TOVfl/
12
Hij maakt grappen
over Joden die
alleen Joden zelf
kunnen maken.
„Over alles moet
gelachen kunnen
worden", zegt
striptekenaar Ben
Gershon uit Hengelo.
Deze week
verscheen zijn eerste
stripboek. In
Duitsland.
STRIPS BEN GERSHON
Ook over
religie moet
je kunnen
lachen. Pas
als dat niet
meer kan, is
er reden je
echt zorgen
te maken
In zijn flat aan de Geerdinksweg
in Hengelo serveert Ben Gers
hon gebak. Het is woensdag 19
september, de Joodse feestdag
Jom Kippoer. Waar traditionele
Joden vasten, laat Ben Gershon zich
de taart nog eens extra smaken. „In
de Joodse cultuur is eten heel belang
rijk en uitgerekend de belangrijkste
feestdag is een vastendag. Ik vind dat
idioot. Mijn oma mocht geen salami
eten en at het daarom maar op sjab-
bat. Regels zijn er om creatief naar je
hand te zetten."
Hij vertelt het met een grote grijns
op zijn gezicht. Praten met Ben Gers
hon levert hetzelfde vrolijke gevoel
op als het lezen van zijn strips. Hij
maakt er twee per week, voor Joodse
kranten in Duitsland en Zwitserland.
Joodse gewoontes en tradities beziet
hij met een humoristische bril. Zelf
spot met een knipoog en, uiteinde
lijk, een positieve onderlaag.
Donkere uren
„De allerbelangrijkste eigenschap
van de mens is zijn vermogen tot hu
mor. In de Joodse traditie is dat es
sentieel. Zelfs in de meest donkere
uren vertellen wij elkaar grappen.
Over alles moet gelachen kunnen
worden, zolang het maar uit onze ei
gen koker komt. Buitenstaanders die
strips maken zoals ik ze maak, lopen
het risico om uitgemaakt te worden
voor antisemiet. Maar een Joodse te
kenaar kan, afgezien wellicht van de
oorlog, alles maken."
Zijn eerste boekje met 'koosjere
strips' verscheen deze week in Duits
land. Het gaat om een selectie uit zijn
wekelijkse bijdragen voor onder
meer de weekkrant Jüdische Alge-
meine in Berlijn. De hoofdfiguur,
Jewy Louis, is een stereotypische
Jood met een keppeltje, gebedsman
tel en grote neus.
„Hij is een karikatuur, natuurlijk.
Dat geldt ook voor alles wat hij mee
maakt in de strip. Ik speel met voor
oordelen, laat de absurdistische kan
ten zien van Joodse tradities en feest
dagen. Ook de actualiteit speelt uiter
aard een rol. Gebeurtenissen uit het
alledaagse leven vertalen naar de we
reld van het Jodendom levert heel
grappige situaties op. Jewy Louis
komt, steeds opnieuw, in dat soort si
tuaties terecht."
Gershon (33) werd geboren in
Naarden. In een Joodse familie waar
de historie en oude tradities nog een
grote rol speelden. „Mijn ouders ge
loofden weliswaar niet meer, maar
we vierden wel Pesach en Jom Kip
poer. Mijn vader heeft tot tien jaar
geleden ook braaf gevast, totdat hij er
migraine van kreeg. September was
altijd een grote feestmaand. Dan
vierden we ook Nieuwjaar en Cha-
noeka, het feest van het licht. Dan
staken we de kaarsen aan en zong
mijn vader een gebed."
Tekenen deed hij al als kind. Bert
en Ernie, op het behang van zijn
slaapkamer. Met zijn broer, stripfa
naat, ging hij op pad naar beurzen en
rommelmarkten. Een Teleac-cursus
striptekenen deed de rest. „Ik heb al
tijd met strips geleefd. Op m'n
twaalfde maakte ik mijn eerste strip
verhaal met een Joodse twist. De aan
leiding was de 'bat mitswa' (twaalfde
verjaardag) van een vriendinnetje. Er
zaten een paar flauwe woordgrappen
in zoals sjoelvereniging en sjabat-jas.
Maar veel mensen konden er gek ge
noeg toch om lachen."
Zijn eerste strip publiceerde hij in
2004 in het toenmalige Joods Week
blad. De tekening was bedoeld als in
gezonden brief. „Het blad verkeerde
in financiële problemen. Ik heb daar
een strip over gemaakt. Maar op een
of andere manier hebben ze toch
overleefd en vroegen ze mij om we
kelijks een strip te maken. Een vaste
figuur speelde daarin de hoofdrol.
Jewy Louis heette toen nog Idijood."
Het toeval bracht hem naar
Twente. Zijn vriendin is er docente
aan de UT. Zelf kent hij de streek van
vakanties met zijn ouders in een ca
ravan bij Tubbergen. Behalve met
zijn strips is Gershon nog druk met
zijn studies bestuurswetenschappen
en fiscaal recht. „Ooit hoop ik nog
eens af te studeren. Maar nu heb ik
het te druk met tekenen."
Atelier
Een kleine kamer in zijn Hengelose
slaapkamer fungeert als atelier. Op
het bureau staat zijn vaste uithang
bord bij lezingen: een tekening van
een orthodoxe jood met de tekst
'Komt een rabbijn bij de dokter'. On
der een paar boekenplanken met
Nijntje en een grote vikinghelm
maakt hij zijn strips. Kleine tekenin
gen op wit papier, in reeksen van
maximaal vijf per blad.
„Of ik weieens negatieve reacties
krijg? Natuurlijk. Bepaalde dingen
liggen gevoelig. Maar de meeste
mensen zien er toch wel de humor
van in. Juist orthodoxe joden reage
ren gek genoeg bijna altijd positief.
Mijn doel is ook helemaal niet om te
provoceren. Ook over religie moet je
kunnen lachen. Pas als dat niet meer
kan, is er reden om je echt zorgen te
gaan maken."
wweel (2
re PUTTER
'Er PARADIJS!
sippei/
uwett!
ne
vrijdag 28 september 2018
'Joodse humor is vaak zelfspot'
Door Herman Haverkate
Hengelo
Svi<KELS$S$!
AM Striptekenaar
Ben Gershon in zijn
atelier, foto frans nikkels
