Nooit meer cash op zak?
Geen probleem, zolang
er geen pinstoring is
Eerste slachtoffers en
wrakstukken ramptoestel
Indonesië geborgen
EUWS 11
D66 pareert kritiek dat onderwijs onderbedeeld is
'Groene'
dam funest
voor dieren
Dat vragen ze zich bij Detailhan
del Nederland ook af. „DNB was
erbij toen we dertien jaar geleden
met elkaar afspraken dat we toe
wilden naar een samenleving
waarbij 6o procent van de trans
acties wordt gepind. Eigenlijk
hadden we elkaar nu een schou
derklopje moeten geven dat we
op dit punt zitten", zegt Michel
van Bommel, secretaris beta
lingsverkeer. Toch maakt DNB
zich zorgen. De daling van het
aantal cashbetalingen gaat heel
snel. Als het zo doorgaat is cash
over tien jaar helemaal weg. Dat
mag niet sluipenderwijs gebeu
ren, vindt DNB.
Binnen de eurozone is er geen
land waar zo weinig met cash
wordt betaald als het onze. In
veel Europese landen vindt zo'n
8o procent van de betalingen
cash plaats, twee keer zo veel als
in Nederland. Alleen de Scandi
navische landen houden gelijke
tred met ons, Zweden ligt met
minder dan 20 procent cashbeta
lingen zelfs een eind voor.
Als alles het doet, is er niet echt
een probleem. Toch is de afgelo
pen jaren duidelijk geworden dat
er keerzijdes zitten aan de digitale
geldrevolutie. Hackers leggen
soms complete banken plat. In
juli was er nog een landelijke pin
storing, waardoor anderhalf uur
lang niet met kaarten kon worden
betaald.
Er is nog iets. Als alles digitaal
gaat, lopen al onze betalingen
via commerciële banken. Niet
iedereen vertrouwt deze ban
ken. Ze kunnen omvallen, frau
deren, noem maar op. Nog los
daarvan: de vraag is of het wen
selijk is dat commerciële par
tijen zo'n grote rol hebben in
het geldsysteem. Cash wordt
uitgegeven door de centrale
bank, die daarmee een alterna
tief biedt voor de rol van banken
en een zekere controle houdt
over de geldhoeveelheid.
Ja, stelt budgetvoorlichter Nibud.
„Als je cash wilt afschaffen, moet
je zeker weten dat alles het altijd
doet, overal. En daar kun je niet
vanuit gaan." Ook in het nood-
pakket dat mensen van de over
heid in huis zouden moeten heb
ben, komt contant geld voor,
naast bijvoorbeeld een zaklamp
en gereedschap. Het Nibud advi
seert 50 euro, een gezin met twee
kinderen moet het daar een paar
dagen mee kunnen redden.
De kans dat iemand van 189 inzit
tenden de ramp heeft overleefd,
is volgens de autoriteiten nihil.
Inmiddels zijn de eerste slachtof
fers uit zee gehaald. Er zijn geen
aanwijzingen dat er Nederlan
ders aan boord waren.
Het toestel verdween dertien
minuten nadat het van het vlieg
veld in Jakarta was opgestegen.
Schepen spoedden zich naar de
plek van het ongeluk. Een sleep
boot nam brokstukken van het
vliegtuig waar op zo'n 25 kilome
ter van het vliegveld. „We heb
ben zwemvesten gevonden,
gsm's en delen van het vliegtuig",
zegt Muhammad Syaugii, hoofd
van het Indonesische agentschap
voor reddingsoperaties. De vlieg
tuigromp ligt op de zeebodem, op
zo'n 35 meter diepte. Gisteren
kort na vertrek om 06.20 uur (lo
kale tijd) zou het zijn misgegaan.
De piloot zou twee a drie minu
ten na het opstijgen toestemming
hebben gevraagd, en gekregen,
om terug te keren.
Het vliegtuig verloor ongeveer
10 minuten later het contact met
de luchtverkeersleiding. Op een
vorige vlucht had het vliegtuig
een technisch probleem. Volgens
autoriteiten was dat op de juiste
wijze verholpen. De Boeing type
737 MAX 8 werd in augustus op
geleverd en had amper 800 vlieg
uren.
Het gaat in totaal om bijna 3 miljard
euro. Dat stelt regeringspartij D66
vandaag bij het debat over de on
derwij sbegroting.
„Universiteitsbesturen misleiden
studenten en hun eigen personeel",
stelt Kamerlid Paul van Meenen.
„Ze hebben zoveel geld dat nu niet
wordt besteed aan beter onderwijs.
