II
'Tumor beter
vindbaar'
Aardgasvrij wonen in Dauwendaele
II
3
haar. Ze wijst naar haar elle
bogen. Tot daar kwam het.
Een maand na de diagnose
was ze kaal. „Na de chemo
begon het uit te vallen, met
plukken tegelijk. Toen ik alle
maal kale plekken kreeg, heb
ik het afgeschoren. Vreselijk
vond ik dat. Ik heb daarna
heel lang een pruik gedra
gen."
Geestelijk is de
klap pas achteraf
gekomen. Het
heeft me
veranderd
Op 21 mei had ze haar laat
ste bestraling. Kort daarna
kwam het verlossende
woord: de tumor was ver
dwenen.
De pruik heeft ze wegge
gooid. Twee maal per jaar gaat
Melissa op controle, eens per
jaar krijgt ze een scan. Als de
kanker vijfjaar wegblijft, is ze
officieel 'schoon'. „Ik heb veel
steun gehad aan mijn gezin.
Lichamelijk ben ik er weer
bovenop. Maar geestelijk is de
klap pas achteraf gekomen.
Dan realiseer je je pas wat je
overkomen is. Het heeft me
veranderd. Sommige dingen
zijn minder belangrijk. Als de
kinderen het huis op zijn kop
zetten, denk ik: Dat ruim ik
morgen wel weer op."
Borstkanker kan in het ADRZ in Vlissingen
voortaan nauwkeuriger worden behandeld. Tu
moren die nog zo klein
zijn dat je ze niet kunt
voelen, kunnen met
een 'nieuwe' tech
niek beter worden
opgespoord en weg
gehaald. De kans op
een vervolgoperatie is
daardoor aanmerkelijk
kleiner.
De techniek wordt al in
ongeveer de helft van de
ziekenhuizen in het land
gebruikt, maar was tot nog
toe in Zeeland niet beschik
baar. Het ADRZ past het sinds
enkele weken toe.
Kanker in de borst komt steeds vaker voor, vertelt
Titia Lans (foto onder), oncologisch-chirurg bij
het ADRZ. „Een op de acht vrouwen krijgt borst
kanker. Van de vrouwen die we hier op het borst-
kankercentrum in Vlissingen zien, heeft een op
de vijf daadwerkelijk borstkanker. Doordat nu
alle specialisten bij elkaar zitten, krijgen patiën
ten die geen kanker hebben dat nog dezelfde dag
te horen. Dat neemt veel onrust weg. Ook kun
nen we patiënten waarbij wel een vermoeden is
dat ze kanker hebben dat dezelfde dag vertellen.
De definitieve diagnose laat een paar dagen op
zich wachten."
Nu komt daar een technische vooruitgang bij.
„Soms worden vrouwen doorverwezen die ver
moedelijk borstkanker hebben, maar waarbij de
tumor nog niet te voelen is", vertelt radioloog
Ineke Dams (foto boven). Tot nu toe moest door
middel van foto's en echo's de plek worden be
paald. „Er werd dan een draadje in de tumor ge
stoken. Dat draadje stak uit de borst."
Lans vult aan: „Tijdens de operatie volgde ik de
draad om te zien waar de tumor zat. Bedenk dat
die een paar millimeter groot is, dat ik die niet zie,
maar er wel uit moet halen."
Bovendien was het gevaar dat de draad voor de
operatie verschoof en daardoor niet de hele tu
mor werd weggehaald. Met de nieuwe techniek is
dat verleden tijd, zegt Dams. „Door middel van
een echo brengen we de tumor in beeld en plaat
sen nu een zogenoemd jodiumzaadje in de borst.
Dat is een klein stukje, licht radioactief, metaal
ter grootte van een speldenknop. Het geeft een
lage dosis straling af die niet gevaarlijk is en geeft
de exacte plek van de tumor aan."
drage van 3,3 miljoen euro gevraagd,
zegt wethouder Chris Dekker (SGP).
„We zijn uitgegaan van vijfhonderd
woningen, maar dat is een theoretisch
verhaal. Een studie moet uitwijzen
welke bedrijven hoeveel warmte kun
nen leveren en hoeveel woningen je
daarmee van energie kunt voorzien.
We verwachten dat we eind dit jaar de
resultaten hebben."
Of Middelburg de gevraagde 3,3 mil
joen euro krijgt of genoegen moet ne
men met een lager bedrag is ook nog
niet bekend. „We weten alleen dat
Dauwendaele is aangewezen als proef
tuin. Daar zijn we uiteraard erg blij
mee. Over een week of twee zal het
ministerie ons verder informeren."
Dauwendaele is een wijk die model
kan staan voor veel wijken in Neder
land die in de jaren zestig en zeventig
uit de grond werden gestampt.
Enige in Zeeland
Het ministerie van Binnenlandse Za
ken heeft de plannen beoordeeld op
'kwaliteit en financiële onderbou
wing'. „Om zoveel mogelijk kennis op
te doen voor andere wijken is een ge
varieerde groep geselecteerd: groot en
klein, landelijk en stedelijk, en ver
schillende technieken."
In elke provincie is minimaal één
proeftuin aangewezen. In Zeeland is
Dauwendaele de enige. Tegen het
einde van deze kabinetsperiode (2017-
2021) zouden volgens het regeerak
koord jaarlijks 30.000 tot 50.000 wo
ningen aardgasvrij moeten worden
opgeleverd.
Voor de 27 proeftuinen heeft het Rijk
in totaal 120 miljoen euro beschikbaar
gesteld. In totaal hadden 74 gemeen
ten een plan ingediend bij minister
Kajsa Ollongren (Binnenlandse Za
ken, D66).
De gemeente Middelburg onderzoekt
of in Dauwendaele woningen met
restwarmte van bedrijven Arnestein
verwarmd kunnen worden. In het
voorstel heeft Middelburg om een bij-
We verwachten dat
we eind dit jaar de
resultaten hebben
dinsdag 2 oktober 2018
Mehssa de
Leeuw.
FOTO DIRK-JAN
GJELTEMA
-Melissa de Leeuw
Jeffrey Kutterink
Vlissingen
Middelburg
Dauwendaele in Middelburg is één
van de 27 wijken in Nederland die
zijn aangewezen als 'proeftuin'
voor het aardgasvrij maken van
woningen.
Theo Giele
-Chris Dekker, wethouder
Middelburg
