II
De Groten van het chanson
13
Charles Aznavour (94) gold niet alleen als een
wereldberoemde zanger, hij was ook een van de
laatste iconen van het Franse chanson. Een
afscheid van hem is een afscheid van veel meer.
Ik zing Aznavour
voor mijn dochter
en hoop dat zij het
gaat doorgeven
Vergelijk de Top 2000 van
2005 met die van vorig jaar.
Achttien jaar geleden haal
den 47 Franstalige nummers
of nummers van Franse
artiesten de lijst van muziekminnend
Nederland. Vorig jaar tien, waarvan vier
van het Belgische fenomeen Stromae. De
teloorgang van ons begrip van de Franse
taal heeft er vast mee te maken, maar er is
meer.
„Ik weet niet of 2017 uitzonderlijk
slecht was. Misschien dat ouderen na der
tig keer stemmen voor de Top 2000 het
nu welletjes vinden. En jongeren stem
men niet voor chansons, omdat ze die
niet kennen", vermoedt Bart van Loo
(45). De Vlaamse schrijver en conferen
cier gaf een paar jaar geleden bejubelde
'Chanson Colleges' in tv-programma De
Wereld Draait Door.
De passie van presentator Matthijs
van Nieuwkerk voor de nostalgie van
Aznavour wees al stilaan naar het af
scheid van een tijdperk, denkt hij nu.
„Dat doet Matthijs op een mooie manier.
Tegelijk betreur ook ik dat het voorbij is.
Ik zing Aznavour voor mijn dochter en
hoop dat zij het gaat doorgeven. Maar je
kunt de evolutie niet tegenhouden, tenzij
er nog een film of musical komt die
wereldberoemd wordt waardoor al die
klassieke nummers toch weer omhoog
schieten."
Ne me quitte pas (Brei), Non, je ne regrette
rien (Piaf), Une belle histoire (Fugain) of La
Mama (Aznavour). De nostalgie van het
chanson was altijd verleidelijk.
Matthijs van Nieuwkerk werd gegrepen
omdat zijn moeder zo vrolijk werd van de
liedjes van Charles Aznavour. Menig an
der had het geluk van een bevlogen leraar
Frans. Wijlen 'mevrouw Beusekamp' of
Piet Lamme (87) bijvoorbeeld. Twee do
centen in Den Haag die in de jaren 70 een
klas die liever naar Deep Purple of The
Commodores luisterde stil kregen, toen
ze Barbara (Yves Montand) lieten horen
met een voor de jaren 60 kek bandrecor-
dertje. Zin voor zin, met de Nederlandse
vertaling erbij. Over verscheurde liefde in
de oorlog. Dan slikte je als rebelse puber
wel even en deed het er niet toe of die
mooie woorden nou met 'le' of'la' moes
ten beginnen. De grammatica ging, de
liefde voor het het chanson bleef. „Ik heb
dat vaker gehoord", zegt veertig jaar later
de lang gepensioneerde Piet Lamme. Nog
een keer die grap: „Mijn klassen droegen
mij op handen, in de richting van het
raam." Lamme en Beusekamp zaaiden
een liefde voor het Franse oeuvre die pas
echt zou ontluiken toen we Deep Purple
ontgroeiden.
Nostalgie
Tess van der Zwet (28) zingt met haar
band Les Moutons (De Schapen) nog al
tijd het klassieke Franse oeuvre. Ze is ook
de drijvende kracht achter de website
chansonoffensief.nl, een verzamelplaats
voor de liefhebber. Met de dood van
Aznavour zijn de grote live-optredens,
dus dat je op het podium levende geschie
denis ziet, wel klaar, erkent ze. „We moe
ten wel oppassen niet te blijven hangen in
de nostalgie, waar heel veel mensen het
Franse chanson mee associëren. Laten we
alsjeblieft nederig en dankbaar zijn voor
alles wat Aznavour en de anderen ons
hebben gegeven, maar dat vooral doorge
ven. De tofste nummers van dit moment
moeten mensen kunnen blijven inspire
ren."
De taal raakt haar veel dieper dan het
Engels of het Nederlands dat kan, zegt
Van der Zwet. „Julien Clerc zei me ooit
dat de Engelsen meer voor de muziek
gaan en de Fransen meer voor de tekst. Ik
probeer die teksten een beetje te duiden
zodat mensen het voelen, die klank, het
vuur, het klinkt ook gewoon romantisch."
zaterdag 6 oktober 2018
Er schalt inmiddels een
aardig koortje uit de
hemel van het chanson.
Charles Aznavour (94)
voegde zich deze week,
in zijn slaap, bij de club.
Na de dood van Edith
Piaf (1963) en van Mau-
rice Chevallier, Claude
Frangois en Jacques Brei
in de jaren 70 ontvielen
ons gaandeweg alle ico
nen van het Franse lied:
Joe Dassin (1980), Geor-
ges Brassens (1981)
Serge Gainsbourg (1991),
Yves Montand (1991),
Léo Ferré (1993), Bar-
bara (1997), Nino Ferrer
(1998), Gilbert Bécaud
(2001), Charles Trenet
(2001), Serge Reggiani
(2004), Henri Salvador
(2008), Alain Bashung
(2009) Jean Ferrat
(2010), Georges Mous-
taki (2013), Johnny Hally-
day (2017) en Jacques
Higelin (2018).
Nog één stem ontbreekt
in dat koor: Juliette
Greco. De Parijse diva is
inmiddels 91, maar zingt
nog steeds. Daarnaast
zijn 'jonkies' als Michel
Sardou (71), Michel
Fugain (78), Jacques
Dutronc (75), Frangoise
Hardy (74) en Julien
Clerc (71) nog te horen.
Frankrijk bracht gisteren een eerbetoon aan Charles Aznavour. Vandaag wordt hij begraven, fotoepa
Adieu, afscheid van een
generatie chansonniers
Bob van Huët
Rotterdam/Parijs
- Bart van Loo, schrijver
Nino Ferrer
Georges Moustaki
Gilbert Bécaud
Henri Salvador
Serge Reggiani
