Priezen
9
Zuiderburen
Streektaal
BROUWERIJ IN BRUGGE
De Halve Maan in
Brugge heeft er een
eervolle vermelding bij.
Lezers van de Britse
krant The Guardian
zetten de brouwerij
onlangs in hun top 10
van favoriete
'taprooms' in Europa.
Een brouwerij midden in
het stadshart. Waar zie je
dat nog? Aan het Wal-
plein in Brugge wordt al
zo'n vijf eeuwen bier gemaakt. In
documenten uit 1564 is sprake van
brouwerij 'Die Maene'. Halver
wege de negentiende eeuw komt
Henri Maes in beeld: hij geeft de
brouwerij zijn huidige naam en
maakt er een modern bedrijf van.
Tot op de dag van vandaag zijn de
Halve Maan en de familienaam
Maes met elkaar verbonden. Even
als de voornaam Henri of Hendrik.
„Dat had alles te maken met de
marketing van die tijd, men
noemde het bier naar de brou
wer", zegt Xavier Vanneste, zesde
generatie directeur/eigenaar van
de brouwerij. De eerste uit die lijn
die geen Maes heet. „Dat was dus
de naam Henri Maes van mijn
moeders familie. Vijf generaties
kregen de oudste zonen dezelfde
voornaam om te voorkomen dat
de flessen en kratten opnieuw be
drukt moesten worden."
Henri IV kreeg het begin jaren
80 van de vorige eeuw voor elkaar
om ook de voornaam aan een bier
te verbinden. Hij brouwde een tri
pel, die door de mensen al snel 'die
straffe van Henri (Maes)' genoemd
werd. Straffe Hendrik was gebo
ren. Vandaag is het een van de
vlaggenschepen van de brouwerij
die - naast de tripel - in nog drie
varianten op de markt wordt ge
bracht: quadrupel, wild en her-
itage. De laatste is gerijpt op eiken
houten vaten.
Toen Xavier Vanneste in 2005
het stokje van zijn moeder Véroni-
que Maes overnam, lag de brouwe
rij stil. Het merk Straffe Hendrik
was verkocht aan brouwerij Lief
mans. Vanneste: „De familie Maes
wilde ermee ophouden. Ik vond
het niet zo'n goed idee en ik heb in
dat jaar de familie ervan weten te
overtuigen het vuur onder de ke
tels terug aan te zetten. We zijn
toen herstart met Brugse Zot. Dat
is vandaag ons belangrijkste pro
duct. Straffe Hendrik hebben we
enkele jaren later opnieuw kun
nen overnemen. In 2008 kwam
het terug naar Brugge."
Tot zover enige historie die be
palend is geweest voor het heden
van de brouwerij. Het heden
Brugs stadsbier moet
in de stad gebrouwen
worden
waarin het oude stadshart van
Brugge onderdeel is van de We
relderfgoedlij st van Unesco. Zeker,
dat is iets om fier op te zijn. Tege
lijk betekent het voor een indu
strieel bedrijf ook beperkingen: zo
kun je niet dag-in-dag-uit grote
vrachtwagens over het historische
Walplein laten denderen, omdat
het bier vanuit de brouwerij nu
eenmaal naar de bottelarij (aan het
Waggelwater buiten de stad) ge
bracht moet worden. Tom Poes
verzin een list. En Xavier Vanneste
bedacht een list: een ruim drie ki
lometer lange pijplijn tussen de
twee locaties. Even was Brugge
wereldnieuws met die onder
grondse biersnelweg. Maar was
het niet handiger geweest om de
gehele brouwerij buiten de stad te
plaatsen? Xavier Vanneste:
„Brugse Zot en Straffe Hendrik
zijn stadsbieren. Van een cham
pagne wordt verwacht dat hij uit
de Champagnestreek komt. Van
een trappist wordt verwacht dat
hij binnen de muren van de abdij
is gemaakt. Voor ons geldt dat een
geloofwaardig, Brugs stadsbier in
de stad gemaakt wordt. En als dat
betekent dat er een drie kilometer
lange pijpleiding moet komen om
dat mogelijk te maken, dan doen
we dat."
De Halve Maan is meer dan al
leen een brouwerij. De locatie
heeft een horecagedeelte dat op
een doordeweekse middag in ok
tober zomaar afgeladen vol kan
zitten. En er zijn rondleidingen:
tegenwoordig is dat hip, de Halve
Maan was een van de eerste brou
werijen die ermee begon. En er is
natuurlijk het huisgemaakte bier.
