Proces maakt pieten polarisatie vooral groter
10
PROCES BLOKKEERFRIEZEN
De straffen die het OM gisteren eiste
tegen de zogenaamde blokkeertriezen -
voornamelijk werkstraffen - moeten 'een
belangrijk signaal' vormen. Of dat signaal
is aangekomen? Niet echt.
Rechtszaak blokkeerfriezen
ontaardt in Friese demonstratie
Analyse
In de zaal zitten 34 Friezen, de rug
gen recht en het hoofd geheven.
Gewone jongens, een paar meisjes
ook, vaak blond, en vooral ook trots.
Nog steeds vinden ze dat zij het
goede deden, door op 17 november
2017 te voorkomen dat demon
stranten uit Amsterdam de sinter
klaasintocht in Dokkum konden
'verpesten' met hun aanwezigheid.
Ze blokkeerden de snelweg, en de
rest is geschiedenis.
Rond het gerechtsgebouw heb
ben zich enkele tientallen sympa
thisanten verzameld, zoals bij de
eerdere zaken ook steeds gebeurde.
Sommigen op klompen, sommigen
met een Friese vlag. De camera's
vliegen er gretig op af. Het oogt
toch leuk, zo'n pompeblêd.
Ook de sympathisanten zijn nog
steeds in de overtuiging dat het no
dig was wat de blokkeerfriezen, zo
als ze inmiddels door het leven
gaan, op de A7 deden. Hun provin
ciegenoten zijn geen racisten. Het
zijn geen criminelen. Het zijn men
sen die wilden dat kinderen zorge
loos de goedheiligman konden toe
juichen.
„Als het niet kan zoals het moet,
moet het maar zoals het kan", zei
een trotse Jenny Douwes vorig jaar
na afloop van de blokkeeractie. Vol
gens justitie was Douwes de 'intel
lectuele dader' en heeft ze een gro
ter aandeel dan de rest. Op sociale
media riep ze mensen op de snel
weg te blokkeren, ook nadat politie
haar verzocht daarmee te stoppen.
Ze werd in de media een belangrijk
gezicht van de actie. Het gaf de
Friese onderneemster een soort
heldenstatus.
Justitie beoordeelt het allemaal
wat anders. Jenny Douwes is niet de
aanvoerster van een klein legertje
Friezen dat kinderen beschermt,
maar de aanstichtster van een actie
die inbreuk doet op 'de meest
essentiële fundamenten' van de
rechtstaat. „De mening van de ver
dachten mag er zijn. Maar die me
ning uit je door tegenspraak, niet
door tegenhouden. Ze zeggen dat
ze strafbare feiten hebben voorko
men, maar pleegden juist strafbare
feiten."
Schuldig
De officier is onverbiddelijk, en
acht alle verdachten schuldig. „Ze
hebben zich het recht aangematigd
om met 34 personen te bepalen wat
er gebeurt. Ze waren eigen burge
meester, eigen officier van justitie
en eigen politie. De verdachten
hebben hun opponent monddood
gemaakt en de tegenstellingen in
het debat verder op scherp gezet.
Dat is tegengesteld aan hoe het
hoort in een democratie."
Goede bedoelingen? De officier
ziet ze niet. Juridisch gezien waren
de demonstranten van Kick Out
Ze zeggen dat ze
strafbare feiten
hebben voorkomen,
maar pleegden juist
strafbare feiten
Zwarte Piet degenen met goede be
doelingen. Zij hadden keurig een
verzoek ingediend om te mogen
demonstreren. Dat dergelijke de
monstraties bij eerdere intochten
uit de hand liepen - een massale
vechtpartij in Dokkum was een
schrikbeeld voor Douwes en co -
doet voor justitie niet ter zake.
Het leidt tot 34 eisen, voorname
lijk voor werkstraffen van 120 tot
240 uur. Douwes hangt daarbij een
voorwaardelijke celstraf van drie
maanden boven het hoofd. Sijbolt
H. moet, als het aan het OM ligt, on
voorwaardelijk voor drie maanden
de cel in. Niet omdat hij een enorm
grote rol had bij de blokkade, maar
hij heeft al een strafblad.
Buiten gaat het circus na het uit
spreken van de eisen gewoon weer
door. Jenny Douwes komt stralend
de zaal uit. „Ik ben een crimineel!"
zegt ze lachend. „Ach, ik hoefin ie
der geval niet de cel in."
En op de stoep, met op de achter
grond de weekmarkt van Leeuwar
den: discussie. Over wit, over
zwart, over goed, over kwaad. Nog
steeds heeft iedereen gelijk.
De rechter doet 9 november om
13.00 uur uitspraak.
