O
DE WEEK VAN PHLIPPEN
20
De val van Icesave dupeerde
140.000 Nederlandse spaarders.
De toenmalig president van IJsland
is nóg verontwaardigd over de
politieke druk uit Den Haag.
Iet ingehouden adem kijkt
heel Europa deze week
naar Italië. De Italiaanse re
gering zet de geldkraan open om
plannen te financieren die zelfs lui
lekkerland laten verbleken. Het te
kort blijft met 2.4 procent van het
bbp weliswaar binnen Europese
normen, maar of hun schuld dan op
termijn niet automatisch een mo
lensteen wordt, is nog de vraag.
Ik maak mij persoonlijk niet zo
druk over Italië. Dat redt zich wel,
of anders laat het zich redden. Het
lot van Europa baart mij wel zor
gen, want Italië heeft Europa bij de
keel. Maar eerst Italië: daar krijgen
mensen straks een basisinkomen
van 780 euro en een hoger pensioen
zonder langer doorwerken, om
maar eens wat te noemen. En om
dit alles te kunnen betalen worden
de belastingen..verlaagd. Juist, dat
leest u goed.
Helaas voor de Italianen is ook
een staatshuishoudkas niet veel an
ders is dan die van een gezin. Dus
als uitgaven stijgen en inkomsten
dalen, dan is er maar een uitweg:
nog meer schulden maken.
Die schulden kunnen in theorie
onhoudbaar gaan woekeren en Ita
lië in een neerwaartse spiraal stor
ten. Mij lijkt de kans veel groter dat
- voor het zover komt - Europa en
de ECB zijn bijgesprongen. Als be
leggers geen torenhoge rentes gaan
vragen voor hun uitgeleende geld
zodra de budgetplannen concreet
worden, dan weet je eigenlijk wel
dat ook zij verwachten dat Italië
uiteindelijk gered zal worden.
Wie volgens mij hoe dan ook de
pineut is, is Europa. Europa loopt
gevaar als Italië in de problemen
komt en geholpen moet worden,
maar Europa loopt evengoed gevaar
als dat niet gebeurt en Italië weg
komt met haar plannen.
Ga maar na: stel Italië wordt het
nieuwe Griekenland, en andere
landen moeten met vele miljarden
bijspringen, dan breekt er een anti-
Europarevolte over het hele conti-
Flitsen
nent uit. Wie denkt dat dat wel
meevalt, moet maar eens terugden
ken aan afgelopen Prinsjesdag.
Toen werd nog eens duidelijk hoe
oververhit wij voor elke koop
krachtkruimel vechten. Als wij Ita
lië echt zouden moeten gaan red
den, dan gaat dat ten koste van zorg,
onderwijs en politie in eigen land.
Dat zou zelfs moeilijk te verkrop
pen zijn voor de mensen die wéten
wat het alternatiefis (een dramati
sche afloop in Italië sleurt de euro
en daarmee ook onze economie
mee in zijn val). De anti-Europare-
volte die uitbreekt wanneer we Ita
lië moeten redden zal euroscepti-
Als het land wegkomt
met zijn plannen, dan
heeft Europa mogelijk
ook het nakijken
sche partijen veel rugwind geven,
en mogelijk het einde van Europa
zoals we dat nu kennen, inluiden.
Als Italië wegkomt met zijn plan
nen, die neerkomen op: 'veel uitge
ven, weinig ophalen en laat ande
ren - of onze kinderen - maar zien
hoe ze de schulden oplossen', dan
heeft Europa mogelijk ook het na
kijken. Want partijen met dezelfde
soort plannen als de Italianen zijn
er door heel Europa. Zij zullen Italië
als voorbeeld gebruiken en een
zelfde soort luilekkerland willen
voor hun kiezers. Het jammere
daarvan is alleen dat niet iedereen
dat tegelijk kan doen: schulden de
pan uit laten rijzen en de ander la
ten betalen. Ook dat is een implosie
van Europa.
Air France-
KLM
KPN
ING
Pharming
10 jaar KREDIETCRISIS
oop als toerist door
de nette straatjes van
Reykjavik en aan
niets valt meer te
zien dat de financiële
crisis van 2008 ner
gens harder toesloeg
dan hier. Overal in de IJslandse
hoofdstad staan bouwkranen en
zijn vaklieden aan het timmeren.
