'Smokkelaars
Libië in 't nauw'
Dure olie drijft benzineprijs dit najaar 'richting de 2 euro'
Berechting
zou nu
mogelijk zijn
5
Ze kunnen geen kant meer op met
hun bloedgeld. Hun rekeningen
worden bevroren, internationaal
reizen kan niet meer en geen bank
mag hen nog een lening of een
creditcard verstrekken. Althans,
dat was de bedoeling toen Neder
land deze zomer in de VN Veilig
heidsraad in New York voor elkaar
kreeg dat zes criminelen die in Li
bië in mensen handelen interna
tionale sancties opgelegd kregen.
Het is een primeur: nooit eerder
golden zulke sancties voor men
sensmokkelaars. Diplomaten be
schouwen het als een van de suc-
cesjes van het Nederlandse lid
maatschap van de Veiligheidsraad
dit jaar.
Het kostte wat duwen en trek
ken, met name aan Rusland, maar
uiteindelijk gingen alle vijftien le
den overstag, mede onder druk
van een schokkende reportage die
CNN maakte op een Libische sla
venmarkt. Daarin is te zien hoe
migranten uit onder meer Nigeria
als dwangarbeiders verhandeld
worden voor niet meer dan 400
dollar. Journalist Nima Elbagir
ging undercover als migrant en
kreeg het advies zich niet te ver
zetten als ze zou worden ver
kracht.
Het Nederlandse OM heeft dos
siers opgesteld over de criminelen
achter zulke praktijken. Het gaat
om vier Libiërs en twee Eritreeërs,
die onder meer Eritreërs smokkel
den met eindbestemming Neder
land. De zes jonge mannen wer
den puissant rijk van mensenhan
del, uitbuiting van migranten en
afpersing van hun families, alles
met veel geweld. Een van de
smokkelaars onderhield banden
met IS, een ander verkocht vrou
wen als seksslaven. Volgens het
OM waanden ze zich 'onaantast
baar'. De dertigers investeerden
wereldwijd in vastgoed.
Onaantastbaar
Die tijd is voorbij - het nieuws dat
ze in het VN-hoofdkantoor op een
straflijst zijn gezet heeft hen be
reikt. Het tast hun onaantastbare
status aan, is de hoop. „We zien
dat ze zich in een hoek gedreven
voelen", zei minister van Buiten
landse Zaken Stef Blok gisteren op
een bijeenkomst met ministers en
diplomaten in New York. „En niet
alleen die zes. Andere mensen
handelaren voelen de druk nu
ook: hun bedrijfsmodel is plotse
ling in waarde gedaald."
Hij roept de rest van de wereld
op meer vaart te zetten achter het
bevriezen van rekeningen en het
instellen van reisverboden voor de
zes. Nederland gaat een internati
onaal netwerk oprichten om hun
vermogen op te sporen. Dat is niet
makkelijk - ze gebruiken valse
identiteiten en opereren in wette
loos Libië.
Volgens Mark Shaw, directeur
van het Global Initiative Against
Transnational Crime, heeft een
van de zes gestrafte smokkelaars
zijn activiteiten weer hervat. „De
schok ebt weer weg." Blok vindt
de maatregelen hoe dan ook een
belangrijk signaal. „Weet dat we
jullie in het vizier hebben", zo
waarschuwde hij de criminelen.
Nederland hoopt door mensen
smokkel aan te pakken ook onge
regelde migratie naar Europa te
verminderen.
te sporen via berichten van zijn
kinderen op sociale media. Hij
blijkt zijn oude dag te slijten in de
staat Virginia in de VS.
Schmeitz zoekt hem op, samen
met de documentairemakers van
Zembla. De 79-jarige oud-kolonel
doet open. Boos schreeuwt hij dat
de journalisten weg moeten gaan,
dat hij niks te maken heeft met de
dood van hun vier collega's. „Die
reactie was te verwachten", zegt
Schmeitz. „Hij gaat natuurlijk niet
vertellen dat hij opdracht heeft ge
geven tot een oorlogsmisdaad. Ik
hoop in elk geval dat hij na die con
frontatie een paar slapeloze nach
ten heeft gehad. Nederland heeft
een uitleveringsverdrag met de VS.
Misschien volgt na al die jaren nu
alsnog gerechtigheid."
De moord op de vier IKON-jour-
nalisten was destijds voorpagina
nieuws in de hele wereld. Vooral
in Nederland zorgde het incident
voor grote beroering. Bij het Ame
rikaanse consulaat in Den Haag
waren demonstraties.
De bloederige burgeroorlog (1979-
1992) in El Salvador tussen het mi
litaire bewind en de linkse gueril-
labeweging FMLN kostte meer
dan 70.000 mensen het
leven. Amerika steunde het mili
taire bewind uit vrees voor het
communisme. Veel Europeanen
sympathiseerden met de arme
boerenbevolking in het land, die
door de junta werd onderdrukt.
De guerrillastrijders wilden hen
bevrijden.
