't Hofje heeft te
maken met het samengaan van vijf
kerkgemeenten van de PGM tot de
Nieuwe Kerkgemeente. Daarbij
werden twee kerkgebouwen in de
verkoop gedaan: de Oostkerk en de
Morgenster. Met het sluiten van
die kerken ging er de nodige
Monnikenwerk
ruimte verloren, terwijl voor de
jeugdwerkactiviteiten en vergade
ringen in De Nieuwe Kerk geen
ruimte genoeg bleek te zijn. De
Christelijke Gereformeerde Gast
huiskerk aan de Lange Delft kan
de vele jongeren en hun activitei
ten ook niet meer bergen. Behalve
voor 'eigen gebruik' hebben de
beide kerken voor ogen dat met
laagdrempelige diaconale activi
teiten inwoners van de stad gehol
pen kunnen zijn.
In Heinkenszand verkocht de
Protestantse Gemeente onlangs de
Barbesteinkerk. Morgen neemt de
gemeente afscheid van de ver
kochte kerk, waarvoor het bestek
en de tekeningen goedgekeurd
werden in de kerkenraadsvergade
ring van 20 januari 1903. De ge
meenteleden zullen te voet van de
Barbesteinkerk naar de Dorpskerk
wandelen. Ik stelde me bij het le
zen van de aankondiging een soort
rouwstoet voor. „Nee zeg", lacht
interimpredikant ds. Marieke
Fernhout. „De gemeente is in tien
jaar gewend geraakt aan het idee
dat één van beide kerken verkocht
zou worden. We nemen afscheid
met een beetje weemoed, maar
ook met vreugde over de nieuwe
bestemming van de kerk. Het is zo
mooi om juist op Sint Maarten af
scheid te nemen! Het verhaal gaat
dat Sint Maarten zijn mantel in
tweeën scheurt om de helft aan
een bedelaar te geven."
De kerk, die in handen van een
betrokken particulier komt, wordt
verbouwd en in gebruik genomen
door het Leger des Heils. Die orga
nisatie was op zoek naar ruimte
om haar activiteiten uit te breiden.
„Aan de voorzijde komt de winkel,
in het tussendeel ruimte voor bij
voorbeeld lezingen en aan de ach
terzijde komen appartementen."
We overhandigen morgen symbo
lisch de sleutel aan de nieuwe ei
genaren om vervolgens te voet op
pad te gaan naar De Dorpskerk
waar na een liturgische afsluiting
koffie, thee en wat lekkers klaar
staan.
Los van de ballast van gebouwen
slaan kerken blijkbaar nieuwe we
gen in.
zaterdag 10 november 2018
GO
Heftige reacties op kunstproject
Nico Out
Middelburg
Vliegers van
Ko de Jonge...
en Leni van
den Berge
T/m 17/11: 'Vliegeren met ruimte
CAESUUR', Lange Noordstraat
67, Middelburg, vr. en za. 14.00-
17.00 uur.
T/m 26/11: Leni van den Berge,
Bellinkstraat 25, Middelburg, ma,
vr, za. 12.00-16.00 uur.
José Baars
José Baars schrijft
wekelijks over
religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