Inclusief het eerste alcoholvrije
speciaal bier, Sportzot. Vanneste:
„De naam is met een knipoog naar
de Brugse Zot, omdat dat ook het
basisbier is waar het van afgeleid
is. Wij geloven dat er binnen de
range van speciaal bieren een
markt is voor dit soort producten."
Voor de lezers van de Engelse
kwaliteitskrant The Guardian was
het concept van de Halve Maan re
den om de brouwerij vorige
maand in een top 10 van favoriete
'taprooms' in Europa te plaatsen.
Ejulder de boeken van Tolkien
eleze over de Hobbits in over
de rieng die iedrendeên wil
Of misschien julder wè de span
nende films daerover ezie? Dan wete
je, dat die Hobbits de gewoonte aode
om mit 'n verjaerdag 'n kedoo te
geen, waer de ontvanger niks mee
dee, ma 't op 'n volhende verjaerdag
wi dü-haf. Zö-iets doe wulder eihen-
lijk ok in ik dienke vee maansen.
Wulder komme bie vee vereênehien-
gen die aomè perbeere mit 'n loterie
wat centjes bie mekaore te schraepen.
De kaarke doe dat mit 'n groöte boe
kenbeurs in je kanoklootjes koape
of eihenhemaekte jam, oliebollen in
gae zó ma dü. Me bin ok lid van de
streekdrachtenvereênehienge De
Arke in die vraegt of de leden op de
jaerverhaederienge priezen wille
meebrienge, want dan is aoltied 'de
groöte verlotieng'. Dat is leutig
want somtieds win je j'n eihe meehe-
brochte pries. Die geve m'n dan trek
wï trug vó de volhende trekkiengs-
ronde. De besturen van zukke clubs
gae netuurlijk eêst lengst bedrieven
vó priezen. Die middenstanders bin
d'r zodoende aoltied bie betrokke.
Noe, je behriept 't a, ons doe an aole
kansen om rieke t'oren mee in
komme mit priezen tuus, waer m'n
eihenlijk niks an Daer m'n 'n spe-
ciaole kasse vó, waer a jaeren vee in
leit, in dat bin dan spullen vó de Re-
nissedag. Dat is 'n soort braderie
waevan de opbriengst vó drie vereên-
ehiengen is. Me doe aoltied mee mit
't rad van avontuur. Ik kieke dan van
te vore wat of ik kan winne. As t'r
flessen wien bie zitte of'n bon vó 'n
etentje dienk ik: lae m'n 't ma 's per
beere. Noe maansen, vee varder as 'n
ijstaerte bin ik nooit gekomme, ma
blie waere m'n dan wè. An de groóte
landelijke loterieën doe m'n nie mee.
Je dienk wè, dat je kansen eit, ma de
kans op 'n pries is toch aarg klein.
M'n dat ok mee'emaekt in Las Ve-
gas. Wulder zaete in 'n eêl groot 'otèl
mit wè duzend kaemers in de onder
ste verdiepieng was 'n soort gok'al.
Daer 'oor je ok op 'n verkeerd beên
ezet, want j'oor rond j'n ene aolsma
geraetel van vaolende munten, die
sommigte maansen gewonnen aode.
Je dienkt dan a gauw dat 'r vee ge
wonnen oort, ma as je beter gae kieke
vaol dat toch aarg tehen. Wat m'n
daer ok ezien maansen die versla-
ofd bin an 't gokken. Die zaete bie 'n
zóhenaemde eênarmihe bandiet,
waer je enkelt 'n 'endel over mot aele
in dan ma 'ope, dat 'r bevobbeld drie
citroenen neffen mekaore komme te
staen. Ze zitte 'n bitje wezeloós te
staeren, ze iuustere enkelt naer 't ge
raetel van de munten, wat meêsten-
tieds nie komt. Gin pries. Ons aode
ok gin pries, want m'n d'r nie an
mee'edae. Me bin a rieke, want gelok-
kig ka je zonder vee centen net zó
rieke weze.
dinsdag 9 oktober 2018
GO
Halve Maan favoriet bij Engelsen
In de rubriek Zuiderburen
werpen we wekelijks
een blik over de Belgische
grens. Deze week: Brugse
'taproom' De Halve Maan in
top 10 van The Guardian.
Peter van den Assem
Brugge
-Xavier Vanneste, directeur de
Halve Maan
Henk Blom
In deze rubriek
belichten we
wekelijks een
Zeeuws dialect.
Deze keer een
verhaal van
Henk Blom.
Beluister de ge
sproken rubriek op
pzc.nl/streektaal.
Xavier Vanneste schenkt
een Sportzot in, het eerste
alcoholvrije speciaal bier.
BSSDPETER nicolai