VOLKSLIED
Het Openbaar Ministerie zei het
steeds weer: het proces tegen de 34
Friezen die vorig jaar een snelweg bij
Joure blokkeerden, ging niet, herhaal:
niet, over Zwarte Piet. Het ging wel
over de loop van het recht: je mag
geen snelweg blokkeren en ook geen
demonstratie verhinderen. Maar te
gelijkertijd boden de vier procesda-
gen juist een enorm podium aan acti
visten. Voorstanders van Zwarte Piet
riepen alle dagen dat het om een 'cul
tuuroorlog' gaat. Tegenstanders
mochten in de rechtszaal het Neder
landse slavernijverleden aan de kaak
stellen.
Was het onvermijdelijk: een vier
dagen durend megaproces? Dat is las
tig vast te stellen. Sympathisanten
van de blokkeerfriezen stellen dat er
sprake was van klassenjustitie, om
dat 'de Turken die de Erasmusbrug in
Rotterdam blokkeerden' niet zijn
vervolgd. Die vergelijking gaat mank:
de honderden Turkse Nederlanders
die in 2026 na de mislukte coup in
Turkije over de Erasmusbrug liepen,
verhinderden geen demonstratie, ze
waren er een. En het hinderen van
het verkeer op een brug in de bin
nenstad is iets anders dan het onver
wachts blokkeren van een snelweg.
Mogelijk beter vergelijkingsmateri
aal: in België moesten onlangs vier
(ex)militairen voorkomen, omdat ze
uit protest tegen de bezuinigingen op
defensie hun legerwagens stilzetten
in de Kennedytunnel bij Antwerpen.
Ze kregen een voorwaardelijke cel
straf van vier maanden en een voor
waardelijke boete van 4000 euro.
Had de Nederlandse zaak niet in
een dagje afgehandeld kunnen wor
den? Nee, zegt het OM. Justitie wilde
de verdachten niet als groep vervol
gen, maar als 34 individuen met alle
maal een andere rol. Daarom moes
ten alle 34 zaken apart worden be
handeld en dat duurt nu eenmaal
lang. Was dit proces dan een waar
schuwing voor mensen met gelijke
plannen voor de toekomst? De straf
eisen zijn een signaal, zei de Officier
van Justitie. „Want in deze zaak zijn
wel principiële grondrechten ge
schonden." Het proces was in ieder
geval vier dagen lang koren op de
molen van iedereen die Nederland
wil polariseren. De ene kant zag een
bevestiging van de 'cultuuroorlog'
die volgens hen in Nederland gaande
is. De andere kant framede de blok
keerfriezen als vertegenwoordigers
van extreemrechts.
Zoals vaak zal de waarheid ergens
in het midden liggen. De Friezen zelf
toonden tijdens de zittingen geen
berouw, ze waren trots dat de activis
ten Dokkum nooit gehaald hebben
en zouden het zo weer doen.
Het was in ieder geval allemaal olie
op het vuur in de aanloop naar de ko
mende intocht van Sinterklaas, op 17
november in Zaanstad.
zaterdag 13 oktober 2018
GO
Jenny: 'Ik hoef niet de cel in
Sander van Mersbergen
Leeuwarden
- Officier van justitie
Kijk op de site bij /video
naar demonstratiebeelden
van de blokkeerfriezen
De rechtszaak tegen de 34 Frie
zen is een 'pro-Friese demon
stratie' geworden. Bijna twee
honderd mensen met Friese
vlaggen zongen de verdachte
blokkeerfriezen voor de recht
bank toe. De mannen en vrou
wen die terechtstonden, blok
keerden op 18 november 2017
de snelweg net voorbij Joure om
te verhinderen dat twee bussen
vol antizwartepietdemonstranten
konden doorrijden naar de in
tocht van Sinterklaas in Dokkum.
De blokkade veroorzaakte een
file van drie kilometer. Gaande
weg de middag verzamelden
zich steeds meer Friezen om
steun te betuigen aan de ver
dachten die door velen als hel
den worden gezien. Zij zouden
'de relschoppers' die het sint-
feest kwamen verstoren, hebben
tegengehouden. Veel verdach
ten staan zelf ook nog steeds
achter de actie. „Wij waren zo
trots op de intocht, waarom
moesten die activisten dat
komen verprutsen," zei een van
hen tijdens de rechtszaak. Toen
boegbeeld van de blokkeeractie
Jenny Douwes tijdens een korte
schorsing naar buiten kwam,
begon de menigte uit volle borst
het Friese volkslied te zingen en
'Jenny bedankt' te scanderen.
Ze kreeg een krans omgehan
gen en het Friese erekruis.
Vier lange dagen
stonden 34 Frie
zen terecht voor
het blokkeren van
een snelweg. Die
loop van het
recht heeft voor
alsnog vooral de
polarisatie ver
groot.
Cyril Rosman
Activisten gebruikten de rechtszaak deze week vooral om te protesteren, fotoanp
