ZEELAND GEBOEKT
Kinderboekenweek in het teken van vriendschap
Smaak van
onschuld en
van passie
ZEELAND 21
Lo van Driel geeft de 19e eeuw steeds een nieuw gezicht. Nu met het levensverhaal
van Gerrit Pieter Roos, de zwager van de grote Johan Hendrik van Dale.
Johan Hendrik van Dale is de oor
zaak. Sinds Lo van Driel zich in het
laatste decennium van de vorige
eeuw in het leven en werk van de
woordenboekenman uit Sluis ging
verdiepen, laat Zeeuws-Vlaanderen hem niet
meer los. Natuurlijk was Van Driel als geboren
Terneuzenaar (1944) geen vreemde in de re
gio. Maar zeker nadat hij zijn leven en werk op
Walcheren verankerde, werd het een liefde op
afstand. Tot hij in Van Dale dook. In 2003 pu
bliceerde hij Een leven in woorden, de biografie
van een schoolmeester, archivaris en taalkun
dige. In het archiefonderzoek voor het verhaal
van de man die voortleeft in De Dikke Van
Dale, kwam hij volop nevengebeurtenissen en
nevenfiguren tegen die hem intrigeerden.
In de loop van de afgelopen vijftien jaar
heeft Van Driel in tijdschriften, jaarboeken en
soms ook in op zichzelf staande publicaties
blijk gegeven van zijn fascinatie voor de 19e
eeuw van West-Zeeuws-Vlaanderen. Enkele
voorbeelden. Het boekje over onderwijzer Jan
Jobse in Sint Anna ter Muiden, dat in 2007 als
Geschenk van de Week van het Zeeuwse Boek
verscheen, vond een breed publiek. In Met de
rug naar de zee (2010) bundelde hij historische
artikelen over het gewest.
Van Driel presenteerde vorige week in Aar
denburg Omtrent Gerrit Pieter Roos, het levens
verhaal van een vergeten West-Zeeuws-Vla-
ming. Daarmee zitten we volledig terug in de
Van Dale-sferen, in de tweede helft van de i9e
eeuw. Roos was getrouwd met Levina van
Dale, Johan Hendrik en hij waren zwagers. In
het geval van Roos kunnen we het geboorte-
en sterftejaar niet achteloos tussen haakjes
vermelden. Van Driel: „Zelfs in de wiki-versie
van de Zeeuwse Encyclopedie worden de ver
keerde jaartallen gemeld: geboren in 1822 in
Aardenburg, gestorven in 1893 in Calais. Ik heb
ontdekt dat het sterfjaar niet klopt. Roos is in
1905 in Croix bij Roubaix overleden. Dat je zo
maar iemands leven met twaalf jaar verlengt,
dat is toch de moeite waard."
Gerrit Pieter Roos was archivaris, historicus,
had een boekhandel en een postagentschap.
gerrit pieter £n hij was dichter. Van
roos Driel noemt hem 'een
bruisende figuur': „In de
geschiedenis van West-
Zeeuws-Vlaanderen in de
i9e eeuw draait het om grootheden als Van
Dale en Vorsterman van Oyen. Het is goed om
daar een figuur als Roos tegenover te zetten.
Roos was eigenlijk veel te persoonlijk voor een
Zeeuws-Vlaming. Administratief was hij niet
degelijk genoeg. Hij had voortdurend het ge
voel dat hij dichter moest worden."
Het moeilijk uitroeibare verhaal dat Roos
Aardenburgse archiefstukken aan Gent zou
hebben 'verpatst', wordt in het boek volledig
ontkracht. Van Driel maakt van de gelegen
heid gebruik om aandacht te besteden aan de -
ook al vergeten - emigratie van West-Zeeuws-
Vlamingen naar het Vlaamse Roeselare. Daar
was werk in de textielindustrie en werd een
protestantse gemeenschap opgebouwd. Roos
was met zijn gezin één van die 'landverhui
zers'. Zo kwam hij uiteindelijk in Noord-
Frankrijk terecht.
Van Driel schrijft in zijn nawoord: „In de
loop van de tijd heb ik in toenemende mate
sympathie gekregen voor Gerrit Roos: een
vergeten gewestgenoot, met een onbekende
laatste rustplaats, als dichter nooit tot wasdom
gekomen, als historicus nauwelijks serieus ge
nomen, als archivaris verguisd, als Zeeuws-
Vlaming levend begraven in Noord-Frankrijk.
Wie zou voor zo'n miskende banneling geen
zwak hebben?"
Kinderboeken over vriend
schap staan centraal in de
Kinderboekenweek 2018,
die loopt van woensdag 3 oktober
tot en met zondag 14 oktober 2018.
De auteur van het Kinderboeken
weekgeschenk is Jozua Douglas,
bekend van onder andere De gru
welijke generaal en De ongelooflijke
Ravi Ravioli. De maker van het
Prentenboek van de Kinderboe
kenweek 2018 is illustrator Milja
Praagman.
Boekhandel De Drvkkery in
Middelburg ontvangt beide kin
derboekenweekauteurs: Milja
Praagman op donderdag 4 okto
ber, Jozua Douglas op vrijdag 12
oktober.
Meliskerke, boekhandel De Boe
kenmolen, vanaf 13.30 uur: kinder
boekenfeest met Desiree van de
Werf die voorleest, poppentheater
'Poppenenmeer'.
