T
Maker
bommen
was fan
Donald
Trump
Boeren in België krijgen wél een
schadevergoeding voor droogte
3
Zelfs bouwers windparken op Noordzee maken zich zorgen
Bruinvissen die doof
worden van de herrie,
vogels die zich dood-
vliegen tegen wieken.
Hoe moet het met de
dieren nu de Noordzee
wordt volgebouwd met
windmolens?
Zelfs de windmolenbouwers maken
zich zorgen over de gevolgen voor
dieren. Want hoeveel vogels vliegen
zich bijvoorbeeld tegen de wieken te
pletter?
Daar is nog veel te weinig over be
kend, zegt woordvoerder Hilbert Kok
van de brancheorganisatie van de
windmolenindustrie (NWEA). „On
der een windmolen op land zie je de
vogels liggen die ertegenaan zijn ge
vlogen. Op zee zie je de slachtoffers
niet."
De paar windmolenparken die nu
in de Noordzee staan, vallen in het
niet bij wat nog komen gaat. Stonden
vorig jaar in het Nederlandse zeedeel
289 turbines, in 2050 zullen dat er
minstens tien keer zoveel zijn. In het
uiterste scenario is dan een kwart
van de Noordzee volgebouwd met
draaiende kolossen, voorspelt het
Planbureau voor de Leefomgeving.
Doof
Alleen al de bouw ervan kan
talloze vissen en zeezoog
dieren zoals zeehonden,
bruinvissen en tuimelaars
het leven kosten, blijkt uit
een rapport dat stichting
De Noordzee gisteren pu
bliceerde. „Het heien van
die enorme palen geeft on
der water heel veel herrie.
Daar hebben bijvoorbeeld bruinvis
sen, die navigeren op hun gehoor,
enorm veel last van", verklaart direc
teur Floris van Hest van de natuuror
ganisatie. De heiherrie - die tot tot
wel honderd kilometer verderop te
horen kan zijn - kan ze doof maken,
hun gedrag verstoren en zelfs dieren
doden.
Als die torenhoge molens er een
maal staan, vormen ze vooral voor
vogels en vleermuizen een groot ri
sico, blijkt uit het rapport. Zij kun
nen worden aangetrokken door de
roterende bladen. Botsingen overle
ven ze niet. Trekvogels die er juist
omheen vliegen, verliezen kostbare
energie en raken mogelijk ook hun
rust- en voedselgebieden kwijt.
Korenwolfeffect
Wat de effecten van écht grootscha
lige windparken zijn op bijvoorbeeld
wind- en zeestromingen, is totaal
onbekend, zegt Van Hest. „Nu al ko
men populaties van bijvoorbeeld de
mantelmeeuw en zeekoet door
windmolens in de gevarenzone. Nu
we aan de vooravond van een ingrij
pende verbouwing van de Noordzee
staan, is dringend meer onderzoek
nodig." Dat vinden ook de windmo
lenbouwers zelf. Zij vrezen voor het
'korenwolfeffect'. „Wij
nemen liever
meteen de
juiste
Bruinvissen
navigeren op
hun gehoor,
maar het heien
van de palen
maakt enorm
veel herrie
ET1
maatregelen om dieren te bescher
men, dan dat we straks worden ver
rast en allerlei aanpassingen moeten
doen", zegt Kok van de Nederlandse
WindEnergie Associatie. „Als wind
molenbouwers zijn we duurzaam
van onszelf, wij hebben hart voor de
natuur. Daarom zorgen we nu tijdens
het heien al voor luchtbellenscher-
men die het geluid dempen. En voor
dat we beginnen, jagen we de bruin
vissen met piepjes weg."
Dilemma
Het kabinet 'herkent de zorg om de
natuur' bij de aanleg van windmo
lenparken, zegt een woordvoerder
van minister Wiebes van Economi
sche Zaken. „We hebben al miljoe
nen uitgetrokken voor onderzoek.
Bijvoorbeeld naar technische oplos
singen zoals stiller heien en een vo
gelradar. Die voorspelt wanneer
zwermen trekvogels passeren, zodat
windmolens kunnen worden stilge
zet." Het kabinet wil nog dit jaar met
een nieuw plan komen.
De schadelijke effecten van wind
molens stellen natuurorganisaties -
groot voorstander van schone ener
gie - voor een lastig dilemma. De
stichting De Noordzee benadrukt
daarom graag dat de aanleg van
windparken het onderwaterle
ven ook kansen biedt. „In
windparken kunnen
vissen ongestoord le
ven, want er geldt
een visverbod.
Op het harde
substraat van de
turbines kunnen
zich allerlei soor
ten vestigen, die
weer visjes aantrek
ken." In Eneco's
windmolenpark Luch
terduinen zijn natuuror
ganisaties al een proefpro
ject gestart om oesterriffen -
waar de Noordzeebodem vroeger
mee bezaaid lag - terug te brengen.
