II
Tholen schuift met windmolens
14 ZEELANI
KRIJN VAN DER JAGT BOEK
Het bulkt van de
wreedheden in de
Bijbel. Is de Bijbel
een fout boek? Krijn
van der Jagtuit
Renesse vindt van
niet. Hij pleit voor
het anders lezen
van de Bijbel
Foute naam bij
foto over
oogsten van wier
Er zijn in de Bijbel maar
weinig rolmodellen
voor moderne mensen
te vinden. Sterker nog:
het stikt er in van de
wrede figuren en gewelddadige
situaties. Voor wie de Bijbel let
terlijk leest. Met zijn boek Voorbij
geweld en discriminatie wil Krijn
van der Jagt (73) uit Renesse men
sen inspireren het christelijke
boek anders te lezen. Door een
postkoloniale bril.
Het is het vervolg op zijn in
2016 uitgebrachte boek De weg
omhoog. Een antropologische lezing
van de Bijbel. „Op dat boek heb ik
heel veel reacties gehad. Van
mensen die niet goed wisten wat
ze met de Bijbel aan moesten. En
bij wie nu een kwartje viel. Ik
dacht: dan moet ik meer schrij
ven. Want het helpt mensen de
Bijbel te verstaan en een plaatsje
te geven." Een missie die naad
loos past bij wat Van der Jagt zijn
leven lang gedaan heeft. Als ver
taaladviseur van de Wereldbond
van Bijbelgenootschappen hielp
hij mensen over de hele wereld
het christelijke boek te begrijpen.
Andere moraal
Wie 'postkoloniaal' leest, houdt
rekening met de tijd waarin de
Bijbelse teksten werden geschre-
ven. „Toen de kennis over hoe
dingen werkten nog minimaal
was. En er een heel andere moraal
heerste." Volkerenmoord, discri
minatie en onderdrukking: de
Bijbel staat er vol mee. Het boek is
door de eeuwen heen ook vaak als
machtsinstrument gebruikt. „In
de tijd dat Nederlanders de we
reld over gingen, gebruikten we
de Bijbel om te pakken wat we
pakken konden. Dat was het im
perialistische denken." Nóg een
reden voor Van der Jagt om weer
in de pen te klimmen. „Omdat er
nog altijd veel mensen zijn die de
teksten in de Bijbel letterlijk ne
men. Gewoon brave mensen die
denken: dat heeft de schepper
toch zo gezegd."
Omdat er nog altijd
veel mensen zijn die
de teksten in de Bijbel
letterlijk nemen.
Mensen die denken:
dat heeft de schepper
toch zo gezegd
Niet dat hij zelf meteen om was
toen hij een jaartje of vijftien ge
leden voor het eerst van postkolo
niale kritiek hoorde. „Ik heb wel
even tijd nodig gehad om er aan
te wennen. Het gaat niet alleen
over de Bijbel. Het gaat er ook om
dat je als westerse mens, hoe on
bewust ook, er al snel vanuit gaat
dat andere mensen minder zijn."
Maar na zich er meer en meer in
te hebben verdiept, omarmde Van
der Jagt die andere kijk. „Omdat
je de zaak minder door een verte
kende bril bekijkt. Het verruimt
en verscherpt je blik."
Onderdrukte mens
Van der Jagt leest de Bijbel als het
boek van de bevrijding van de on
derdrukte mens. De op Tholen
geboren Renessenaar, die sociale
wetenschappen en theologie stu
deerde, leest de Bijbel doelbewust
selectief. Hij pulkt het verhaal
over Jezus, met zijn vredelie
vende boodschap op de berg (de
bekende Bergrede), uit alle 'my
thes' die schrijvers in de loop van
honderden jaren neerpenden. De
compassie van Jezus en zijn on
baatzuchtige liefde is waar het
voor de schrijver in de Bijbel om
gaat. „Dat is de grote boodschap.
Jezus was pacifistisch. Hij was te
gen geweld. Maar in de loop van
de eeuwen hebben ze iemand van
hem gemaakt die heel geweldda
dig is."
