De Toren van Bourgondië
8
Ketchupfabriek wint award
CONTACTA POLITIEK CAFÉ
Het begin van het debat a
la het tv-programma
Het Lagerhuis was ook
meteen het aardigst. Of
de campagnes om Zee
land uit te venten wel hout snijden,
was vrij vertaald de stelling. Stax
liet een filmpje van de provinciale
campagne Zeeland Land in Zee
zien waarin het strandleven de
hoofdrol speelt. De verteller brengt
de boodschap enigszins poëtisch
en daarmee ook wat vaag. Doel
groep: gezinnen met kinderen en
50-plussers.
Geslaagd of flop? ZMf-directeur
Ira van Harras steekt de groene
kaart op. „Hij schuurt lekker. De
een vindt het aantrekkelijk, de an
der niet. Ik ben geen marketeer,
maar vind het wel uitdagend."
„Schuurt er bij u ook zand in de on
derbroek?", vraagt Stax aan gede
puteerde Jo-Annes de Bat. „Uhh,
eerst wel. Ik was van plan het film
pje meteen terug te sturen naar de
producent. Maar we hebben de vi
deo aan anderen laten zien. Zij wa
ren enthousiast, bleek uit metin
gen." Zand in de slip, die houden
we erin, grinnikt Stax. Bij Tom de
Koning, citymarketeer van Goes,
schuurt het ook. „De video laat
vooral de groene kant van Zeeland
zien. Waarom geen bruisende ste
den en de mooie culturele evene
menten die we hier hebben?" Dat
komt aan bod in andere campagne
video's, laat de gedeputeerde we
ten.
Vervolgens gaat het over de wo
ningmarkt die moeilijk bereikbaar
is voor jongeren. Te weinig ge
schikte woningen of te duur. „Zijn
er jongeren die een woning zoe
ken?", vraagt Stax. Danker de Jonge
uit 's-Heerenhoek bijvoorbeeld.
Het is echt lastig om betaalbare
woonruimte te vinden, vindt hij.
Banken zijn ook streng in het ver
strekken van hypotheken. Som
mige jongeren houden hun hand
op bij pa en ma, maar niet iedereen
heeft rijke ouders. Even later keert
het thema terug als het gaat over de
krappe arbeidsmarkt. Wil Zeeland
jongeren trekken en vasthouden,
dan moeten er ook betaalbare wo
ningen zijn. „We moeten meer
huizen gaan bouwen", constateert
de Goese wethouder Loes
Meeuwisse. Het debat gaat vervol
gens bijna als een nachtkaars uit,
hoe hard Stax er ook aan trekt. De
stelling over goede huisvesting
voor arbeidsmigranten wordt ruim
voor het aflopen van de klok afge
broken. Volgende dan maar. En die
zorgt zowaar voor een lichte ople
ving. Want als je stelt dat het 'bela
chelijk is dat de Westerscheldetun-
nel nog niet tolvrij is' roeren de
aanwezige Zeeuws-Vlamingen
zich. „Ik heb een bedrijf in Terneu-
zen, maar ben vaak voor werk in
Middelburg. Tussen twee afspraken
in kan ik twee dingen doen: terug
naar Terneuzen of shoppen in Mid
delburg. Het kost me allebei geld."
Tolvrij zit er voorlopig niet in,
kaatst gedeputeerde De Bat. „We
hebben nog 500 miljoen euro af te
lossen.De tunnel moet worden be
taald, al is onze inzet de t-tags
goedkoper te maken."
MVO-PRIJS ZEEUWS-VLAANDEREN
UIT DE ZEEUWSE KLEI
Het historisch en archeolo
gisch toch al rijkbedeelde
Sluis vond in december
2002 weer een pareltje terug. In
opdracht van de gemeente brach
ten archeologen via boringen en
geofysisch onderzoek (weer
standsmetingen) een voor Neder
land unieke kasteelplattegrond
aan het licht. Deze behoorde toe
aan de Toren van Bourgondië of
het 'klein kasteel'. Dit was bijna
zeshonderd jaar eerder, in 1405,
gebouwd op de westoever van het
Zwin. Aan de andere kant stond
sinds ongeveer 1386 het 'grote' kas
teel (86 bij 80 meter!).
