trekken: 'dark tourismin Nederland
UITVAART 9
12x darktourism
in Nederland
de term dark tourism. Zij vinden:
wij zijn een plek voor herinne
ring, daar is niets darks aan; we
zijn juist ingesteld op hoop. El
ders wordt daar anders mee om
gegaan. Auschwitz is nu zo'n 'at
tractie', tussen aanhalingstekens,
dat er een toeristische industrie
omheen is ontstaan."
Werdler brengt wel een 'scha
kering in donkerte' aan, van heel
duister naar heel licht. Aan de ene
kant de concentratiekampen van
de Tweede Wereldoorlog of de
Killing Fields in Cambodja; aan
de andere kant pretentieloos grie
zelen, zoals in The Amsterdam
Dungeon. Daartussenin bevinden
zich de begraafplaatsen en strijd-
velden.
De Slag bij Waterloo was nog niet
beslecht in 1815 of de eerste toe
risten meldden zich al. In die ne
gentiende eeuw raakte ook het
bezoeken van begraafplaatsen in
de mode. Waarom we dat nog al
tijd zo graag doen? Naast nieuws
gierigheid, herdenking en rust in
het hoofd noemt Werdler de na
tuur als reden. „Het is er stil, er
groeit en bloeit en vliegt van alles.
Natuur staat voor leven, dat vormt
op een begraafplaats een mooie
samenhang met de dood."
Bekend
Op Zorgvlied, de bekendste be
graafplaats van Nederland, kun je
graven van beroemde Nederlan
ders bezoeken, iets opsteken over
de funeraire cultuur en ook rust
vinden tussen het groen. Van de
website is, onder de titel Bekend
en begraven, een lijst te downloa
den met daarop alle prominenten
die op Zorgvlied hun laatste rust
plaats hebben. Kunstenaars,
wetenschappers, politici. Annie
M.G. Schmidt, Herman Brood,
Antonie Kamerling en honderden
anderen.
Geregeld organiseert Zorgvlied
rondleidingen. „Op momenten
die het minst storend zijn", zegt
Arpad Nesvadba, hoofd van de
begraafplaats. „Meestal voor
twintig personen die zich van te
voren moeten inschrijven. Som
migen reizen helemaal van de
andere kant van het land om
het graf van Annie M.G. Schmidt
te zien. 'Ik heb al haar boeken ge
lezen', geven ze als motivatie. Een
wandeling langs de graven is als
een fotoalbum, een memory lane
terwijl je wandelt, roep je je eigen
verleden op. 'O ja, die zangeres,
daar was mijn moeder dol op!'
Je kunt onze funeraire cultuur
ook vergelijken met die in andere
landen. Op vakantie in Italië be
zoeken mensen begraafplaatsen.
Terug in Nederland willen ze het
bij ons zien."
In Oude-Tonge en Amsterdam,
de dood is 'de laatste grote onbe
kende in de wereld', besluit Karei
Werdler. Onbekend, ongrijpbaar
- en daarom zo oneindig fascine
rend. -Sven Remijnsen
woensdag 24 oktober 2018
GO
1) Oud Eik en Duinen,
Den Haag
Oude, mooie begraafplaats
midden in de stad met de gra
ven van onder anderen Louis
Couperus en Willem Drees.
2) Hunebedden, Drenthe
Deze imposante constructies
van draagstenen en een dek-
steen zijn resten van prehisto
rische grafkamers, waarvan er
52 in Drenthe te vinden zijn.
3) Zorgvlied, Amsterdam
Het Père-Lachaise van Neder
land met veel graven van
beroemdheden en Paradiso,
een gedeelte voor bijzondere
grafmonumenten.
4) Anne Frank Huis,
Amsterdam
Het wereldberoemde onder-
duikpand waar Anne Frank
haar dagboek schreef, goed
voor 1,2 miljoen bezoekers
per jaar.
5) Amerikaanse begraaf
plaats, Margraten
Militaire begraafplaats, in aller
ijl ingericht in 1944 voor de
Amerikaanse soldaten die
sneuvelden tijdens de opmars
naar Berlijn.
6) Crypten van de Sint-Ser-
vaasbasiliek, Maastricht
Vier crypten onder de kerk
vloer aan het Vrijthof met het
graf van Sint Servaas uit de
vierde eeuw na Christus.
7) The Amsterdam Dungeon
Interactief griezelen in de
kerkers van Amsterdam met
beulen, martelkamers en
brandstapels.
8) Kamp Vught
Het enige buitenlandse SS-
concentratiekamp van de
nazi's is nu een herinnerings
centrum om stil van te worden.
9) Watersnoodmuseum,
Ouwerkerk
Indrukwekkend museum over
de strijd tegen het water, ge
vestigd in vier caissons waar
mee in 1953 het laatste dijkgat
werd gesloten.
10) De Nieuwe Ooster,
Amsterdam
Gedenkpark in de Water
graafsmeer met een rijke hoe
veelheid flora en fauna én het
Nederlands Uitvaartmuseum
Tot Zover.
11) Mummies, Wieuwerd
Vier mummies in een grafkel
der in het Friese dorpje Wieu
werd. Het is nog altijd een
mysterie hoe ze zo goed
bewaard zijn gebleven.
12) Praalgraf Willem
van Oranje, Delft
Monument boven de grafkel
der van Oranje-Nassau in de
Nieuwe Kerk in Delft. Het
praalgraf is te bezoeken,
de grafkelder niet.
