4 UITVAART
Dode mensen
onderzoeken is het
vak van patholoog
Frank van de
Goot. Dat doen we
in Nederland veel
te weinig, volgens
hem.'Als je goed
naar de doden kijkt,
komt daar
onvoorstelbaar
veel informatie uit
voort.'
moet worden of er sprake is van
een misdrijf. Dat justitie en niet
de gezondheidszorg bepaalt welke
gevallen voor onderzoek in aanmer
king komen, daarmee is Van de Goot
het zeer oneens: „Er overlijden in
Nederland jaarlijks zo'n 150.000
mensen. Niet meer dan drieduizend
daarvan worden onderzocht door
een arts. Meestal noteert deze een
natuurlijke doodsoorzaak: longont
steking, hersenbloeding, hartinfarct,
enzovoorts. Maar per definitie kun je
dat aan de buitenkant helemaal niet
zien. Vervolgens is wel de conclusie
dat hart- en vaatziekten in Neder
land doodsoorzaak nummer één zijn.
Het is een slag in de lucht, we kun
nen dat niet weten als we het niet
onderzoeken."
„Als iemand in een ziekenhuis over
lijdt, dan komt er een zaalarts of
ziekenhuisarts bij en die vult een
Dat hart- en
vaatziekten
doods
oorzaak
nummer
één zijn, is
een slag in
de lucht.
Het is niet
onderzocht
verklaring in. Als iemand overlijdt
zonder dat er iemand bij aanwezig
was, komt er altijd een forensisch
deskundige bij. Die kijkt niet
waarom iemand dood is, die kijkt al
leen of er een aanwijzing is voor ver
volgbaarheid. Is dat niet het geval,
dan is de kous af. Er komt een stem
pel op: hartinfarct, longontsteking,
zelfmoord - gooi maar een dobbel
steen. Als je geen obductie - onder
zoek- doet zou je eigenlijk moeten
zeggen: doodsoorzaak onbekend. En
als het onbekend is, weet je ook niet
zeker of het niet vervolgbaar is."
Risico
Van de Goot pleit er onder meer voor
dat behalve de gevallen waarin het
nu al gebeurt, iedereen onder de 40
jaar die komt te overlijden standaard
ook wordt onderzocht. „Het is van
belang, niet alleen voor het begrip
van nabestaanden over wat er is ge
beurd, maar ook voor mogelijke aan
wijzingen over hun eigen gezond
heid," zegt hij. „Deze week onder
zoek ik een 24-jarige jongen die
ineens dood neervalt. Hartstilstand,
wordt er dan gezegd. Dat zal best,
maar wat veroorzaakte die hartstil
stand? En is het erfelijk, lopen broers
en zussen ook risico en kan dat risico
ondervangen worden door een pace
maker te plaatsen?"
„Niet als het een standaard onder
deel wordt van de gezondheidszorg,
daar waar het thuishoort. De zorg
verzekering kan het onderzoek ver
goeden. Een zorgverzekering stopt
nu bij het overlijden maar zou
eigenlijk moeten doorlopen tot aan
de uitvaart, dan is dat ook gedekt. Per
jaar overlijden zo'n 15.000 mensen
voor hun 40ste jaar. De gevallen die
justitie nu claimt, kunnen hierin
worden meegenomen. Dat levert al
een enorme kostenbesparing op. Een
Precies één uur te laat
neemt patholoog Frank
van de Goot plaats op de
kruk van de fotograaf
voor het portret bij dit
verhaal. Met een verdoofde rechter-
kaak, want hij moest onverwachts
naar de tandarts: cashewnoot, kies,
krak. Dat hij precies één uur te laat is,
kan de autist in hem (asperger) ei
genlijk wel waarderen. Andere din
gen niet: „Iemand die met 71 messte
ken is omgebracht, je kunt mij geen
grotere ellende aandoen. Dat is net
geen zes dozijn."
Harde lach. In de rechtbank moet
hij een beetje oppassen met dit soort
grapjes, weet Van de Goot, nabe
staanden gaan niet altijd in zijn hu
mor mee. Tot begin dit jaar was Van
de Goot (51) forensisch patholoog.
Vandaag draagt hij over zijn shirt -
niet op de foto - een sweater met de
opdruk I'm a doctor inpathology, to
save time let'ssay I'm never wrong. Zijn
uiterlijk is wat onconventioneel bin
nen de beroepsgroep, je kunt hem te
genkomen in een lange leren jas en
een shirt van metalband Kom.
Nabestaanden
Nederland kent Van de Goot van het
WNL-programma Doden liegen niet,
waarin hij voor nabestaanden die
met vragen zitten, uitzoekt waaraan
hun dierbare is overleden. „Ik zet
me voortaan liever in voor particu
lieren", licht Van de Goot zijn keuze
toe om zich uit te schrijven bij het
Nederlands Register Gerechtelijk
Deskundigen.
„Wat me een beetje stak was het
geld dat justitie nu uitgeeft in de
Holleeder-zaak", legt hij uit. „Prima
dat ze er werk van maken en van al
die andere zaken die groot in de me
dia komen. Maar ik wil er niet meer
aan meewerken. Ik heb wekelijks
huilende nabestaanden aan de lijn
die met de handen in het haar zitten
omdat ze geen kant op kunnen in
exact hetzelfde systeem. Van alleen
al het geld dat nu aan Holleeder
wordt uitgegeven had ik tot aan mijn
pensioen alle doden van Nederland
kunnen onderzoeken."
Onderzoeken waaraan iemand is
overleden gebeurt nu alleen bij uit
zondering, vaak wanneer vastgesteld
woensdag 24 oktober 2018
GO
Hoe werkt dat, een doodsoorzaak
vaststellen?
Het onderzoeken van zoveel
overledenen zal een behoorlijk
kostbare klus zijn.
Tekst Caspar Pisters
Foto's Annemarie Dekker