Tussen de nieuwe toren, ge
noemd naar de Bourgondische
hertog Jan zonder Vrees, en
het grote kasteel kon een ket
ting worden gespannen om
het Zwin voor vijandige sche
pen af te sluiten. Aan het Zwin
dankte Sluis immers haar
voorspoed als voorhaven van
Brugge. Helaas: het Zwin was
tijdens de bouw al meer en
meer aan het verzanden. Het
paalwerk voor de ketting werd
omstreeks 1486 alweer verwij
derd. Het klein kasteel verviel
tot ruïne en is, geteisterd door
de Sint-Felixvloed van 1530, in 1537
gesloopt. Op dezelfde plek verrees
in 1579-1587 het Klein Pasfort, deel
van de nieuwe vestingwerken, die
niet konden verhoeden dat Sluis in
ditzelfde jaar 1587 door de Span
jaarden na dapper verzet werd in
genomen. Het grote kasteel aan de
overzijde van het Zwin werd pas
verwoest door Frans kanonvuur in
1794. De restanten van dit
fiere slot, vermoedelijk ge
bouwd naar het voorbeeld
van de Bastille in Parijs, zijn
opgeruimd in 1820. De ver
hoogde binnenplaats ervan
bleef zichtbaar als een bult
in het landschap.
De Toren van Bourgondië,
zo bleek uit het archeolo
gisch onderzoek, mat circa
20 x 20 meter. Aan de noord
kant was een uitbouw van
ongeveer 10 x 15 meter. Aan
de noordoost- en zuidwest
kant van de toren hadden
halfronde bastions of kade
muren van ongeveer 50 meter ge
legen, uniek voor de Nederlandse
kastelenbouw. Archeoloog Paul
van Kempen en zijn collega's za
gen een parallel met de Sint-Nico-
laastoren in het Franse La Ro-
chelle. Die had ook een halfronde
vorm, waardoor de golven langs
het kasteel werden geleid. Een
zelfde functie hadden de half
ronde waterkeringen van de Toren
van Bourgondië.
In 2002 resteerden alleen van het
latere Klein Pasfort nog enkele
verhogingen en laagten, die herin
nerden aan de voormalige wallen
en grachten. Het terrein was in ge
bruik als akker en weiland. Het ge
biedje is dankzij de recente aan
pak van de Sluise buitenwallen
weer beter herkenbaar gemaakt als
voormalige schans.
woensdag 7 november 2018
'Zand in de slip, die houden we erin'
NOS-Nieuwslezers Dionne Stax
leidde gisteravond een politiek
café op het netwerkevent Con-
tacta in Goes. Af en toe werd
het hilarisch, maar het kabbelde
ook vaak voort.
Frank Balkenende
Goes
„Schuurt er bij u ook zand in de onderbroek?", vraagt Dionne Stax aan gedeputeerde Jo-Annes de Bat tijdens het politiek café op het
netwerkevent Contacta in Goes. foto johan van der heijden
De Ketchupfabriek uit Graauw
wint de MVO-prijs Zeeuws-
Vlaanderen. Eigenaren Patrick
en Lineke Keizer kregen dinsdag
tijdens Contacta de award voor
maatschappelijk verantwoord
ondernemen uit handen van ge
deputeerde Jo-Annes de Bat.
Het is de eerste keer dat de
MVO-prijs in Zeeuws-Vlaande-
ren wordt uitgereikt. De Ket
chupfabriek viert dit jaar zijn
eerste lustrum. „Leuk dat we
dan ook meteen een prijs krij
gen", zeggen Patrick en Lineke.
Het stel produceert jaarlijks
acht- tot tienduizend flessen
ketchup per jaar. De Keizers
halen hun tomaten bij het Voor-
lichtings- en Opleidingscentrum
voor de Glastuinbouw in Terneu
zen. Bij de productie van de ket
chup wordt uitsluitend groene
stroom gebruikt.
Tweewekelijkse rubriek over ar
cheologische vondsten in Zee
land door Stichting Cultureel Erf
goed Zeeland (SCEZ)
Jan J.B. Kuipers
n, t ritvra fad
Scheldekaart uit 1505 met links de Toren
van Bourgondië.
