Een huis
vol vinyl en
fflower power
18de
eeuw
8
'HET GAAT OM
STATUS: KIJK
MIJ DE BOEL
EENS GOED
VOOR ELKAAR
HEBBEN'
procent
Allegaartje
Ons ben zunig?
Apetrots op
hetzelfde: moet je eens zien hoeveel
mensen foto's van hun interieur op
Instagram zetten."
„Ik ben geen gluurder, dat valt
reuze mee", zegt Herman Pleij,
„maar naar binnen kijken is in Ne
derland vaak gewoon onvermijdelijk.
Mensen doen je een soort aanbod,
ze dwingen je als het ware om naar
binnen te kijken. Kennelijk willen
ze dat dus."
Waarom ze dat willen, weet Pleij
ook. „Uit statusoverwegingen: 'Kijk
mij de boel eens goed voor elkaar
hebben, alles ziet er fantastisch uit.'
In Nederland is het kerngezin bui
tengewoon belangrijk, daar kun je
een heleboel vraagstukken mee
verklaren. Het huis is een burcht en
het gezin heeft zich in die burcht
verschanst. Daar ben je trots op en
dat toon je."
Thera Wijsenbeek-Olthuis onder
zocht als docente economische en so
ciale geschiedenis aan de Universiteit
van Amsterdam boedellijsten uit de
Gouden Eeuw. In haar studie De soci
ale geschiedenis van het gordijn conclu
deerde ze dat rond 1660 de raamgor
dijnen doordrongen tot de Hollandse
steden.
De toegenomen welvaart zorgde
voor 'een nieuwe mentaliteit van
vertoon. De huisbezitters, zo trots op
hun nieuw verworven schatten en
rijkdom, gaven op die manier aan
buitenstaanders een signaal af over
hun rijke interieurs. Dit vermoeden
wordt bevestigd door het feit dat
raamgordijnen zich bijna uitsluitend
aan de voorkant van het huis bevon
den, en wel op de benedenverdie
ping. Het is onwaarschijnlijk dat
de functie van dit decoratietextiel
bestond uit het afschermen van de
privéwereld; houten luiken immers
sluiten nieuwsgierige blikken veel
beter af. Aangezien alleen de fraaiste
kamers van de woonhuizen gordij
nen kregen, kan men veronderstellen
dat het juist de bedoeling was dat het
voorbijgangers zou opvallen en dat
zij naar binnen keken'.
Potdicht
Tonen wat je hebt, we doen het dus
al eeuwen. Maar voor hoe lang nog?
Wandel in het donker door een wil
lekeurige straat in een willekeurige
buitenwijk en je ziet ook genoeg ge
sloten gordijnen. Of, zoals bijvoor
beeld in Limburg, rolluiken. Daar
waan je je eerder in België. Of in
Spanje, het land waar alles potdicht
zit, zelfs overdag.
Toch blijven buitenlanders het
opmerken. Sociologe Mira Peeters-
Bijlsma vroeg honderden in Neder
land wonende Duitsers naar zaken
die ze 'typisch Nederlands' vinden.
Daaruit kwamen verwachte tref
woorden naar voren als open, tole
rant, fietsen, zuinig en overlegcul-
tuur. Met stip op één: grote ramen
zonder gordijnen.
Laten we het laatste woord in deze
kwestie daarom ook maar geven aan
een buitenlander. 'Wat ik me uitein
delijk realiseerde, tijdens mijn vele
voyeuristische expedities door mijn
buurt, is dat Nederlanders net zoveel
vermaak (of misschien nog wel
meer) lijken te halen uit het naar bui
ten kijken en het observeren van wie
er naar binnen kijkt', schrijft Colleen
Geske van Stuff Dutch People Like.
'Ik vraag me steeds vaker af: wie is de
vis en aan welke kant van het aqua
rium sta ik eigenlijk?'
We zijn dus niet alleen exhibitio
nist, maar ook voyeur. Rare jongens,
inderdaad.
Buiten is het 2018, binnen 1972 of daar
omtrent. Vincent van Boven, vinyl-inkoper
bij Ray's Boutique in Vlissingen, is helemaal
gek van de sfeer van de seventies.
vrijdag 5 oktober 2018
GO
Een derde van de ondervraag
den noemt z'n inrichting modern,
23 procent heeft het over een alle
gaartje, 39 procent zegt niets
tweedehands in huis te hebben.
39
van de Nederlanders
haalt inspiratie voor de
inrichting grotendeels
uit fysieke woonwinkels.
Tv-programma's komen
op de tweede plaats.
Bijna een op de vijf Zeeuwen geeft aan eens in
de elf jaar of nog minder vaak 'iets nieuws' te
kopen voor het interieur. Het gaat dan om kleine,
decoratieve uitgaven. Bijna 22 procent deed in de
afgelopen twintig jaar ook geen grote aankopen.
Hippietijd. Deze
hasjrokers geven
elkaar een joint
door. Niets te
verbergen in 1971.
FOTOSPAARNESTAD
Dik drie eeuwen
terug vertelde de
kleur van je raam-
bekleding alles over
je sociale status.
Arme mensen
hadden groene
gordijnen.
Kleine midden
standers combi
neerden witte vi
trage met groene
overgordijnen.
Rijke mensen
herkende je aan
hun paarse, rode of
blauwe gordijnen.
FOTO NATIONAAL ARCHIEF/
COLLECTIE SPAARNESTAD/
JAN VAN EYK
Tekst Ondine van der Vleuten Foto's Mechteld Jansen