Sayoc heeft een lang strafblad. Er is
dna-materiaal van hem gevonden
op de pakketjes die hij aan critici
van Donald Trump verstuurde.
Hij is meerdere
keren veroor
deeld voor dief-
v stal en het dealen
van anabole ste-
roïden. Hij zou in
het verleden ook
terroristische be
dreigingen hebben geuit, onder
meer naar rechters.
De politie heeft een busje in be
slag genomen dat was volgeplakt
met pro-Trumpstickers en -posters.
Er zaten posters voor de ramen
waarbij een vizier is gericht op Hil-
lary Clinton en CNN. Op Twitter
ging Sayoc tekeer tegen Democra
ten. Op foto's en filmpjes is hij te
zien als fanatiek aanhanger van
Trump.
Sayoc liep tegen de lamp van
wege een vingerafdruk op één van
de postpakketten. Later vond de po
litie ook een dna-match. Er zijn vijf
aanklachten tegen Sayoc, waaron
der het illegaal versturen van explo
sieven en het bedreigen van perso
nen, onder wie voormalige presi
denten. Hem wacht mogelijk een
gevangenisstraf van 58 jaar, zei gis
teren de openbaar aanklager.
Volgens de FBI bestonden zijn
bompakketten uit pvc-buizen met
een explosief materiaal, een klokje
en een batterij. „Dit zijn geen nep-
bommen." Geen van de explosie
ven is afgegaan. De opluchting over
de aanhouding van Sayoc is groot.
'uitzonderlijk' bestempelde. Die
aanduiding vormt de eerste voor
waarde voor de erkenning als land-
bouwramp. Op basis van de 12.000
schadegevallen die steden en ge
meenten hebben gerapporteerd,
heeft de Vlaamse regering het licht
nu op groen gezet voor de erken
ning tot landbouwramp. Boeren
met bepaalde gewassen en aan
plantingen komen in aanmerking
voor een schadevergoeding. Het
gaat om groenten, akkerbouwge
wassen, gewassen die dienen als
grondstof voor bijvoorbeeld textiel-
vezels, voedergewassen, fruitteelt,
sierteelt en boomkweek.
Maximaal 62.400 euro
Getroffen landbouwers krijgen drie
maanden de tijd om een schade
claim in te dienen, waarna ze een
vergoeding kunnen krijgen als het
verband tussen de schade en de
droogte is aangetoond. Die be
draagt maximaal 62.400 euro per
getroffen landbouwer. De Vlaamse
regering voorziet in 2019 en 2020 in
totaal twee keer 27,5 miljoen euro
voor de uitbetaling van die schade
vergoedingen. „Ik heb mijn dien
sten opgedragen om prioriteit te
geven aan de afhandeling van deze
schadedossiers, zodat de uitbetalin
gen zo spoedig mogelijk kunnen
volgen", zegt minister Schauvliege.
Ook in Nederland mochten land
en tuinbouwbedrijven wekenlang
niet sproeien en mislukten oogsten.
Landbouworganisatie LTO Neder
land wil dat de overheid een onder
zoek instelt naar de schade voor
boeren door de langdurige
droogte. In Nederland krijgen boe
ren geen financiële steun van de
overheid wegens de droogte. Die
wordt gezien als een bedrijfsrisico.
Het gaat om de droogteperiode tus
sen 2 juni en 6 augustus van dit jaar.
In die periode viel er in alle 308
Vlaamse gemeenten zo weinig
neerslag, dat het Koninklijk Meteo
rologisch Instituut de situatie als
W In Nederland wordt
de droogte gezien als
een bedrijfsrisico
voor boeren
zaterdag 27 oktober 2018
GO
Zeedieren zitten klem
tussen windmolens
Annemieke van Dongen
Utrecht
- Floris van Hest,
stichting De
Noordzee
Een bruinvis kan
straks maar beter niet
meer in de Noordzee
zwemmen.
FOTO DREAMSTIME
De 56-jarige Cesar Sayoc, die
gisteren in Florida werd aange
houden in verband met de bom-
pakketjes in de VS, blijkt een
Trumpfanaat.
Victor Schildkamp
Koen Voskuil
Rotterdam/ Washington
De Belgische regering heeft de
droogte van afgelopen zomer
officieel als landbouwramp
erkend, meldt minister van
Landbouw Joke Schauvliege.
Getroffen boeren komen in
aanmerking voor een schade
vergoeding.
David van der Heeden
Brussel
Land- en
tuinbouw
bedrijven
mochten deze
zomer weken
lang niet
sproeien.
FOTO ROBIN UTRECHT