De bars en restaurants zitten tjok
vol met Amerikaanse, Aziatische
en Europese toeristen. De IJs
landse kroon is spijkerhard, een
simpele maaltijd kost al snel 40
euro.
„Ja het gaat weer uitstekend
hier", glimlacht Ólafur Ragnar
Grimsson als hij zijn Nederlandse
bezoek begroet op de Universiteit
van Reykjavik. Grimsson, 75 in
middels, ziet er patent uit. Strak in
pak, luxe manchetknopen, het
witte haar chic naar links gekamd.
De tred kwiek. Van de bekken
breuk die hij vorig jaar bij het
skiën in jetsetoord Aspen, Colo-
rado opliep, is niets te merken.
Hier zit de meest ervaren politicus
van zijn land. Na een politieke car
rière, die hem onder meer minis
ter van Financiën maakte, diende
hij vanaf 1996 twintig jaar als pre
sident.
Zo relaxed als Grimsson nu in
het leven staat, zo spijkerhard
stelde de inmiddels 75-jarige poli
ticus zich op rond Icesave, waar
140.000 Nederlandse en 300.000
Britse spaarders ruim 6,5 miljard
euro hadden gestald, gelokt door
rentes van 5 procent en hoger.
Grimsson zorgde er hoogstper
soonlijk voor dat een terugbetaal-
regeling met Nederland en Groot-
Brittannië tot twee keer toe werd
geblokkeerd. Dat Wouter Bos, de
toenmalige Nederlandse minister
van Financiën, 1,3 miljard euro aan
gedupeerde Nederlandse spaar
ders had voorgeschoten, was zijn
probleem, redeneerde Grimsson.
Daar hoefde de IJslandse bevol
king niet voor op te draaien.
Laten we teruggaan naar mei
2008, toen Icesave binnen een
maand een half miljard euro aan
Nederlands spaargeld aantrok.
De Nederlandsche Bank wilde
ingrijpen, maar kon niets doen.
„Wij konden er óók niets aan
doen", zegt Grimsson. „Het Euro
pese financiële stelsel, waar de IJs
landse banken deel van uitmaak
ten en de komst van geavanceerde
computertechnologie, maakten
dat mogelijk. Vroeger ging je naar
de bank en sprak een medewerker.
Tegenwoordig zet je wat compu-
ternerds aan het werk en - bingo -
vanuit een IJslandse kelder kun je
een bank in Nederland beginnen."
„Eind 2007, begin 2008 waar
schuwden sommige experts in
derdaad. Ik ben toen gaan kijken
naar wat ratingbureaus en lei
dende banken zeiden. Fitch,
Moody's, Standard Poor's, alle
maal beoordeelden ze de krediet
waardigheid van de IJslandse ban
ken als top. Deutsche Bank en RBS
@sandraphlippen
Italië
Sandra Phlippen is hoofd Neder
land bij het economisch bureau
van ABN Amro en docent aan de
Erasmus School of Economics.
Verschillende Britse aandeelhouders van Unilever zouden de voor
genomen verhuizing van het hoofdkantoor naar Rotterdam willen dwars
bomen. Volgens de Britse zender Sky News richten zij hun pijlen eerst op
president-commissaris Marijn Dekkers, die moet worden herbenoemd.
Dekkers wordt gezien als een van de 'kwade meesterbreinen'.
Over een krap halfjaar telt ons land 10 miljoen auto's. En het einde
van de groei is nog niet in zicht. Op dit moment staat de teller op
9.889.079 voertuigen. Dit jaar komen er sowieso nog 50.000 bij.
O
zaterdag 29 september 2018
De luchtvaart
maatschappij
sloot de beurs-
week af als kop
loper in de Mid-
Kap.
Het telecombe-
drijf deelde in de
beursmalaise.
De grootste bank
van Nederland
was de hekken
sluiter in de AEX.
De biotechno-
loog leverde fors
in.
o
GO
'Icesave
was pure
chantage
van
Nederland
David Bremmer
Reykjavik
Er waren signalen dat de IJs
landse banken risico liepen.
