AIVD: groei rechts-extremisme risico voor rechtsorde
7
LEVEN MET DEMENTIE MOEDER EN DOCHTER
Maggy Hopman (48) heeft een moeder
met dementie. Vanavond vertelt ze in het
televisieprogramma Herinneringen voor het
leven over de impact van die ziekte.
Mijn moeder speelde
vroeger een belangrijke
rol in mijn modezaak.
Een paar weken geleden
vroeg ze: 'Heb je ook
een baan?' Dat stukje is
weggevaagd uit het ge
heugen. Op zo'n moment huilt
mijn hart.
Haar herinneringen gaan zó ver
terug, dat wij er geen onderdeel
van zijn. Ze gaan over haar jeugd,
de buurt waarin ze opgroeide,
mijn opa en oma die ik niet ge
kend heb. Ik probeer dingen uit
een recenter verleden te bespre
ken. Maar dat verwart ze met haar
eigen jeugd.
Er zijn zoveel herinneringen
waarvan ik het jammer vind dat ik
ze niet met haar kan delen. Ik heb
twee puberende zonen. Ik zou
willen vragen hoe ik op die leeftijd
was en hoe zij dat in de opvoeding
deed.
Mijn oudste broer overleed vijf
tien jaar geleden. Daar spreekt ze
nauwelijks over. Haar enige zus is
twintig jaar geleden overleden. Ze
wacht nog dagelijks tot die langs
komt. Aan de andere kant: we heb
ben mama nog en krijgen veel
liefde van haar. Dat is een troost.
Regie
Tien jaar geleden zagen we de
eerste verschijnselen van de
mentie. Ze wilde er nooit over
praten of meewerken aan on
derzoeken. Vroeger zei ze: 'Ik
bid elke dag dat mijn hoofd
goed blijft.'
Het is moeilijk om de regie
over haar leven te pakken. Als
kind weet je niet wanneer je
moet ingrijpen. We leggen alles
langs de meetlat van liefde,
waardigheid en veiligheid.
Ze zit nu twee jaar op een ge
sloten afdeling van een verzor
gingshuis. Dat was een hele
strijd. Ik vind het afschuwe
lijk om daar te zijn. Ze zit
tussen mensen met dementie
in een vergevorderd stadium.
Zeifis ze nog kwiek.
Daarom nemen we haar al
tijd mee naar buiten. Een
stukje rijden, gebakje eten,
naar de kapper, foto's van de klein
kinderen bekijken of bij ons koffie
drinken. Ik zorg ervoor dat ze er
mooi uitziet. Daar ontleent ze haar
waardigheid aan.
Afscheid nemen is moeilijk. Ik
breng haar nooit terug. Dat doen
mijn man of zoons. Soms heb
ik nog een schuldgevoel. Vooral als
ze terug is op de afdeling en de
deur dicht gaat. Dat vindt ze erg. Ze
was een sterke, markante dame die
haar eigen leven regelde. Nu voelt
ze zich vaak opgesloten. Als ze boos
en verdrietig is, doet ze de deur van
haar kamer op slot. Ze zegt vaak: 'Er
is iets niet goed in mijn hoofd, hè?'
Bij mijn broer en mij is ze altijd
rustig. We maken zelf een herinne
ring door haar een geluksmoment
te geven. Ze kan uren tussen ons in
zitten, luisteren en genieten. Haar
ogen stralen, of ze begint te zin
gen. Daar maken we filmpjes en
foto's van.
Ik heb een tatoeage laten zetten
als blijvende herinnering. De be
langrijkste fundamenten van mijn
opvoeding, liefde en geloof, heb ik
vereeuwigd met een hart en kruis
op mijn linkerarm.
Niet bang
Ik ben niet bang dat mama mij niet
meer herkent. Ik geniet van wat we
nu hebben, ook al wordt het steeds
een stukje minder. Zorgen maken
de angst alleen maar groter. Als
mama bij me is, wil ik van haar
kunnen genieten.
