Zijn impulsiviteit en achteloosheid breken hem dit keer op
18
Lange tijd hield
premier Rutte vol
dat afschaffen van
de belasting op
dividend cruciaal
was. Dat hij het
plan 'herover
weegt', is een
blamage. Intimi
vrezen dat Rutte
te lang volhardde,
omdat hij nog
amper tegen
spraak krijgt als
VVD-leider.
'Er is gewoon
niet lang over
nagedacht'
'Ikvoel
tot in mijn
diepste vezels
dat dit goed
is voor Nederland'
'Zonder
deze
maatregel
wordt Nederland
armer'
De WD-top werpt de
ongemakkelijke vraag
het eerst op in het
laatste weekeinde van
augustus: Jongens,
stel je nou eens voor dat de aan
deelhouders van Unilever tegen de
verhuizing van het hoofdkantoor
naar Rotterdam stemmen. Hebben
we dan nog wel een verhaal? Het is
het jaarlijkse Goult-weekend.
Rutte komt dan met enkele ge
trouwen bijeen in het Franse bui
tenhuis van Ben Verwaayen, voor
malig topman van Alcatel en pro
minent WD-lid.
Het is een vraag waar Rutte lie
ver niet over nadenkt. Al een jaar
lang houdt hij vol dat afschaffing
van de dividendbelasting nodig is
om Nederland te wapenen tegen
de brexit. Engeland heeft de taks al
afgeschaft om bedrijven te lokken.
Tegen de publicitaire storm in,
blijft hij herhalen dat het natuur
lijk een 'bizarre maatregel' is om
aandeelhouders in het buitenland
belastingverlaging te geven, maar
we zullen armer worden als we
het niet doen. We gokken dan met
mogelijk miljoenen banen.
Ook tijdens de Algemene Be
schouwingen op 2i september
herhaalt hij dat. Hij legt het de kri
tische Tweede Kamer nog één keer
uit: de dividendbelasting móet
worden afgeschaft. „De doelen die
we willen bereiken, specifiek voor
bedrijven met een Nederlands-
Engelse vestiging, en de kansen
om bedrijven uit Engeland in het
kader van de brexit naar Neder
land te halen, kun je alleen op deze
manier bereiken."
Alleen op deze manier, zegt de
premier. En nee, hij gaat niet op
zoek naar alternatieven. Maar in
zijn hoofd is Rutte al bezig met de
draai die hij twee weken later in
derdaad zal moeten maken, vertel
len medewerkers.
Unilever is gedurende al die
maanden van kritiek hét voor
beeld van Ruttes gelijk. Topman
Paul Polman heeft na de presenta
tie van het regeerakkoord, waarin
de omstreden maatregel staat, aan
gekondigd dat hij het Londense
hoofdkantoor wil sluiten en alleen
dat in Rotterdam wil openhouden.
En hoewel Rutte meermaals bena
drukt dat hij de dividendbelasting
niet wil afschaffen om zijn oud
werkgever te plezieren, is dit wel
een symbolische onderstreping
van Ruttes gelijk. De showcase. Die
mag niet wegvallen.
Maar de Britse aandeelhouders
moeten nog instemmen. Wat Pol
man doet voorkomen als een for
maliteit, ligt ingewikkelder. Als op
3 oktober Het Financieele Dagblad
meldt dat een groeiend aantal
Britse aandeelhouders Polmans
verhuisplan wil blokkeren, sms't
Rutte met WD-fractievoorzitter
Klaas Dijkhoff. Ruttes boodschap:
'Als dit gebeurt, is afschaffing geen
vanzelfsprekendheid meer.'
Verborgen
Ruttes twijfel wordt door de WD
blijkbaar goed verborgen gehou
den: bij de Financiële Beschou
wingen die op dat moment gaande
zijn, houdt fractiespecialist Aukje
de Vries nog vol dat de dividend
maatregel ook moet doorgaan als
Unilever in Londen blijft.
Vrijdagochtend krijgt Rutte zelf
een sms'je. Van Polman. Het is het
nieuws dat hij vreesde: Polman
trekt zijn verhuisplan in. Daarop
gaat de knop om bij Rutte. Tijdens
de ministerraad daarna, zegt hij
dat de boel moet worden 'herover
wogen'. Staande de vergadering
worden de leiders van coalitiepart
ners CDA, D66 en Christenunie
gebeld. Het regeerakkoord moet
immers worden opengebroken om
de 1,9 miljard euro die de maatre
gel kost anders te besteden.
Veelzeggend detail: minister van
Financiën Wopke Hoekstra en
CD A-leider Sybrand Buma zijn
die ochtend ook geïnformeerd
door Unilever. Bij D66 en Chris
tenunie moeten ze het nieuws uit
de pers vernemen. Zij waren
openlijk kritisch over het plan.
Blijkbaar voelt Polman zich niet
schatplichtig aan hen.
„Er is een relevant nieuw feit
ontstaan", zegt Rutte na afloop
van de ministerraad als hij de her
overweging bekendmaakt. „We
hebben dit besluit niet voor één
bedrijf genomen", benadrukt hij
nog. Maar toch wordt om het be
sluit van dit ene bedrijf het eigen
besluit teruggedraaid. Een onge
kend staaltje Ruttiaanse logica.
Wat de draai extra pijnlijk
maakt, is dat werkgeversorganisa
tie VNO-NCW en Shell die dag
nog publiekelijk vragen om het di
videndplan overeind te houden.
Maar voor Rutte is dat ineens geen
argument meer. Met het wegval
len van zijn showcase kan hij het
verhaal niet meer verkopen, zoals
in Goult al gevreesd.
WD'ers herkennen er een 'typi
sche Mark-actie' in. „Hij zal iets al
tijd net zo lang verdedigen totdat
hij ziet dat niet meer kan." Dan
telt Rutte zijn knopen. Hij deelt
iedereen mee dat 'we op zoek gaan
naar andere manieren om bedrij
ven naar Nederland te lokken'.
Het heeft geen zin meer 'zomaar
door te stomen', zoals hij het zelf
noemt. „Het was politiek onhaal
baar geworden", zegt ook een coa
litiegenoot. „Het telefoontje van
Rutte kwam dan ook voor nie
mand als een verrassing."
Dat de omstreden maatregel
überhaupt in het regeerakkoord
kwam, was zelfs voor veel partij
genoten onverwacht. Er was in het
verleden wel in commissies over
gesproken, maar haalde nooit het
verkiezingsprogramma. Er is dan
ook kritiek. Onder andere voor
malig VVD-leider Frits Bolkestein
laat zich intern kritisch uit over
het plan.
„Het was nu hetzelfde liedje als
in 2012," zegt iemand uit de kring
rond Rutte. „Toen stond ineens in
het regeerakkoord dat er een ver-
ZATERDAG 13 OKTOBER 2018 GO
Eén sms'je en om
HANS VAN SOEST
