4
4
Nederland kroop door het oog van de naald.
Zeven terreurverdachten zijn gearresteerd. Maar
wat moeten we hier nu van denken? Vijf vragen
over de verijdelde aanslag.
TERREUR AANSLAG VERIJDELD
Nee! Ten eerste is dat precies
I wat de terroristen willen. Het
zaaien van angst is het belangrijk
ste wapen om de samenleving te
ontregelen én mensen tegen el
kaar op te zetten; daarom wordt
juist naar aanslagen gegrepen. Ook
een relatief klein aantal slachtof
fers kan zorgen voor een enorme
impact. Maar belangrijker: het is in
Nederland nog nooit tot een grote
aanslag gekomen en het lijkt er
ook nu op dat we de zaken écht
best goed voor elkaar hebben. De
verdachten hadden plannen om
een 'groot evenement' te treffen,
maar die zijn nu verijdeld.
Onze veiligheidsdiensten zeggen
tot nu toe enkele pogingen tot
aanslagen verijdeld te hebben. In
dit geval waarschuwde de AIVD
via een ambtsbericht, waarna
werd ingegrepen. „Als het erom
gaat dat we in Nederland nog niet
te maken hebben gehad met een
aanslag, kan de factor geluk niet
uitgevlakt worden", zegt onder
zoeker Bart Schuurman.
Er zijn in Nederland 'enkele
honderden aanhangers van de ji-
hadistische beweging en enkele
duizenden sympathisanten', aldus
de AIVD. Daarbij helpt het dat we
met zo veel op een klein stukje
aarde wonen: afwijkend gedrag
loopt al snel in de gaten en we
kennen geen no-goarea's, zoals in
Frankrijk bijvoorbeeld wel het ge
val is. Het scheelt ook dat een aan
tal verdachten al volop in beeld
was bij zowel politie als veilig
heidsdiensten, zij zijn dus al 'op de
radar'. Al kunnen de diensten niet
iedereen in de gaten houden.
Schuurman: „Tegelijkertijd heeft
onze politie met wijkagenten goed
zicht op wat er speelt in de wijken.
In dit geval lijkt toch ook echt een
potentieel gevaarlijke groep op tijd
onschadelijk te zijn gemaakt."
Opvallend is dat de groep geko
zen lijkt te hebben voor een aan-
Een potentieel
gevaarlijke groep lijkt
op tijd onschadelijk te
zijn gemaakt
slag die behoorlijk veel voorberei
ding vereist. Het aanschaffen van
wapens en grondstoffen voor
bommen vergroot de kans dat de
actie in de gaten loopt. En dan is er
nog het contact dat met een relatief
groot aantal medeverdachten moet
worden onderhouden. Niet voor
niets 'adviseren' terreurorganisa
ties het simpel te houden, als het
gaat om het plegen van aanslagen,
zowel wat betreft middelen als
mankracht. Eén jihadist kan een
ravage aanrichten door met kwade
bedoelingen achter het stuur te
gaan zitten, bleek bijvoorbeeld in
Nice, Frankrijk. Al-Qaeda advi
seerde 'lone wolves' hun keuken
kastje te plunderen om een bom in
elkaar te knutselen. Kan gewoon in
de keuken van je moeder, zo klonk
het.
Terreurorganisatie al-Qaeda
hield er een sterk hiërarchische or
ganisatie op na, waarbij een aantal
leiders terreurcellen aanstuurde.
De AIVD gaat van die structuur
niet meer uit. De jihadistische be
weging wordt omschreven als een
zwerm, die vooral is verbonden
door de gezamenlijke ideologie, in
dit geval de radicale islam en het
internet. Er zijn geen vaste leiders
die de organisatie aansturen, wel
wordt gesproken over 'regisseurs'
die zorgen dat informatie onder
gelijkgestemden wordt verspreid.
Met de arrestaties is de ideologie
die de verdachten lijken aan te
hangen dan ook niet verdwenen.
Toch lijkt het er niet op dat meer
arrestaties zullen volgen. Deze
zeven verdachten lijken de betrok
kenen die samen een aanslag plan
den, aldus justitie.
Factor geluk kan niet
worden uitgevlakt
bij het uitblijven van
een aanslag
Net zoals de weg naar het jiha-
disme grillig is, is de terugweg dat
ook. Radicalisering kan plaatsvin
den om veel verschillende rede
nen. Een sterke ideologische over
tuiging, het willen vechten tegen
onrecht, maar ook het vinden van
een thuis bij gelijkgestemden. Een
slechte thuissituatie, psychische
problemen: heel verschillende
persoonlijke omstandigheden
kunnen leiden naar dezelfde ideo
logie. Dat betekent ook dat er niet
één methode is om iemand te de-
radicaliseren. Door de trigger te
vinden en daarop in te spelen, kan
het proces worden omgedraaid.
Een ideologische overtuiging kan
wellicht met behulp van een is-
lamgeleerde worden getackeld,
psychische problemen kunnen
worden behandeld, of er kan aan
de thuissituatie worden gewerkt.
Maar garanties? Die zijn er niet.
Al een tijdje staat Arnhem be
kend als stad met een stevig jiha-
distisch netwerk binnen de gren
zen, als enige stad buiten de
Randstad. Al in 2014 reisden er
meerdere Arnhemmers naar
Syrië om te gaan vechten. Derge
lijke netwerken of zwermen
waren er ook in Den Haag, Zoe-
termeer en Delft. Aan de opper
vlakte lijkt het daar nu rustiger,
maar dat gold tot afgelopen don
derdag ook voor Arnhem.
zaterdag 29 september 2018
GO
,eratoea
575000
politie
090p-88fi.
Op meerdere plaatsen in het land, waaronder Vlaardingen en Arnhem deed de politie donderdag in
vallen en werden huizen doorzocht. De toegang tot de kermis in Weert is extra beveiligd, fotosanpepa
Waarom is deze groep
niet gederadicaliseerd?
Carla van der Wal
Niels Klaassen
Cyril Rosman
Arnhem
x Moeten we bang zijn?
2 Zijn onze veiligheidsdien
sten dan écht zo goed, of
zijn onze jihadi's amateurs?
—Bart Schuurman, terreurexpert
3 Is dit nou zo'n terreurcel die
onschadelijk is gemaakt?
Als de verdachten al eerder
vastzaten, waarom zijn ze
dan niet gederadicaliseerd?
—Bart Schuurman
5 Is Arnhem als grootleve
rancier van verdachten nu
jihadcity nummer 1?