Angst om zelf dementie te krij
gen, heb ik niet. Waarom zou ik me
zorgen maken om het feit dat ik op
mijn 70ste misschien
Alzheimer kan hebben?
Ik ga ervan uit dat tegen
die tijd een medicijn is
uitgevonden. Er moet
veel meer geld komen
voor onderzoek. Daar ga ik
voor strijden."
Dat stelt de inlichtingendienst
AIVD in een gisteren verschenen
studie naar rechts-extremisme in
Nederland. „Rechts-extremisten
doen vaker uitspraken die geweld
tegen moslims en de overheid aan
moedigen en verheerlijken. Hoewel
zij zelden daadwerkelijk tot geweld
overgaan, maakt de AIVD zich zor
gen om het klimaat dat in Neder
land ontstaat."
De geheime dienst publiceerde
voor het laatst in 2010 een onder
zoek naar extreemrechts. Sindsdien
is de ideologie gaan verschuiven,
meldt de AIVD: antisemitisme en
Hitlerverheerlijking hebben plaats
gemaakt voor anti-islam en anti-
migratieretoriek. „Het wordt vaak
gecombineerd met ideeën over na
tionale identiteit. Zo is behoud van
Zwarte Piet een jaarlijks terugke
rend thema." De extreemrechtse
NVU (Nederlands Volksunie) heeft
dit jaar inderdaad aangekondigd tij
dens de intocht van Sinterklaas te
willen demonstreren. De NVU
deed dat twee jaar geleden ook al in
Maassluis. Ook een relatief nieuwe
groep als Identitair Verzet richt zich
voornamelijk op protest tegen de
islam in Nederland.
Alt-Right
Naast de actiegroepen is ook een
Nederlandse versie van de Ameri
kaanse Alt-Rightbeweging ont
staan. Het gedachtegoed daarvan
wordt hier vooral uitgedragen door
Erkenbrand, een zelfverklaard 'stu
diegenootschap'. De groepering or
ganiseert lezingen en andere bij
eenkomsten en bestaat waarschijn
lijk uit enkele tientallen jongeren.
Op hun bijeenkomsten wordt ge
pleit tegen rassenvermenging en
voor een 'blanke etnostaat'. Erken
brand (Oudnederlands voor 'zui
vere vlam') bestaat voornamelijk
uit jonge, witte mannen.
„Het Nederlandse Alt-Right pro
beert hun zeer extremistische ge
dachtegoed tot gemeengoed te ma
ken. Het moet de weg vrijmaken
voor een politiek bestel dat alleen
de grondrechten van de blanke bur
ger waarborgt. Als dit doorsijpelt
naar het openbaar bestuur, is dat
een bedreiging voor de Neder
landse democratische rechtsorde",
zo stelt de AIVD.
Het rechtse gedachtegoed wordt
onder meer via sociale media ver
spreid. Opmerkelijk daarbij is dat
aanhangers van rechts-extremisme
steeds vaker hun profielen op Face-
book verwijderen en overgaan naar
VKontakte, een Russische versie
van Facebook. „Facebook voert ac
tief beleid tegen haatberichten, op
VK voelen zij zich wel vrij", aldus
de dienst.
woensdag 3 oktober 2018
GO
Tatoeage
als blijvende
herinnering
Tonny van der Mee
Bunschoten-Spakenburg
<8
Herinneringen voor het leven,
Alzheimer Nederland en
AVROTROS, vanavond,
21.25 uur, NP01.
Rechts-extremisme in Neder
land maakt sinds 2014 een
(lichte) opleving door, vooral als
gevolg van een groeiend anti-
islamsentiment. De rassenleer
van een 'studiegenootschap' als
Erkenbrand kan volgens de
AIVD op termijn een bedreiging
voor de Nederlandse democra
tie opleveren.
Cyril Rosman
Zoetermeer
De AIVD maakt zich zorgen over het klimaat dat in Nederland ont
staat als gevolg van extreemrechtse uitingen, foto hollandse hoogte
Kijk op de site bij /video
naar een gesprek met de
AIVD.