En dan legt de voorzitter van uni
versiteitenkoepel VSNU in de krant
uit dat er nog veel méér geld uit
Den Haag bij moet komen." Van
Meenen doelt op het interview met
V SNU-voorman Pieter Duisenberg
en Carline van Breugel, voorzitter
van de Landelijke Studentenvak
bond (LSVb), gisteren in deze
krant.
Volgens het D66-Kamerlid kun
nen universiteiten zelf met het op
gepotte geld veel doen om hoge
werkdruk op universiteiten weg te
nemen en onderwijs te verbeteren.
„Duisenberg zou tegen de besturen
van al die universiteiten moeten
zeggen: geef eerst je geld uit." Zo
blijkt uit berekeningen van Van
Meenen dat de Rijksuniversiteit
Groningen de reserve tussen 2013
en 2017 zag groeien van 418 naar 574
miljoen euro, een stijging van 156
miljoen euro. Ook de TU Delft heeft
een reserve van 355 miljoen euro.
Volgens universiteitenkoepel
VSNU is de algemene reserve niet
vrij te besteden. „Het noemen van
het vermogen als 'geld op de plank'
is echt een kwalijke misvatting",
zegt een woordvoerder. „We geven
99 procent van het geld dat we krij
gen, effectief uit. We houden min
der dan 1 procent over." Van Mee
nen wijst op het verschil tussen al
gemene reserve en eigen vermogen.
„Dit geld is a la minute te besteden
aan kleinere werkgroepen en lagere
werkdruk."
Studenten die actie gaan voeren
omdat de belofte dat het leenstelsel
Het noemen van het
vermogen als 'geld
op de plank' is een
kwalijke misvatting
beter onderwijs zou opleveren niet
is waargemaakt, klagen volgens
Van Meenen dan ook 'terecht, maar
bij de verkeerde'. „Ze moeten naar
hun eigen universiteiten gaan." De
investeringen die zijn beloofd, ko
men ook, stelt Van Meenen. Hij
wijst op de 400 miljoen die wordt
uitgetrokken voor wetenschappe
lijk onderzoek, die ook ten goede
komt van het onderwijs.
Coalitie
D66 heeft het als zelfverklaarde on
derwij spartij zwaar in de coalitie,
nu het hele onderwijsveld roept om
meer geld. De woordvoerder van de
VSNU stelt dat universiteiten wel
degelijk kampen met geldgebrek,
omdat het geld dat zij per student
krijgen van het rijk afneemt. Vol
gens het ministerie van Onderwijs
stijgt dat bedrag de komende jaren
juist.
Dit rapport van het We
reld Natuur Fonds luidt de
noodklok over de het leven
in rivieren, moerassen en
deltagebieden. Van de dier
soorten die daar in de jaren
70 leefden, is nog maar 17
procent over. Vooral in tro
pische gebieden gaat de si
tuatie hard achteruit. Oor
zaken zijn vervuiling, over-
bevissing, landbouw en de
aanleg van stuwdammen.
dinsdag 30 oktober 2018
Pangkal
Pinang
Maandag
29 oktober:
Vlucht van
Lion Air met
189 inzittenden
stort in zee
De Nederlandsche Bank luidde
gisteren de noodklok: cash
mag niet verdwijnen uit de sa
menleving. Maar waarom ei
genlijk niet? Vijf vragen.
Sander van Mersbergen
Den Haag
1 Waarom trekt DNB nu ineens
aan de bel?
2 Staat Nederland alleen in
deze ontwikkeling?
3 Digitaal, lekker makkelijk
toch? Wat is het probleem?
4 Dan perfectioneren we onze
systemen toch?
5 Moeten we allemaal cash
in huis hebben?
Kijk op de site bij/video
V Pinnen of cash, wat heeft
de voorkeur?
Reddingswerkers verzamelen de resten van de Boeing, fotosepa
Een Boeing 737 Max 8 van de
Indonesische vliegmaatschap
pij Lion Air is onderweg van Ja
karta naar Pangkal Pinang op
het eiland Bangka in zee ge
stort.
KALI-
MANTAN
301018
'Universiteiten laten zelf
geld op de plank liggen'
Universiteiten klagen ten on
rechte dat ze te weinig financi
ële armslag hebben. Ze laten te
veel geld op de plank liggen, dat
zou kunnen worden uitgegeven
aan nieuwe collegezalen, klei
nere werkgroepen en extra do
centen.
Hanneke Keultjes
Den Haag
-Woordvoerder VSNU
DEN HAAG In rivieren en
delta's is sinds 1970 we
reldwijd 83 procent van
de wilde dieren verdwe
nen. Een van de belang
rijkste oorzaken is de op
mars van stuwdammen
die schone energie op
wekken uit waterkracht.
De natuur staat nergens zo
onder druk als in de zoet-
watergebieden op aarde,
blijkt uit de Living Planet
Index die vandaag ver
schijnt.
