II
Aanleg 380 kV-lijn maanden vertraagd
3
Behandeling
van twee jaar
PROCES
Immuuntherapie werkt bij
twintig procent van de long
kankerpatiënten. „We onder
zoeken hoe we ervoor kun
nen zorgen dat de therapie
ook bij anderen aanslaat",
zegt Joachim Aerts, longarts
en afdelingshoofd in het
Erasmus MC. Bij degenen die
baat hebben bij de therapie
wordt de behandeling nor
maal gesproken na twee jaar
gestopt. „We zien dat de
ziekte dan onder controle
blijft zonder de medicijnen
toe te dienen. Als de kanker
cellen weer gaan groeien, be
kijken we of we opnieuw met
behandelen moeten begin
nen.
Goes moet, is dat niet fijn. Nu ben
ik in tien minuten thuis."
Een wonder dat de behandeling
bij Fedde aanslaat, zeggen de art
sen. „Het voelt ook zo", zegt hij.
„Hoe lang de therapie nog duurt?
Geen idee. Het is palliatief. Dus het
is om zo lang mogelijk te rekken.
Dat kan vijfjaar zijn, maar ook een
jaar. Het is zoals het is. Ik koos er
ooit voor om te gaan roken, dit is de
consequentie."
Vader Ben Pieterse laat zijn zoon
rustig vertellen, maar is zichtbaar
bewogen. „Ja, dit is erg heftig. Ik
ben zijn chauffeur en ga altijd met
hem mee. Het leven is ingrijpend
veranderd, voor ons allemaal. Fijn
dat de behandeling nu dichtbij kan.
ADRZ is kleinschaliger en over
zichtelijker dan Erasmus MC en het
lijkt wat minder zakelijk."
Fedde probeert weer een beetje
te denken aan de komende tijd. „Ik
zou wel weer een beetje willen
sporten. Ik wandelde en tenniste
graag. Als dat weer zou kunnen..."
Met deze therapie
wordt het eigenlijk
een chronische
ziekte
rapie", vertelt Minnema. „Maar zijn
er bijwerkingen, dan kunnen die
heel ernstig zijn. Als daar niet snel
en goed op wordt gereageerd, kun
nen mensen daaraan zelfs overlij
den. Daarom moest er eerst erva
ring mee worden opgedaan in uni
versitaire centra. Toen er genoeg
kennis over was, kon de behande
ling naar andere centra worden
overgebracht."
Zoals naar het ADRZ. Sinds kort
hoeven longkankerpatiënten niet
meer naar Rotterdam te reizen,
maar kunnen ze gewoon in Goes
terecht. „We zijn een jaar geleden
gaan kijken hoe we immuunthera
pie konden gaan aanbieden", zegt
Keetie van Loenhout, longarts in
het ADRZ. „We zagen dat we men
sen moesten verwijzen naar Eras
mus MC, maar dat het reizen voor
patiënten een hele opgave was."
Infuus
Nou en of, vertelt Fedde. „Om de
twee weken moet ik aan het infuus.
Drie kwartier per keer. Na zo'n in
fuus lig ik een dag op bed met pijn
in al mijn gewrichten. Als je dan
anderhalf uur in de auto terug naar
Immuuntherapie houdt de ziekte
onder controle, maar geneest die
niet. „Al is het een semantische
kwestie. Want als iemand over vijf
jaar nog leeft, zeg je dan dat die ge
nezen is? Feit is dat we de kanker
niet voor altijd meer weg krijgen.
Met deze therapie wordt het eigen
lijk een chronische ziekte."
Fedde reist in juli, augustus en
september voor de eerste behande
lingen naar het Erasmus MC in
Rotterdam. „Het medicijn geeft
minder bijwerking dan chemothe-
Het miljoenenproject moet op
nieuw Europees worden aanbe
steed, omdat TenneT het contract
met de aannemerscombinatie
Heijmans-Europoles (HEP) heeft
opgezegd. De combinatie zou vol
gens de netwerkbeheerder niet aan
de verplichtingen kunnen voldoen.
Voor TenneT is het verbreken
van zo'n groot contract en het op
nieuw moeten aanbesteden van
zo'n omvangrijk project geen dage
lijkse kost. Hoeveel vertraging het
project oploopt, kan het bedrijf nog
niet zeggen, maar de verwachting
is dat het om maanden en niet om
jaren gaat, aldus woordvoerster
Eefje van Gorp.
Vol stoom
„Bij de nieuwe aanbesteding zullen
we extra kritisch kijken. De nieuwe
aannemer zal direct vol stoom
moeten kunnen beginnen en snel,
grondig en veilig werken", aldus
Van Gorp. Complicerende factor is
dat in deze gespecialiseerde markt
de spoeling dun is. TenneT is niet
de enige netwerkbeheerder in Eu
ropa die nieuwe hoogspanningslei
dingen nodig heeft.
Het contract van TenneT met
aannemerscombinatie HEP had
een waarde van 250 miljoen euro.
HEP zou hoogspanningsmasten
ontwerpen en plaatsen en zorg
Bij de nieuwe
aanbesteding
zullen we extra
kritisch kijken
dragen voor het civiel werk van de
verbindingen op de tracés Bors-
sele-Rilland en Eemshaven-Vier-
verlaten. Het gaat om wintrack-
masten: ranke witte palen waar la
ter stroomdraden aan worden be
vestigd.
De nieuwe 380 kiloVoltleiding
Borssele-Rilland is nodig voor het
transport van de elektriciteit van
de windparken die voor de
Zeeuwse kust worden gebouwd.
De windparken zullen gewoon
volgens plan worden aangesloten
op het Nederlandse netwerk. Zo
lang de nieuwe Wintrack II-hoog-
spanningslijn niet klaar is, wordt
het druk op de enige andere hoog
spanningslijn. Er zal 'file' ontstaan
als veel elektriciteit 'van zee' komt.
Om alle stroom van de windparken
ruimte te geven op de 380 kV-lijn,
moet TenneT andere producenten
vragen minder te produceren.
Wind valt niet te regelen, het sto
ken van een elektriciteitscentrale
wel.
De Duitse partner in HEP, Euro-
poles, is mede door het opzeggen
van het contract in financiële pro
blemen geraakt. Voor Europoles
gaat het om een bedrag van rro mil
joen euro. De mastenbouwer uit
Beieren heeft uitstel van betaling
gevraagd om een ingrijpende reor
ganisatie door te voeren.
Kwaliteit
Helemaal onverwacht kan de 'stop'
niet zijn geweest voor de Duitsers.
Volgens TenneT is maanden ge
sproken met HEP. Uiteindelijk
bleek, volgens de netwerkbeheer
der in een verklaring, dat de aan
nemerscombinatie 'niet aan haar
contractuele verplichtingen kan
voldoen ten aanzien van kwaliteit
en gestelde datum van inbedrijfs-
name'.
woensdag 24 oktober 2018
was nog immuuntherapie'
- Jorien Minnema,
longarts Erasmus MC
De nieuwe Wintrack ll-hoog-
spanningslijn tussen Borssele en
Rilland is zeker niet voor de ge
plande datum in 2020 in bedrijf,
aldus TenneT.
Theo Giele
Rilland
- Eefje van Gorp, TenneT
