Kabeljauwstaart, bonenkroket en amandelboter
13
Analyse
Nederland rolt de
rode loper uit voor
China. Maar aan al die
Chinese miljarden die in
onze economie worden
gepompt zit een
keerzijde, zegt hoog
leraar Frank Pieke.
He kunnen
M allemaal
winnaars
■I zijn",
premier
Mark Rutte gistermiddag tegen
zijn Chinese collega Li Keqiang.
Die sloot een tweedaags bezoek
aan Nederland af op een congres
waar Chinese en Nederlandse
bedrijven elkaar ontmoetten.
Rutte hoopt op veel contracten.
Want dat is goed voor iedereen,
bepleit de minister-president.
„Geen importtarieven en andere
handelsbelemmeringen."
Nederland probeert zo een
graantje mee te pikken van de
handelsoorlog tussen de VS en
China. Die hebben elkaar inmid
dels voor honderden miljoenen
aan importhefïingen opgelegd.
Prima dat we handel drijven,
maar toch moet het kabinet meer
op zijn hoede zijn, vindt Frank
Pieke. De hoogleraar Chinastudies
en directeur van het Berlijnse
Mercator Institute for China
Studies was maandag bij de lunch
die Rutte de Chinese delegatie
aanbood. Hij zag daar vooral een
goednieuwsshow. „Maar aan
zakendoen met China kleven
toch echt risico's."
Chinascepsis
In landen zoals Frankrijk en
Duitsland is de 'Chinascepsis' al
wel toegeslagen, zegt Pieke. Dat
komt door China's reputatie van
cyberspionage en bedrijfsspio-
Nederland is niet
alert genoeg, aan
zakendoen met China
kleven echt risico's
nage, beïnvloeding en strategische
economische politiek. Nu maken
veel bedrijven, ook in West-Eu
ropa, zich weieens schuldig aan
het achterhalen van eikaars
bedrijfsgeheimen. „Maar in China
wordt het getolereerd of zelfs
aangemoedigd door de overheid.
Al valt dat niet te bewijzen."
Nederland zou met al deze
waarschuwingen wel beducht
moeten zijn op China's intenties,
vindt Pieke, vooral als het gaat om
Chinese investeringen in bedrijven
die zich bezighouden met defensie
en belangrijke infrastructuur.
„Nederland is niet alert genoeg.
Er zijn voorbeelden van bedrijven
die door China zijn gekocht met
een politiek-militair doel. Een
Zweeds bedrijf in ruimtevaart
communicatietechnologie kwam
zo in handen van het Chinese
leger. Dat kan in Nederland ook
gebeuren en er zijn nu beperkte
regels om dat te voorkomen. Dat
moet beter."
Vorig jaar exporteerde Neder
land voor 11,4 miljard euro naar
China, onder andere voedings
middelen en levende dieren. We
importeerden voor zo'n 36 miljard
euro, vooral machines. Het kabinet
hoopt de wederzijdse belangen
wat rechter te trekken. Zo lobbyt
Rutte om het Europese distribu
tiecentrum van de Chinese inter
netwinkel Alibaba naar Maastricht
te krijgen.
Innovaties
Een paar jaar geleden besloot
China dat het niet langer een
goedkoop productieland wil zijn,
maar een land dat vooroploopt in
innovatie. Reden waarom het
overal miljarden euro's investeert
in vernieuwende bedrijven, bij
voorbeeld in de energiesector.
Niet toevallig sloot China giste
ren een overeenkomst met het
Nederlandse Lithium Werks voor
de bouw van een batterijenfabriek.
Het bedrijf, dat al een fabriek in
China heeft, werkt aan de ontwik
keling van batterijen die grote
hoeveelheden energie kunnen
opslaan om de pieken en dalen bij
de winning van wind- en zonne-
energie op te vangen. Chinese
banken investeren meer dan 1 mil
jard euro in de nieuwe fabriek.
Topman Kees Kooien koos voor
China, omdat zulke deals daar
sneller worden gesloten. In Europa
'blijft het voornamelijk bij praten'.