Aan de Bandijk bij Halsteren staan
acht windmolens. Energiebedrijf
Innogy wil die vervangen door vier
grotere exemplaren van 210 tot
maximaal 230 meter tiphoogte in
de Auvergnepolder. Uitzicht op die
'Eiffeltorens' is sommige Halstere
naren en veel Tholenaren al bij
voorbaat een doorn in het oog.
Het Innogyplan ligt nu in de ijs
kast na bezwaar van Defensie om
dat de molens het radarbeeld van
Vliegbasis Woensdrecht verstoren.
De Bergse wethouder Andrew Ha-
rijgens maakte van de tussentijd
gebruik om 'als goede buur' in ge
sprek te gaan met zijn Thoolse col
lega Peter Hoek.
„Door de beoogde opstelling van
vier molens in L-vorm komt er een
tje dichtbij het Schelde-Rijnkanaal
te staan", beseft Harijgens. „Tholen
gaf aan dat niet te willen, maar dan
is het wel handig te weten wat ze
wél willen." Dat antwoord heeft hij
nu binnen.
De impact op de kern Tholen van
het huidige plan vinden B en W
moeilijk te accepteren. Dus oppe
ren de Zeeuwen plaatsing op het
onbebouwde deel van de Bergse
Plaat, tegenover bedrijventerrein
Noordland. Optie twee is op grond
gebied van Reimerswaal, bij het
windpark langs de Oesterdam. Een
derde variant is een locatie op
Thoolse bodem.
„We laten deze en andere opties
onderzoeken door een onafhanke
lijk bureau", zegt Harijgens. „We
wijzen niets bij voorbaat af, maar de
mogelijkheden zijn niet onbeperkt.
Ook vanwege onze afspraak met de
provincie om 15 megawatt wind
energie te leveren. En allicht volgen
er nog meer claims van het Rijk."
Het onderzoek kost enkele maan
den, verwacht Harijgens. „Daarna
moeten we echt knopen doorhak
ken. Innogy moet als investeerder
ook weten wat er kan met het oog
op een nieuw plan om tijdig een
nieuwe subsidieaanvraag te doen."
Harijgens merkt bij de provincies
Zeeland en Brabant nog weinig
soepelheid om zulke verplichtin
gen onderling over te dragen. Het
Thoolse idee van vijf molens bij de
Oesterdam leidde overigens niet tot
applaus in Reimerswaal.
De ABT-fractie in Tholen ziet
dan weer niets in molens op Thools
gebied. Wethouder Hoek bena
drukt dat het een regionaal vraag
stuk is. „Jaren terug zijn er afspra
ken gemaakt. Toen hebben we in
gezet op het vrij houden van het
Schelde-Rijnkanaal." De Bergse
plannen zijn daar volgens Hoek
strijdig mee. „Maar komen de mo
lens naar Tholen, dan moet het wel
passen binnen onze kaders."
PLAATS Op de voorpagina van
het Zeeuwse katern (dinsdag 2
oktober) staat een verkeerde
naam in de tekst bij de foto over
'Doeners en denkers op bezoek'.
De man die tekst en uitleg geeft
over het oogsten van zeewier is
niet Gido van Reigers. De juiste
naam is Guido Krijger van Wild-
wier.
donderdag 4 oktober 2018
'Lees de Bijbel door andere bril'
Esme Soesman
Renesse
Krijn van der Jagt reisde de wereld over als vertaalconsulent bij de Wereldbond van Bijbelgenootschappen, foto dirk jan gjeltema
- Krijn van der Jagt, schrijver
'Voorbij geweld en discriminatie.
Een postkoloniale lezing van de
Bijbel' van Krijn van der Jagt is
een uitgave van Athenaeum. Pa
perback (240 paginas): ISBN:
9789025308544.
In Tholen zitten ze niet te wach
ten op vier megawindmolens in
de Auvergnepolder ten westen
van Halsteren. Daarom stelt het
Thoolse college de collega's in
Bergen op Zoom drie alternatie
ven voor. Die worden onder
zocht.
Peter de Brie
Halsteren/Tholen
