'Wat heeft het voor zin onze vriendschap te ruïneren?'
B
16
grof geweld wordt niet meer geschuwd. Republi
keinse Congresleden werden vorig jaar op een
honkbalveld beschoten, terwijl een extreem
rechtse betoger in Charlottesville een linkse
tegendemonstrant doodreed. En wat te denken
van de pijpbommen die Barack Obama en Hillary
Clinton deze week kregen toegestuurd.
Historici vergelijken de stemming in het land
wel met de verdeeldheid in de aanloop naar de
burgeroorlog van 1861. Democraten en Republi
keinen zijn het niet zomaar oneens, ze hebben
een enorme, toenemende afkeer van elkaar. Sinds
2000 spraken elk jaar meer Republikeinen van
'haat' jegens Democraten, en andersom. Inmid
dels haat in beide groepen ongeveer de helft de
andere partij, becijferden politiek wetenschappers
Mare Hetherington en Jonathan Weiier in hun
boek Prius or Pickup. Daarin beargumenteren ze
dat zelfs zo'n simpele vraag over de auto die je
rijdt je politieke voorkeur verraadt.
Links en rechts Amerika leven in verschillende
werelden, letterlijk en figuurlijk. Ze zijn geogra
fisch steeds meer van elkaar gescheiden, met
rechts op het platteland en links in de stad. Blank
en religieus Amerika hoort meer en meer bij de
Republikeinen, zwarte, Spaanstalige en seculiere
kiezers schuiven verder richting de Democraten.
Veel contact hebben ze niet met elkaar.
ehalve dan in de Zephyr, de trein van Chi-
cago naar San Francisco. Dwars door het
Trumplievende midwesten, waar Freeman
Nisley is opgegroeid, naar verzetsbolwerk Califor-
nië. Abraham Lincoln liet deze spoorlijn ooit aan
leggen om het land te verenigen na de burgeroor
log in de 19de eeuw. Als reizigers niet meer maan
den over prairies en bergen hoefden te trekken
om contact te maken met de bewoners aan de an
dere kant van het land, zou dat de Verenigde Sta
ten letterlijk en figuurlijk dichter bij elkaar bren
gen, meende Lincoln.
In zekere zin vervult de trein die rol nu weer.
Waar we onszelf online in culturele en ideologi
sche bubbels organiseren, brengt de trein mensen
samen. De passagiers zijn op weg naar een brui
loft in de bergen van Colorado, naar hun nieuwe
post-gevangenisleven in Nevada, of naar hun kin
deren die op een verre legerbasis zijn gestatio
neerd. Zonder pardon zet de steward ze in de res
tauratiewagon bij elkaar aan de ontbijttafel.
Tray, een 43-jarige therapeute uit Pittsburgh, is
bang, vertelt ze vanachter haar bord pancakes als
Colorado in ochtendrood voorbij trekt. Bang dat
zij als zwarte vrouw haar rechten ingeperkt zal
zien worden als de Democraten geen macht te
rugwinnen. „Ik denk niet dat ik een keuze heb",
Vietnamveteraan Carty
spreekt van president '45'
om de naam van Trump
niet uit te hoeven spreken.
'We mogen mijn stiefzoon
en zijn vriendin graag,
maar we praten nóóit over
politiek met ze'
'Het is allemaal zo deprimerend. Ik focus op spiritualiteit.'
antwoordt ze op de vraag of ze gaat stemmen op
6 november. Naast haar kauwt Annette (47) op
een omelet. Zij is bijna thuis na een lange rondreis
en werkt voor een lid van Trumps evangelische
adviesraad, een man die tegen abortus en het ho
mohuwelijk is.
Zelf schreef ze bij de presidentsverkiezingen
van 2016 uit frustratie de naam van een tekenfilm-
figuur op haar stembiljet, want zowel Trump als
Clinton kon haar niet bekoren. Tray moet haar ge
zicht in de plooi te houden als ze dat hoort. Maar
na een gedachtewisseling over vrouwen in de po
litiek - daar moeten er meer van komen, vinden
ze allebei - moet ze concluderen dat het een goed
gesprek was. „Geen druk om het eens te worden.
Ik wou dat meer mensen zo waren."
Gelukkig bestaan ze nog, Amerikanen die de
boel bij elkaar houden. Melinda Grimm (69) ver
haalt in de tweedeklascoupé over haar beste
vriendin, die ze al decennia kent en die dol is op
Trump-rallies. Grimm zelf zou nog niet op
Trump stemmen 'als hij hondenvanger zou wil
len worden' in haar dorp in Iowa. Maar ze kan nog
steeds bevriend zijn met haar oude schoolmaatje,
ook al is zij in haar ogen veel te vatbaar voor com
plottheorieën en angst voor alles wat vreemd is.
„We praten er maar gewoon niet over. Wat heeft
het voor zin om onze vriendschap te ruïneren om
zoiets?"
Hoogmoed
De trein doet ruim twee dagen over een afstand
die we per vliegtuig in ruim vier uur hadden kun
nen afleggen. Maar er is geen betere manier om de
overweldigende schoonheid en omvang van
Amerika te ervaren. We doorkruisen drie tijdzo
nes en beklimmen zowel de Rocky Mountains
als de Siërra Nevada, steken de Mississippi over,
volgen de loop van de Colorado Rivier, en staren
naar de rotsachtige woestijnen van Utah. Ameri
kaanse hoogmoed - 'dit is the greatest country in
the world' wordt gerechtvaardigd. Dit land is in
derdaad majestueus en ontzagwekkend. Het ver
val, het geruzie, de ongelijkheid - het raakt even
vergeten.
Tot politiek ter sprake komt. Opvallend veel rei
zigers willen wel over hun voorkeuren praten,
maar vrezen gedoe met bazen of online meutes
als ze daar hun volledige naam aan verbinden, zo
als Tray en Annette aan de ontbijttafel. Dat geldt
ook voor de 75-jarige man uit Denver die het ge
luid van zijn tv uitzet zodra hij de stem van
Trump hoort. „Het mute-teken is inmiddels van
het knopje afgesleten." En voor Jim, een leeftijd
genoot uit Colorado, die in zijn handjes knijpt
vanwege Trumps belastingverlagingen. „De men-
ZATERDAG 27 OKTOBER 2018 GO
VERVOLG VAN PAGINA 15
UTAH
NEVADA
Reno
Jain Gunsauls
Salt Lake City
CALIFORNIE
San
Francisco
De Zephyr rijdt in twee dagen dwars door Amerika, fotodreamstime