Er zijn voorbeelden
van bedrijven die
door China zijn
gekocht met een
politiek-militair doel
Volgens Kooien heeft zijn bedrijf
allerlei belangrijke technologische
kennis goed afgeschermd, maar
Pieke vindt Nederland te laks. Zo
is het Nederlandse netwerk van
T-Mobile in handen van het Chi
nese Huawei. „Je moet je altijd
blijven afvragen of de netwerken
die ze opbouwen niet ooit ge
bruikt zullen worden door de
Chinese regering."
Rutte moet helder zijn over
wat Nederland van China wil en
- vooral - wat Nederland niet van
China wil, vindt Pieke. Daarbij
moet het niet bang zijn om stevige
taal te bezigen. Dat eventuele
overnames streng zullen worden
gescreend, en dat de het kabinet
niet zal aarzelen een blokkade
op te werpen, als de situatie hen
onwelgevallig is.
Het was behoorlijk puzzelen voor
vader en dochter Kleyn. „Makers
van oude kookboeken veronder
stelden sommige kennis als alge
meen bekend en lieten informatie
als kooktijden en ingrediënten
weg", vertelt Charlotte. Toch
slaagden zij en haar vader Onno
erin om begrijpelijke recepten te
maken voor hun boek Luilekker
land dat deze week verscheen.
„Soms deden we maar een berede
neerde gok", zegt Charlotte.
Dat ze wegkomen met die 'gokjes'
is niet vreemd. Onno Kleyn (1957)
is culinair journalist, schreef een
aantal kookboeken en staat graag
in de keuken. Charlotte Kleyn
(1993) is culinair historica en
schrijft onder andere voor Het Pa
rool over eten.
Aanraders
Soms leek een recept niet veel
soeps, maar viel het resultaat hon
derd procent mee. „De amandel-
boter, een dessert met amandel, ei
en rozenwater, is een aanrader",
vindt Onno. Bij Charlotte staan de
bonenkroketten - uit een oorlogs
kookboek - zeker nog eens op het
menu. „Ik vond de kabeljauw
staart van pagina 223 erg lekker",
vult haar vader aan. „Die ga ik nog
wel een keer maken." Andere ge
rechten bleken ronduit vies. De
uienpasteitjes hebben het boek
niet gehaald.
Het duo had 20.000 kookboeken
tot hun beschikking die tussen
1600 en eind vorige eeuw ver
schenen en behoren tot de
Gastronomische Bibliotheek
van de Universiteit van Am
sterdam. „Uit die enorme
brei heb ik er tweehonderd
gedestilleerd", vertelt Char
lotte. Onno: „Uit de begintijd zijn
er weinig titels, dus die boeken ge
bruikten we allemaal, vanaf de
twintigste eeuw moesten we
enorm selectief zijn."
Het was een leerzame reis. „Het
relativeert enorm", vindt Char
lotte. „Alles komt weer terug. Nu
zijn we hysterisch bezig met wat
gezond is, maar een paar eeuwen
geleden wilde de elite daar ook al
les over weten." Onno vindt het
opmerkelijk hoe oud de hippe in
grediënten van nu zijn. Granaat
appelpitten of oranjebloesem
water bijvoorbeeld. En een gepo
cheerd ei uit 1612 van Antonius
Magirus heeft volgens hem Jonnie
Boer-achtige allure.
woensdag 17 oktober 2018
Rutte moet op zij n hoede
zijn voor Chinese intenties
Hanneke Keultjes
Hans van Soest
Den Haag
Premier Rutte met zijn Chinese
—Frank Pieke, hoogleraar
Chinastudies
mbtsgenoot Li Keqiang. fotoanp
Onno en Charlotte Kleyn doken
een jaar lang in oude kookboe
ken en ontdekten onder meer
een pistachetaart uit 1724, een
amandeldessert uit 1827 en een
héél vies uienpasteitje.
Ellen den Hollander
Amsterdam
Ook in dit kookboek uit 1667
deden Onno en Charlotte
inspiratie op.
