llja Leonard Pfeijffer bericht over zijn tweede thuisland
Italië wordt sinds juni geleid door een
populistische regering. Die botst nu al met
de rest van Europa over vluchtelingen en
geld. We vroegen schrijver llja Leonard
Pfeijffer, wonend en werkend in Genua,
hoe hij dat beleeft.
Zelfs van de
ingestorte brug
gaf Salvini
Europa de schuld
18
de valse beloften, laat zien dat er
twee partijen aan de macht zijn die
geen enkele ervaring hebben met
het landsbestuur en die zozeer te
gen beroepspolitici hebben ge
ageerd dat ze geen professionals in
eigen gelederen hebben die weten
hoe je een technische maatregel als
een speciaal decreet snel en effi
ciënt doorvoert.
De tweede tendens is dat deze re
gering een permanente verkie
zingscampagne voert. Ze hebben
de macht nu, ze kunnen zich rustig
concentreren op het landsbestuur,
maar Salvini kan de verleiding niet
weerstaan om bij ieder incident Eu
ropa ergens de schuld van te geven.
Als inwoner van Italië word je bij
voortduring heen en weer geslin
gerd tussen twee gevoelens. De re
gering presenteert telkens extreme
plannen, als in een permanente
verkiezingscampagne. Afhankelijk
van je politieke voorkeur word je
daar blij van of bang.
Maar vanwege haar amateurisme
krijgt de regering niets voor elkaar.
Dat is afhankelijk van je politieke
standpunt steeds weer een teleur
stelling of een opluchting.
Salvini is een meester in het be
spelen van de media en hij heeft
heel goed begrepen dat hij stem
men wint door hard op te treden
regen bootvluchtelingen en andere
migranten. Dat doet hij dan ook.
Het is een soort rookgordijn dat het
geknoei van de regering aan het
zicht wil onttrekken en het werkt.
Zijn populariteit groeit alleen maar.
Di Maio probeert intussen zijn
belofte waar te maken om een soort
basisinkomen in te voeren. In ver
kiezingstijd leek dat een mooi plan,
maar in de praktijk is er helemaal
geen geld voor.
En dan komt Europa weer in beeld
als zondebok. Deze regering ziet
het als haar goed recht de staats
schuld te laten oplopen, maar de
Europese begrotingsregels laten dat
niet toe. De verontwaardiging daar
over vindt weerklank bij veel Itali
anen. Ze herinneren zich de rege
ring Monti nog, die de begroting sa
neerde op een manier waar Europa
heel blij van werd, maar die de Ita
lianen beschouwden als een dood
steek voor de economie.
Als je de naam Monti laat vallen
in de bar, begint iedereen boos te
worden, waarna al snel de tenden
tieuze conclusie wordt getrokken
dat Italië in feite wordt geregeerd
door Angela Merkel en dat dat maar
eens afgelopen moet zijn. Bij deze
sentimenten is het niet moeilijk
voor de huidige regering om haar
onvermogen af te wentelen op Eu
ropa.
Het probleem is dat deze dyna
miek niet ongevaarlijk is. Een Itali
aanse regering die de problemen
niet oplost, maar Europa in de
schoenen schuift, is slecht nieuws
voor Italië en voor Europa.
Op 14 augustus stortte
in het hart van de
Noord-Italiaanse ha
venstad Genua een
snelwegviaduct in.
Daarbij vielen 43 doden. De klap
van deze tragedie dreunt na terwijl
de slachtoffers al zijn beweend en
begraven. Ik merk het in de koffie-
barretjes en op straat. De mensen
hebben het er nog steeds over.
Genua is in shock. Bruggen ho
ren niet in te storten. Als je de brug
gen al niet meer kunt vertrouwen,
wat dan nog wel? Bovendien was
die brug, toen hij in de jaren 60
werd gebouwd, symbool van de
vooruitgang en van een glanzende
toekomst. Met het symbool van de
toekomst is de toekomst ingestort.
Daarbij was die brug essentieel
voor het vrachtverkeer van en naar
de haven. De haven van Genua is de
grootste van Italië. Dat die nu voor
langere tijd is geconstipeerd, is net
zoiets als een blokkade van de ha
ven van Rotterdam. Dat is geen lo
kaal probleem, maar een ramp met
directe gevolgen voor de nationale
economie. Dus er was alle reden om
iets van de nationale overheid te
verwachten. Als je het cynisch zou
willen uitdrukken, was de ramp
met de brug in Genua een uitgele
zen kans voor de nieuwe Italiaanse
regering om zich te profileren.
Italië wordt sinds een paar maan
den geregeerd door een coalitie van
linkse en rechtse populisten, een
uniek experiment in Europa. De
Lega Nord van Matteo Salvini lijkt
op de PVV van Geert Wilders. De
partij is tegen immigratie en tegen
Europa. Zij regeert samen met de
Vijfsterrenbeweging, die is opge
richt door de komiek Beppe Grillo
en die nu wordt geleid door Luigi
Di Maio.
Die partij, die geen partij wil zijn,
Precies een maand na de ramp
was er een herdenkingsbijeen
komst op Piazza De Ferrari in Ge
nua. Ik was erbij. Het was een in
drukwekkend vertoon van saam
horigheid en gedeeld verdriet. De
premier van Italië, Giuseppe Conté,
was uit Rome naar Genua gekomen
om het volk toe te spreken. Hij
zwaaide triomfantelijk met papie
ren en zei dat dit het speciale de
creet voor Genua was, waarmee de
regering ruimhartig geld had vrij
gemaakt voor de wederopbouw,
schadevergoeding en steun voor de
haven.
Alleen waren die velletjes papier
waarmee hij zwaaide blanco. Dat
bleek uit de close-up televisiebeel
den en de premier gaf het later zelf
ook toe. De regering had het decreet
een maand na de ramp nog niet
rond.
Inmiddels zijn we nog ruim een
maand verder en is het decreet er
wel. Er is alleen heel veel minder
geld dan de premier op Piazza De
Ferrari aan mij en mijn stadsgeno
ten beloofde. En het decreet is nog
steeds niet goedgekeurd door het
parlement en dus nog niet van
kracht.
De reactie van de Italiaanse rege
ring op de ramp met de brug laat
twee tendensen zien die de popu
listische coalitie bij uitstek kenmer
ken. De eerste is amateurisme. Het
gekluns met het decreet, inclusief
heeft een wat onduidelijk pro
gramma. Ze is vooral tegen het
establishment. Ze heeft de verkie
zingen gewonnen door te fulmine
ren tegen de zittende machten, te
gen het partijkartel en tegen Brus
sel en door een basisinkomen te be
loven voor alle Italianen.
Het is interessant te zien hoe
deze coalitie reageerde op de ramp
met de brug. De slachtoffers wer
den nog geborgen, toen Salvini, in
een ongepaste drang om daad
krachtig over te komen, de schuld
vraag opwierp. Hij gaf de schuld
aan Europa.
Dat mag misschien absurd klin
ken, en het is ook absurd, maar zijn
redenering was als volgt: doordat
Europa belachelijk strenge eisen
stelt aan de Italiaanse begrotings
discipline, heeft het land niet eens
geld om zijn bruggen te onderhou
den. Ik heb het hem zelf horen zeg
gen op tv.
ZATERDAG 20 OKTOBER 2018 GO
Mijn Italië,
vat vol loze
beloften
llja Leonard Pfeijffer. fotovpro
