9
STAAT EN
TABOE
Als je op een nette manier aan je
einde mag komen, schrijven we
dan op wat een nette dood is?
Mensen willen wel dood,
maar ze willen niet doodgaan.
Hier speelt echt een conflict
-
Paul Frissen
„Het recht op zelfbeschikking is er.
Zelfdoding is niet strafbaar. Maar nu
willen mensen dat er middelen be
schikbaar komen om hen daarbij te
helpen. Dat kunnen we alleen met el
kaar beslissen. Daar houdt de zelfbe
schikking op.
Het is dubbelzinnig. De overheid
en hulpverlening doen veel aan suïci
depreventie. Maar als je een einde
wilt maken aan je leven, dan kun je
dat doen. Ik vind het geen goed idee
dat de Staat daarvoor middelen ter
beschikking stelt. Je moet terughou
dend zijn met het delen van je ge
weldsmonopolie.
Het idee dat je zware kwesties kunt
oplossen door ze gemakkelijker te
maken, vind ik fundamenteel ver
keerd. Je kunt ook niet zeggen dat
abortus een voorbehoedmiddel is."
„Wie moet mensen een waardige
dood gunnen? Dan moet de politiek
beslissen dat zelfdodingsmiddelen
bij de apotheek te krijgen zijn. Wie
gaat dit toetsen? Dat wordt veel inge
wikkelder. Beoordelen of jouw leven
voltooid is, is geen medische vraag.
Daar zijn artsen niet voor opgeleid.
In het wetsvoorstel van D66-Ka-
merlid Pia Dijkstra wordt gesproken
over speciale hulpverleners die hel
pen met doodgaan als er geen medi
sche reden is. Zij gaan beoordelen of
jouw leven voltooid is. Dat moet je
als samenleving niet willen. Daar
kun je geen criteria voor formuleren.
Wat is 'voltooid leven'? Dat verschilt
per persoon."
„Dokters zijn opgeleid om te bepalen
wanneer een situatie uitzichtloos is.
Ze weten of er nog medicatie of the
rapieën zijn. Bij zware vormen van
kanker kun je ook nog invoelen of het
lijden ondraaglijk is. Maar bij een sta
peling van ouderdomsklachten zijn
artsen niet gekwalificeerd om dit te
beoordelen.
Het is voor ieder mens verschil
lend. Het gaat gepaard met veel leed,
ongemak en pijn. Je komt altijd bij
ingewikkelde juridische constructies
uit. Als de politiek mensen het recht
geeft op een nette manier aan hun
einde te komen, gaan we dan ook op
schrijven wat een nette dood is?
De Staat bepaalt nu al op grote
schaal wat gezond voor ons is, hoe
vaak we moeten sporten, of je mag
roken. Daar moet de Staat juist bui
ten blijven, maar bij euthanasie mag
het van mij juist wél een tandje
strakker."
„Bij alle gevallen waarvoor op het
eerste gezicht uitzichtloos en on
draaglijk lijden niet evident is. We
moeten niet de weg op dat het mak
kelijker wordt gemaakt. Geef het zo
vorm dat er een taboe blijft op het
doden van mensen. Het kan worden
verlicht voor specifieke gevallen,
maar alleen door artsen, in uitzon
derlijke gevallen met een zware toet
sing vooraf door een rechter."
„Bij orgaandonatie is ook sprake van
een zekere dubbelzinnigheid. D66
wil dat bij euthanasie de burger be
slist. Bij donorregis
tratie willen ze pre
cies het omgekeerde.
Daar is het lichaam
van de Staat, tenzij je
hebt laten aantekenen
datje het niet wilt.
Ik heb altijd een do
norcodicil gehad. Als
die nieuwe donorwet
er komt, wil ik nog
steeds donor zijn,
maar niet via dat re
gister. Dan vind ik
wél dat ik er zelf over
mag beslissen."
„De Staat mag niet
beslissen hoe ik met
mijn lichaam omga en
wat ermee gebeurt.
Als ik donor wil zijn, moet dat mijn
eigen keuze zijn."
„Ik vind het geen goed idee dat ande
ren dat mogen. Je kunt niet toestaan
dat we anderen doodmaken. Er moe
ten strikte grenzen zijn. Als je die op
rekt, moet je alles heel precies om
schrijven en afspraken maken. Bij
kanker is het redelijk vast te stellen.
Als er psychische componenten bij
komen, is dat bijna onmogelijk.
Toets je vooraf of achteraf, zoals nu
gebeurt? Ik pleit ervoor het om te
draaien en toetsing naar de recht
spraak te halen. Laat mensen vooraf
toestemming vragen aan de rechter.
Nu zijn er achteraf soms twijfels. Die
worden voorgelegd aan het Openbaar
Ministerie."
„Daar kan ik maar één antwoord op
geven: ik weet het niet. Dat is de kern
van de hele kwestie. Euthanasie is
iets waar je je niet op kunt voorberei
den. Van alle mensen die euthanasie
plegen, verricht maar vijf procent de
handeling zelf. Mensen willen wel
dood. Maar ze willen niet doodgaan.
Dan speelt toch een conflict tussen
doodsverlangen, levenslust en angst
voor de dood."
woensdag 7 november 2018
Politiek van de goede dood
zwaarder dan het recht op zelfbe
schikking?
De beschikbaarheid van middelen
heeft toch juist een humane le
vensbeëindiging tot doel?
Kan een arts wél invoelen of ie
mand ondraaglijk en uitzichtloos
lijdt?
In welke zin mag het strenger?
Het boek
Staat en taboe
verschijnt van
daag. FOTO KOEN
VERHEIJDEN
Bij de nieuwe donorwet willen
mensen ook niet dat de overheid
voor hun bepaalt?
Waarom bij orgaan
donatie wél?
De Staat mag wel voor jou beslis
sen of je ondraaglijk lijdt?
Zou u willen dat de Staat beslist
wanneer u zelf vindt dat uw leven
voltooid is?
