Twaalf juryleden worstelen met de waarheid
9
Zeeuwse topkok Michel Louws.
Bedrijfsleider is Steffen Brink-
haus, voormalig eigenaar van de
Middelburgse koffietent Robuust.
Vissaus
De kaart telt tien gerechten, waar
van flink wat vegetarisch. Op de
reservelijst staan nog vijftien ge
rechten. „Dan kunnen we schake
len als een bepaald gerecht niet
loopt, of daar halen we de maand-
suggestie uit", aldus Vinke. Met Ja-
kobsen, die een fanatieke thuiskok
is, heeft hij volop gediscussieerd
over de samenstelling. „Natuurlijk
zijn de gerechten van Edwin", zegt
de zanger. „Maar ik heb in de loop
van de jaren ook best een aardige
smaak gekregen. Als ergens te veel
vissaus in zit, dan zeg ik dat. 'Zo
doen ze dat in Thailand', zegt Ed
win dan. Dan wil ik er toch min
der in hebben." Vinke: „Zulke dis
cussies zijn juist leuk. Zo is het
ook begonnen. Als we bij elkaar op
visite zijn, hebben we het altijd
over eten."
Anders dan in de Kromme Wa
tergang zijn de gerechten niet met
een pincet op het bord gerang
schikt, waarschuwt Jakobsen. „We
pleuren het er hier gewoon op."
Daar heeft sterrenkok Vinke geen
moeite mee, behalve toen de maal
tijden werden gefotografeerd.
„Toen heb ik wel een pincet ge
bruikt. Hoe zet je een kroket op de
foto? Dat is echt ontzettend moei
lijk. Maar mijn ongerustheid ver
dwijnt als ik ga proeven, hoor. Dan
weet ik weer dat het goed zit."Als
het aan de echtparen Jakobsen en
Vinke ligt wordt Hard Ziel een
verzamelplaats van divers publiek.
„Het moet voor iedereen toeganke
lijk zijn", verklaart Vinke. „Voor de
mannen die terugkomen van de
voetbal en voor de vrouwen die
zijn wezen winkelen." Jakobsen:
„Of als je om acht uur ergens gaat
dineren en je denkt dat je het niet
volhoudt. Dan kan je om vijf uur
eerst hier wat halen."
Gisteravond hebben vrienden en
vriendinnen het concept uitgepro
beerd. En vrijdag, als Hard Ziel
opengaat, is de Kromme Water
gang bij uitzondering dicht. Vinke
wil in Middelburg zijn, maar hij zal
zich zo min mogelijk in de keuken
vertonen. „Die jongens moeten het
doen. Ik loop daar alleen maar in de
weg."
Zo denkt ook Jakobsen er over.
Hij zal vaak langsgaan bij zijn zaak
en als het kan zijn handen uit de
mouwen steken. „Maar als ik aan
bied om te helpen, kan ik me ook
goed voorstellen dat ze zeggen dat
ik in de keuken niks te zoeken
heb."
Hard Ziel opent vanmiddag
om 17.00 uur.
Het kan wringen tussen
rechtspraak en rechtsge
voel. Het een spreekt, wel
overwogen. Het ander voelt. Spon
taan meestal, uit medeleven, af
schuw, woede, schrik of angst. Om
dat een beetje samen te brengen,
kennen veel landen voor grote
(moord)zaken een jury. Een groep
burgers woont dan heel het proces
bij, en beslist over 'schuldig' of
'onschuldig'. De rechter bepaalt de
straf, vaak al op voorhand.
Jurylid zijn is emotioneel en
mentaal zwaar. Het oordeel vellen
is dikwijls een aangrijpend mo
ment. Eén keer maar is daar een
televisiedrama van gemaakt, in
1954. Zo verpletterend, dat er wel
veel remakes van bestaan, maar dat
er nooit een beter stuk geschreven
is. TwelveAngry Men heette het
stuk (en later de film). De jury be
stond inderdaad uit twaalf man
nen, maar in sommige remakes za
ten er ook vrouwen in de jury. Er
bestaat zelfs een TwelveAngry Wo-
men. Het Middelburgs Theater
speelt dit stuk nu als 12 gezworenen.
Logisch, want in deze vertolking
gaat het om een gemengde jury.
Die moet zich uitspreken over een
tiener jongen, die zijn vader ver
moord zou hebben. De rechter
heeft zijn vonnis klaar, en nu moet
de jury een unaniem oordeel uit
spreken. Bij 'schuldig' zal de dood
straf volgen. Elf zijn overtuigd,
maar één van hen twijfelt. Hij
vindt, dat de twee getuigen niet
Objectief zijn is heel
moeilijk, jezelf
doorhebben in
je projecties bijna
onmogelijk
betrouwbaar zijn.
Na heftige discussies (één jury
lid wil zo snel mogelijk weg, naar
een honkbalwedstrijd) en een
nieuwe stemronde, blijkt er nog
één persoon te aarzelen. En zo
draait langzaam de een na de an
der bij. Op den duur is het juist
omgekeerd, en is er nog maar één
die gelooft in het 'schuldig'. Zal die
laatste ook nog overstag gaan?
Emo-marathon
De 12 gezworenen is een emo-mara-
thon. Sommige juryleden willen
heel principieel rechtvaardig zijn,
anderen staan schrikwekkend on
verschillig tegenover een jong
mensenleven. Objectief zijn is
heel moeilijk, jezelf doorhebben in
je projecties bijna onmogelijk. Wat
als je zelf overhoop ligt met je
zoon? Is dan niet elke tiener bij
voorbaat er eentje die niet deugt?
De spanning loopt hoog op, tussen
twaalf toevallige onbekenden, op
gesloten in een jurykamer.
Het verhaal is 'oud' (relatief
dan), maar die twaalf types in alle
gradaties van rechtschapenheid en
objectiviteit, die lopen nog altijd
rond. Wij kennen die en hebben er
mee te maken. Mits goed gespeeld,
leidt dat tot intense confrontaties
en tot een boeiende worsteling
met de waarheid. Herkenbaar,
leerzaam en nog altijd even fasci
nerend. Morgen in première bij
het Middelburgs Theater.
vrijdag 5 oktober 2018
GO
Barre Verkerke plakt de 'scrabble-letters' op de bar.
Bedrijfsleider Steffen Brinkhaus
che Vinke (rechts) een drankje in.
schenkt Door Jakobsen en Blan-
Willem Nijssen
Middelburg
'12 gezworenen', toneel, Middel
burgs Theater: Minitheater, mor
gen, aanvang 20.00 uur. Meer
voorstellingen in de volgende zes
weekenden (zie middelburgsmini-
theater.nl).
