Zwemster veroverde 50 jaar geleden goud op Olympische Spelen in Mexico
27
Ada Kok haatte het keurslijf, waarin ze
als topzwemster werd gepropt. Een halve
eeuw na haar olympische titel blikt ze
terug op 'Mexico 1968.'
erschrikkelijk vond
ze het in het olym
pisch dorp van
Mexico-Stad. „Nee,
ik bewaar daar geen
prettige herinne
ringen aan", vertelt Ada Kok (71) in
haar woning in het Zuid-Lim
burgse Hulsberg. „Er werd mij in
Mexico min of meer opgedragen
om een voorbeeldfunctie te bekle
den voor de zwemploeg. Nou, daar
had ik helemaal geen trek in."
Kok was met haar 21 jaar welis
waar de oudste zwemster van de
ploeg, maar ook de meest recalci
trante. Tijdens buitenlandse trips
kreeg ze het Spaans benauwd van
de starre regels die voor heel de
ploeg golden. Een halve eeuw
voordat turner Yuri van Gelder op
de Spelen van Rio werd wegge
stuurd na een nacht stappen, had
Kok op dit gebied al een aardige
reputatie opgebouwd. Zo ont
snapte ze in 1965 via de nooduit
gang uit een hotel in Boedapest
waar ze verbleef voor een inter
land. Samen met de Hongaarse
waterpoloploeg ging ze op stap.
„Bij terugkomst was het lucifer
doosje tussen de deur van de
nooduitgang weg en moest ik door
de hoofdingang naar binnen. Daar
zat de complete KNZB-staf. Dus ik
zeg vrolijk: 'Een hele goeden
avond. Zo, nog laat op allemaal',
waarop ik naar boven vloog." De
volgende ochtend zwom Kok een
wereldrecord op de 100 meter
vlinderslag en 's avonds nog één.
Van de schorsing van drie inter
lands die de KNZB haar wilde op
leggen, kwam uiteindelijk niets
terecht.
Tijdens de Olympische Spelen
Een meisje van 21
jaar dat een nacht
verdwijnt in Mexico-
Stad. Ja, nu begrijp
ik hun bezorgdheid
in 1968 ging Ada Kok gebukt onder
het strakke regime. Van bonds
coach Rob Kerkhoven moesten
alle zwemmers tegen acht uur op
hun kamer zijn. „Daar lag ik dan
urenlang naar het plafond te sta
ren." De sfeer in de zwemploeg
was slecht. Kok: „Door de tegen
vallende prestaties van andere
zwemmers focuste de bondscoach
zich volledig op mij. Ik moest het
toernooi redden en kreeg zelfs ex
tra trainingen." Kok was al vier
jaar ongeslagen op de 100 vlinder
en had het wereldrecord in han
den. Maar de topfavoriete faalde
en werd in de olympische finale
slechts vierde. „Een ontiegelijke
domper. Prinses Irene en talloze
bobo's zaten op de tribune. Ieder
een verwachtte goud, maar het
werd niets. Ik denk dat ik over-
traind was."
Uithuilen
Moederziel alleen liep Kok naar de
kleedkamer. „Ik herinner me een
doodse stilte. Alleen onze team
arts, dokter De Jongste, kwam
even naar me toe en zei: 'Ga maar
lekker even douchen en uithui
len'." Zittend in de douche huilde
Kok bittere tranen. „Toen ik weer
buiten kwam, was iedereen weg.
Er reden zelfs geen bussen meer
naar het olympisch dorp. Stond ik
daar met mijn natte kloffie."
Dankzij een lift van een Mexi
caanse vrouw werd Kok naar het
dorp gebracht. Maar ook hier geen
arm om haar schouder. „Ik heb al
leen gegeten en ben toen naar mijn
kamer gegaan. Daar kwam de om
slag. Ik dacht: 'Potverdomme. Voor
wie heb ik me zo het rambam ge
traind? Ik doe het voor mezelf, niet
voor anderen'."
Op de 200 meter vlinderslag
kreeg de geboren Amsterdamse op
24 oktober 1968 een herkansing.
„Loeizenuwachtig was ik. Van de
eerste 100 meter herinner ik me
helemaal niets. Ik had een com
plete black-out." Halverwege haar
race keerde Kok als vijfde, waarna
ze bij zinnen kwam. „Ik dacht:
'Wat ben ik aan het doen? Nu moet
het gebeuren'." En het gebeurde.
Met een formidabele inhaalrace
bleef ze de Oost-Duitse Helga
Lindner net voor en werd Ada Kok
olympisch kampioen.
Discotheken
De vlinderslagspecialiste kreeg
haar gouden medaille omgehan
gen door prinses Irene. „Dit ga ik
vieren, wist ik meteen. Ik heb
mooie kleertjes aangetrokken en
ben met een leuke man de stad in
gegaan. We hebben alle discothe
ken gezien en ontbeten 's och
tends in een warenhuis. Het was al
lang licht toen ik - struikelend
over de drempel - mijn apparte
ment binnenkwam. Ik had aardig
wat Cuba libres op. Onze ploegbe-
geleidster Wil Storm vertelde dat
iedereen ongerust was. Een meisje
van 21 jaar dat een nacht verdwijnt
in Mexico-Stad. Ja, nu ik ouder
ben, begrijp ik hun bezorgdheid."
Voordat Kok op het matje moest
komen, stond er voor de olym
pisch kampioene een persconfe
rentie gepland. „Die verliep uitste
kend. Ik sprak alle talen van de
wereld. Met zwarte ogen, dat wel",
vertelt Kok lachend. Even later
kreeg ze van het NOC te horen dat
ze naar huis zou worden gestuurd.
„Daar is toch maar van afgezien,
omdat heel de ploeg toch al twee
dagen later naar huis zou gaan."
PASPOORT
woensdag 24 oktober 2018
GO
■4 Ada Kok is
op 24 oktober
1968 op weg
naar de gou
den olympi
sche medaille
op de 200
meter vlinder
slag in Mexico.
Inzet: Kok
krijgt de plak
uit handen van
prinses Irene.
FOTO'S ANP, EPA,
ANNEMIEKMOMMERS,
Ada Kok deed in 1968 al
een 'Yuri van Geldertje'
Natasja Weber
Hulsberg
-Ada Kok (71)
Geboortedatum
6 juni 1947
Geboorteplaats
Amsterdam
Erelijst
- Ada Kok pakte op haar vijf
tiende de Europese titel op
100 vlinder (1962). Ook in
1966 won ze deze titel.
- Won eenmaal olympisch
goud (1968, 200 vlinder) en
tweemaal zilver (1964,100
vlinder en wisselslagesta
fette).
- Verbrak negen keer een we
reldrecord op de 100 en
200 vlinder.
- Werd in 1965,1966 en 1968
sportvrouw van het jaar.
- Werd in 1967 wereldzwem
ster van het jaar.
En verder...
- Ze stopte in 1969 op haar
22ste met zwemmen.
- Werd in 1987 opgenomen in
de International Swimming
Hall of Fame.
- Werkte na haar sportcar-
rière voor het sportmerk
Speedo.