Zeeuws-Vlaanderen, bibliothe
ken Terneuzen, Hulst en Oost
burg, vanaf 13.30 uur: Kinderboe-
kenweekfeest. De drie bibliothe
ken worden omgetoverd tot een
speelparadijs met activiteiten
rondom het thema vriendschap.
Voor kinderen van 4 t/m 12 jaar.
Middelburg, boekhandel De
Drvkkery, 11.00-12.00 uur: toverte-
kenen met Milja Praagman, auteur
van het Prentenboek van de Kin
derboekenweek.
Goes, boekhandel De Koperen
Tuin, 11.00 uur: prijsuitreiking
door het kindercollege van de
knutselwedstrijd 'maak een
vriend'.
Middelburg, boekhandel De
Drvkkery, 13.00 -17.00 uur: kin
derboekenfeest, met Ingrid Die
ter Schubert tekenen en lezen
voor uit Moemf, vrolijke quiz met
Sanne Rooseboom, Middelburgs
muziekkorps 8c Jan de Vlieger:
Peer Gynt, Pieter Koolwijk over
Prutje, schrijfworkshop Fiona
Hack, pannenkoeken in de Brasse
rie, samen kleuren op groot pa
pier, schrijven in het vrienden
boek en voorleeshoekjes.
Goes, boekhandel De Koperen
Tuin, 15.00 uur: yogaworkshop
voor kinderen over het Kinder
boekenweekthema vriendschap
door Sandra Konst, aanmelden is
fijn.
Meliskerke, boekhandel De Boe
kenmolen, 9.00 uur: Mira de Boert
vertelt/signeert 'Niet van hier'.
Middelburg, boekhandel De
Drvkkery, 14.00 -16.00 uur: ont
moet Jozua Douglas, de schrijver
van het Kinderboekenweekge
schenk.
Goes, boekhandel Het Paard van
Troje en Bibliotheek Goes, 10.30-
16.00 uur: de Gruffalo komt op be
zoek, 'word vriendjes met de
Gruffalo'.
Zeeuwse schrijvers
Beloof me, vertel het niet
verder, maar lang geleden
schreef ook ik gedichten,
tenminste iets wat daarvoor door
moest gaan. Ik stopte ze in zorg
vuldig uitgekozen enveloppen,
heel gele in mijn herinnering, en
zo gingen ze naar Azaleahof 35.
Het hart bloot, mijn 16- of 17-jarige
wild bonzende hart. Gek genoeg
klonken die schrijfsels ongeveer
net zo als de teksten die Hero
Noom ons voorlegt in zijn pas ver
schenen debuutbundel Het vertrek
vanuit vandaag (15,99 euro, Boek-
scout).
Smachten en klachten: 'Jij bent
mijn credo' of'Voel jou/ dichtbij/
dichter bij.' Alleen is Hero Noom
dit grote ge-
voel eigen
lijk al lang
voorbij, hij is
namelijk van
de jaargang
1963.
Hij werd
geboren te
Goes, als
Jacco Lauret,
maar ver
ruilde Zeeland later voor Bergen
op Zoom. Er is nóg een naam: als
geluidskunstenaar heet hij Mo
Rooneh, met de letters van zijn
poëziepseudoniem in een andere
volgorde gezet.
Denk niet dat ik spot. Want wil
len we niet allemaal terug, terug
naar ons 17-jarige ik, die zo heerlijk
ongelukkig stamelde en tastte?
Hero Noom heeft trouwens een
excuus. Dat hij zich heeft laten
meeslepen, komt door de muziek.
Een nieuw project waarvoor hij
teksten nodig had. Teksten die zo
maar vanzelf ontstonden. In al
hun kwetsbaarheid beginnen ze in
dit bundeltje een eigen leven. En
ze blijven overeind.
Je moet maar durven, op meer
dan middelbare leeftijd schrijven:
'Streel gedichten langs je haren./
Kus betekenis op je mond.' Hero
Noom, om die naam maar vol te
houden, durft dat dus. Zonder iro
nie nog wel, of er zou ironie in de
windroos op het omslag moeten
zitten, zoiets als de richting kwijt.
Richting of niet, het is een bij
zondere dichterlijke onderne
ming, een soort zoeken en proe
ven, vijftig smaken vermiljoen, de
smaak van onschuld en de smaak
van passie.
Aan het eind van de bundel
dringen er meer gedachten dan
gedichten binnen: 'Ik ontcijfer
de chronische chaos/ als elastici
teit op het behang.'
Maar vaak vindt de dichter dat
onwaarschijnlijke evenwicht tus
sen geilheid en geloof: 'Mijn ogen
kijken omhoog/ over jouw glooi
ende huid.' En van hem mag je het
wel verder vertellen.
maandag 1 oktober 2018
GO
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
Roos krijgt er 12 jaar bij
Jan van Damme
Lo van Driel
OMTREJV^
Lo van Driel: „Ik kreeg sympathie voor Gerrit Roos." foto lex de meester
Lo van Driel: Omtrent Gerrit Pieter Roos -
Uitgave in de serie jaarboeken van de
Heemkundige Kring West-Zeeuws-Vlaan-
deren, 328 pag., 19,50 euro.
Woensdag 3 oktober
Donderdag 4 oktober
Zaterdag 6 oktober
Zondag 7 oktober
Woensdag 10 oktober
Vrijdag 12 oktober
Zaterdag 13 oktober
Mario Molegraaf
Het vertrek vanuit
vandaag
Hero Jfooi