Een waarheidscommissie van
de Verenigde Naties conclu
deerde in 1993 dat het leger de
vier journalisten met opzet in
een hinderlaag had gelokt en
heeft doodgeschoten. Kolonel
Mario Reyes Mena was volgens de
commissie verantwoordelijk voor
het moordplan. De Salvadoraanse
autoriteiten hebben de zaak altijd
afgedaan als een ongelukkige sa
menloop van omstandigheden.
Twee jaar geleden is die wet ech
ter afgeschaft. Dat heeft de deur
geopend voor nieuw onderzoek.
Gert Kuiper, de broer van de
doodgeschoten journalist Jan
Kuiper, heeft begin dit jaar in El
Salvador aangifte gedaan tegen
kolonel Reyes Mena. Het uitleve
ringsverdrag tussen Nederland en
de VS, waar Reyes Mena nu
woont, zou het mogelijk maken
om hem hier te berechten.
Het OM in Nederland heeft be
vestigd dat er al vijfjaar een straf
rechtelijk onderzoek naar de zaak
loopt. Het OM had dit aanvanke
lijk niet willen melden, 'omdat
dat het verzamelen van bewijs en
achterhalen van de waarheid zou
bemoeilijken'.
Met name de nieuwe sancties
die president Trump heeft aange
kondigd voor Iran, dreigen de al
hoge prijzen -1,784 euro is de hui
dige adviesprijs voor benzine en
1,473 euro voor diesel - op korte ter
mijn verder te doen stijgen. Vanaf
november vallen daardoor wereld-
Stijging benzineprijs
1,70
€1,69
1,60
1,50
1,40
1,30
2016
2017
2018
wijd ruim twee miljoen vaten olie
per dag weg.
Twee grote oliehandelaren, Mer-
curia Energy Group en Trafigura
Group, meldden gisteren dat de
olieprijs kan oplopen tot 100 dollar
per vat. Een vat Brent olie doet mo
menteel al bijna 80 dollar, bijna
dubbel zo veel als medio vorig jaar.
Record
„De pompprijzen stijgen al een jaar
en liggen nu slechts enkele centen
onder het record van oktober 2012",
zegt Van Selms, die met United
Consumers dagelijks alle prijzen
monitort. Destijds moest 1,895 euro
voor een liter Euro95 worden neer
geteld en 1,560 voor Diesel.
Naast Iran ziet Van Selms meer
nadelige ontwikkelingen. „Oliepro
ducent Venezuela ligt op zijn
gat door alle problemen daar, bo
vendien komt de winter eraan, wat
de olieprijzen doorgaans ook op
drijft." Hij wijst erop dat de OPEC
eerder al productiebeperkingen
overeenkwam om de olie duurder
te maken.
Een andere factor is de koers van
de euro. Die is sinds februari onge
veer 7 procent gezakt ten opzichte
i Sancties tegen Iran,
dure dollar, afspraken
OPEC-landen en
'Venezuela' worden
als oorzaken gezien
van de dollar, hoewel de Europese
munt recent weer wat opveert.
„Ruwe olie wordt afgerekend in
dollars. De sterkere dollar resulteert
dus in een hogere olieprijs."
Dollars
Netto gaat het om enkele dollars
per vat. Als een vat olie door de
100 dollar breekt, zou de gevreesde
2 euro grens voor een liter wel eens
snel geslecht kunnen worden. „Elke
dollar erbij, is een cent extra aan de
pomp, met name als het structureel
is", stelt Van Selms.
Met een adviesprijs van bijna 1,90
euro voor Euro95 is de 2 euro dan
erg dichtbij. „Weliswaar geven veel
exploitanten tot 10 cent korting,
maar dan kan het dus hard gaan."
ERLANDS
dinsdag 25 september 2018
Stef Blok heeft de strijd aange
bonden met meedogenloze
Libische mensenhandelaren.
Ze voelen zich in de hoek ge
dreven nadat Nederland
zorgde voor internationale
sancties. Hij zei dat gister
avond bij de VN in New York.
Karlijn van Houwelingen
New York
Stef Blok bij de VN. FOTO EPA
De vier Nederlandse journa
listen, enkele dagen voordat ze
in San Salvador in een hinder
laag liepen van het Salvado
raanse leger. Vlnr: Jan Kuiper,
Koos Koster, Joop Willemsen
en Hans ter Laag. fotoikon
Tot voor kort maakte een am
nestiewet in El Salvador het niet
mogelijk daders van misdaden tij
dens de burgeroorlog te straffen.
Automobilisten wacht een duur
najaar aan de pomp. Meerdere
ontwikkelingen drijven de olie
prijs naar de 100 dollar. Het
prijsrecord van benzine uit okto
ber 2012 kan eraan gaan, ver
wacht benzine-watcher Paul van
Selms van UnitedConsumers.
David Bremmer
Eindhoven
Gemiddelde pompprijs Euro95
OQQQ SAtwt
1982: kruizen als protest bij de
Amerikaanse ambassade in Am
sterdam. FOTO ANP
