Wetenschappers zijn
het eens: grootste
ooit is olifantsvogel
EUWS 11
'Factor mens
is belangrijk'
Verweijen, die vandaag promoveert
aan de Radboud Universiteit, be
studeerde de Macondo-ramp uit
2010 waarbij een boorplatform ex
plodeerde na een grote lekkage. Hij
keek daarnaast ook naar situaties op
boorplatformen in het Noordzee
gebied, waarin het bijna misging.
Hij ontdekte dat er weliswaar op
technisch vlak veel verbeterd is,
maar dat andere aspecten onderbe
licht zijn gebleven. Verweijen:
„Daardoor kan het zo weer gebeu
ren." Hij geeft daarbij wel aan dat de
situatie in Nederland anders is als
gevolg de Piper Alpha-ramp in
1988, waarbij een explosie 167 men
sen van het leven beroofde.
De onderzoeker zag dat de olie
industrie op meerdere punten din
gen heeft laten liggen. Verweijen:
„Er kan er nog veel worden verbe
terd. Denk aan het menselijke as
pect: hoe reageert een werknemer
in stressvolle situaties? Maar ook
beter kijken naar de werkdruk en
de bedrijfscultuur zijn belangrijk
om te voorkomen dat het misgaat."
De bedrijfscultuur is er volgens
Verweijen een met veel lagen, wat
invloed had op de reacties na de
ramp in 2010. „Het leren van de
ramp bleek een machtsstrijd", al
dus Verweijen. „Dat heeft invloed
gehad op welke lessen geleerd zijn
en welke niet. Mensen die wisten
dat er iets mis was, hadden niet de
ruimte om die kennis te delen. Dan
kun je beter iets aan de communi
catie doen dan aan de techniek."
Om iets te doen aan de blinde
vlek van de olie-industrie, is het
volgens Verweijen belangrijk dat
het personeel op boorplatformen
diverser wordt. „Er is veel meer va
riatie in mensen nodig om dit soort
complexe problemen aan te pak
ken. Daarvoor heb je sociologen,
psychologen en bedrijfsweten
schappers nodig, die ook daadwer
kelijk iets te zeggen krijgen."
Risicomanagement
Verweijen hoopt verder dat niet al
leen de direct bij de Macondoramp
betrokken bedrijven (BP, Trans-
ocean en Halliburton) leren van die
ramp, maar de hele industrie.
„Door iedereen een training te ge
ven in risicomanagement zou je
daar grote stappen in kunnen zet
ten", aldus de onderzoeker. „Het is
uiteindelijk de verantwoordelijk
van de hele industrie om te voorko
men dat zoiets ooit weer gebeurt."
SHELL
donderdag 27 september 2018
GO
Olie-industrie laat zaken liggen
Een olieramp is de grootste
nachtmerrie van zowel oliecon
cerns als milieuorganisaties.
Toch kan het zo weer gebeuren,
stelt onderzoeker Bruno Ver-
weijen, want: „Het menselijk as
pect blijft nog onderbelicht."
Karolien Koolhof
Nijmegen
M De olie-indu
strie heeft
volgens
onderzoeker
Verweijen niet
veel geleerd
van de
Macondo-
ramp in de
Golf van
Mexico. FOTOEPA
Sieward Veeman, General Ma
nager Wells Operations bij
Shell, kan zich niet helemaal
vinden in de conclusies van
Verweijen. „We hebben inder
daad verbeteringen doorge
voerd in technieken voor diep-
waterprojecten en nieuwe re
gels opgesteld. Maar aan
dacht voor de omgang met
mensen was er bij ons altijd al
wel. Die menselijke factor is
wel nog belangrijker gewor
den na de ramp." Veeman ver
volgt: „Wij kijken in ons werk
constant naar twee dingen:
hoe voorkom je gevaren en
hoe kom je ze te boven als er
wel iets gebeurt?"
UITGESTORVEN
Olifantsvogel
De wetenschap is eruit:
dit is de grootste vogel die
ooit heeft geleefd. Het is
de Vorombe titan, een uit
gestorven olifantsvogel
die tot duizend jaar gele
den leefde op Madagas
kar. Volgens het gezag
hebbende Britse Zoology
Institute komt daarmee
een eind aan een al de
cennia woedende discus
sie tussen wetenschap
pers. De onderzoekers
analyseerden honderden
botten van olifantsvogels
uit musea in de hele we
reld. Vorombe titan, die
drie meter lang kon wor
den en meer dan achthon
derd kilo kon wegen,
bleek overtuigend de
grootste. De naam van het
dier betekent in het Grieks
dan ook niet voor niets
'grote vogel'. Toch bleek
het dier niet sterk genoeg
om de mens te overleven.
Ruim een millennium gele
den stierven de olifants
vogels uit, na zestig mil
joen jaar in de regenwou
den van Madagaskar te
hebben geleefd. Waar
schijnlijk verdwenen ze
door menselijk handelen.
De mens koloniseerde Ma
dagaskar, vernietigde de
regenwouden, begon op
het dier te jagen en at de
eieren op. James Hans
ford, een van de betrok
ken onderzoekers, noemt
het uitsterven van de oli
fantsvogel een enorm ver
lies voor het grote reus
achtige eiland. „Olifants
vogels waren hele belang
rijke dieren in de evolutio
naire geschiedenis van
het eiland", schrijft Hans
ford. Met hun enorme om
vang verspreidden ze via
hun ontlasting de zaden
van talloze planten over
het hele eiland. „Madagas
kar lijdt nog steeds aan de
gevolgen van hun uitster
ven", aldus Hansford.
Daarin schuilt ook het be
lang van de studie van
deze niet meer bestaande
dieren, zegt collega-on
derzoeker Samuel Turvey.
„Het achterhalen hoe het
verlies van biodiversiteit is
ontstaan, is cruciaal om
de bedreigde soorten van
nu te kunnen behouden."
Olifantsvogels waren ver
want aan de struisvogels,
maar werden gemiddeld
een stuk groter. Vliegen
konden ze niet. „Ze waren
absoluut niet in staat om
hun enorme gewicht de
lucht in te krijgen", zegt
onderzoeker Hansford.
ILLUSTRATIE AFP
