Stel zat in Turkije vast wegens diefstal
4 dagen Moers (de)****
IÉ
4
IKON-JOURNALISTEN HINDERLAAG SAN SALVADOR
36 jaar na de verbijsterende moord op Nederlandse
journalisten in El Salvador heeft tv-programma Zembla
de opdrachtgever opgespoord. Jan Schmeitz was in 1982
collega van het viertal. Hij hoopt dat de Salvadoraanse
kolonel nu alsnog wordt berecht.
De avond voor zijn collega's door
zeefd worden met kogels, drinkt Jan
Schmeitz nog een biertje met ze in
Hotel Alameda in San Salvador. In
het door een bloederige burgeroor
log verscheurde land was het Ala
meda de uitvalsbasis voor journa
listen van minder bedeelde omroe
pen, vertelt de Latijns-Amerikacor-
respondent. „We waren elkaar daar
de jaren ervoor vaker tegengeko
men. De oorlog was toen voorpagi
nanieuws, er naderden verkiezin
gen. We discussieerden of het veilig
was om guerrillagebied in te gaan."
Voor omroep IKON zouden Koos
Koster, Hans ter Laag, Jan Kuiper en
Joop Willemsen het leven van twee
families filmen: één in de door het
regeringsleger gecontroleerde stad,
één op het door communistische
guerrillastrijders veroverde platte-
Ik was wel wat
gewend, had veel
lijken gezien. Maar dit
waren mijn collega's
werd opgetrokken. Maar een paar
nachten later kreeg ik dreigende te
lefoontjes. Dat er een vijfde doods
kist klaarstond. De volgende dag
stuurde de Amerikaanse ambas
sade een auto om me naar het vlieg
veld te brengen."
Amerikanen
Al die jaren is Schmeitz de zaak
blijven volgen. Zo ontdekte hij dat
er Amerikaanse militairen aanwe
zig waren in de kazerne van waar
uit kolonel Mario Reyes Mena (die
al in 1993 werd genoemd, zie kader)
de opdracht tot de hinderlaag moet
hebben gegeven. Waren zij op de
hoogte? Daar heeft het alle schijn
van, blijkt uit een documentaire die
Zembla gisteravond uitzond. Het
tv-programma wist Reyes Mena op
land. Een paar dagen eerder was de
filmploeg gearresteerd. Ze waren
na een ondervraging weer vrijgela
ten, maar hun foto had in de krant
gestaan. De autoriteiten beschul
digden de Nederlandse journalis
ten ervan handlangers van de vij
and te zijn, omdat ze contact had
den met de guerrillastrijders.
Hoewel hij zelf al vaker in guer
rillagebied was geweest, raadde
Schmeitz zijn collega's af er te gaan
filmen. „Na hun arrestatie en de
krantenfoto vond ik het een groot
risico. Maar hun ploeg was ervaren
en goed bekend met de situatie. Ze
besloten toch te gaan. Ik heb ze
mijn busje geleend."
Op de afgesproken plek ontmoet
de IKON-filmploeg de guerrillagid-
sen die hen de weg zullen wijzen. Te
voet verlaten ze de doorgaande weg.
Nog geen kwartier later worden ze
vanaf de heuvels onder vuur worden
genomen. Het blijkt een hinderlaag
van het Salvadoraanse leger.
De volgende ochtend krijgt
Schmeitz een telefoontje van de
Amerikaanse ambassade. In het mor
tuarium moet hij zijn collega's iden
tificeren. „Ik was wel wat gewend,
had mijn portie lijken in de burger
oorlog al wel gezien. Maar dit waren
mijn collega's. Koos had me het jaar
ervoor nog geholpen, toen mijn va
der was overleden. Gaf me, pats-
boem, zijn vliegticket, zodat ik met
een naar Nederland kon. Als collega's
hielpen we elkaar uit de brand."
Wie was verantwoordelijk voor
deze moordpartij? De autoriteiten
spraken van een toevallige schiet
partij, maar Schmeitz had aanwij
zingen dat er opzet in het spel was.
„Ik was erop gebrand te achterhalen
wat er gebeurd was, voor er rook
Uit het onderzoeksdossier blijkt
dat het echtpaar (59 en 62) de dief
stal bekend heeft en ook spijt heeft
betuigd. Nu ze terug zijn in Neder
land, blijven ze volhouden dat ze
niet weten waarom ze zijn opge
pakt. „We herkennen ons niet in
dat verhaal. We willen er verder
ook niet meer aan herinnerd wor
den. Het was de zwartste periode
uit ons leven", zegt de man van het
echtpaar.
Uit het dossier dat een advocaat
op verzoek van deze krant heeft in
gezien, blijkt de diefstal op came
rabeelden te zijn vastgelegd. Een
Israëlische toerist vergat op het
vliegveld Sabiha Gökcen in Istan-
boel zijn portemonnee, nadat hij
had afgerekend in een taxfree
winkel. De Israëliër ging terug
naar de kassa, maar zijn portemon
nee was weg.
Het winkelpersoneel bekeek
daarop de beelden van de bewa
kingscamera's. Daarop was vol
gens het dossier te zien dat het
Leersumse stel achter de man
stond. De vrouw pakte de achter
gelaten portemonnee, gaf die aan
haar man, waarna het stel wegliep.
De gewaarschuwde luchthaven-
politie arresteerde vervolgens de
vrouw in de wachtruimte voor de
terugvlucht naar Nederland, de
man werd op het toilet opgepakt.
Het stel zou bekend hebben, be
tuigde spijt en heeft de portemon
nee aan de eigenaar teruggegeven.
Het stel werd na de bekentenis
in de cel gezet. Dat viel middenin
de vakantieperiode in Turkije,
waardoor ze ruim een maand in de
cel zaten. Twee weken geleden
werden ze weer vrijgelaten met de
restrictie dat ze het land moesten
verlaten en vijfjaar niet meer wel
kom zijn.
Desondanks wordt er op 6 no
vember een strafproces gehouden
over de zaak. Op diefstal staat
maximaal vij f j aar cel.
www.Zoweg.nl/dagblad of 0900-2359693 70cPg
3 dgn Twente diner 3 dgn Zeeland diner
dinsdag 25 september 2018
Kolonel die
opdracht gaf
voor moord
opgespoord
Annemieke van Dongen
Rotterdam
- Jan Schmeitz, journalist
Een Leersums echtpaar dat
eind juli in Turkije werd gearres
teerd en ruim een maand in de
gevangenis zat, wordt verdacht
van diefstal van een portemon
nee van een Israëlische toerist.
Ivar Penris
Mare Guillet
Leersum
Prijs per persoon o.b.v. 2 personen en beschikbaarheid, exclusief reserveringskosten en toeristenbelasting
Voor maar:
Net over de grens nabij Düsseldorf, Duisburg en de bekende Oranje fietsroute!
3 nachten incl. ontbijt in 4* Van der Valk Moers (8,2)
Gratis wifi, parkeren en welkomstdrankje
Tip: Kerstmarkt Oberhausen van 16 nov. t/m 23 dec.
Aankomsten t/m dec. Betaal pas bij aankomst!
3* Fletcher De Grote Zwaan (7,8) 3* Hampshire - City Terneuzen (7,6)
2 nachten incl. uitgebreid ontbijt 2 nachten incl. uitgebreid ontbijt
lx 3-gangen diner lx 2-gangen diner "7/1 50
Gratis parkeren en wifi O w Gratis parkeren en wifi M
