Jan Wolter Wabeke:
geroemd raadsheer,
maar ook omstreden
Eerst aanbellen voor Brabants frietje: cafetaria's doen deur op slot
3
Advocaat antirooklobby: nieuwe voorzitter moet zich goed kunnen inlezen
PROFIEL
Wabeke werd ervan beschuldigd
vooringenomen te zijn over de ta-
bakszaak, omdat hij tijdens een
privé-etentje op neerbuigende toon
zou hebben gezegd dat 'roken ieders
eigen verantwoordelijkheid is'. Pre
cies het argument waarmee het
Openbaar Ministerie in februari uit
legde waarom het de tabaksindu
strie niet strafrechtelijk zou vervol
gen.
SRaadsheer zegt
dat wat er wordt
geschreven 'hem zeer
aangrijpt en irriteert'
Diverse partijen startten daarna een
artikel 12-procedure bij het ge
rechtshof Den Haag om het Open
baar Ministerie opdracht te geven
alsnog tot vervolging over te gaan.
De tabaksindustrie zou naar het
oordeel van de aangevers sigaretten
bewust verslavend maken. En ro
ken zou vanwege deze zware versla
ving geen eigen keuze zijn.
Wabeke kreeg donderdag een
brief van advocaat Bénédicte f
Ficq, die de aangevers tegen de
tabaksindustrie bijstaat. Daarin
zeggen zij geen vertrouwen te
hebben in een onpartijdige behan
deling van de artikel 12-zaak, zolang
Wabeke erbij betrokken is. Ficq
hoorde van Wabekes uitspraken,
omdat zij een van de andere aanwe
zigen op dat etentje kent.
Ficq en co. vroegen Wabeke zich
terug te trekken. En dat deed hij.
Wabeke gaf wel aan dat wat er
over hem wordt geschre
ven 'hem zeer aangrijpt
en irriteert'. Hij ging
niet in op de vraag of hij
de opmerkingen op het
etentje echt zo heeft ge-
Waar leden van de rechterlijke macht
doorgaans liever niet op de voorgrond
treden, doet Jan Wolter Wabeke niet aan
valse bescheidenheid. Op zijn eigen web
site prijst de vicepresident van de Haagse
rechtbank zichzelf aan als een 'veelzijdige
topjurist' en een 'Bekende Nederlander'.
Dat de 69-jarige Wabeke een topjurist
is, staat buiten kijf. Sinds halverwege de
jaren 70 rijgt hij de topfuncties bij het
Openbaar Ministerie en de rechterlijke
macht aaneen.
Zo werd Wabeke in 1986 de eerste lan
delijke officier van justitie. Toen hij in
1994 hoofdofficier van justitie kon wor
den in Breda, zijn geboorteplaats, voelde
dat als thuiskomen. „Ik houd van dit
land. Ik ben er geboren, gedoopt en geto
gen", zei hij in een interview.
Al jaren woont Wabeke samen met de
signer en fotograaf Jan Swinkels in Best.
In hun verbouwde boerderij houden de
twee geregeld copieuze diners, waarbij
kennissen uit de rechterlijke macht sa
menkomen met Swinkels' connecties
uit de ondernemers- en theaterwereld.
Ook plaatsgenoot Henk Krol kwam er
vaak over de vloer. Met de toenmalige
hoofdredacteur van de Gaykrant sloot
Wabeke eind jaren 80 'een gelegen
heidscoalitie' om te strijden voor het ho
mohuwelijk. Dankzij hun inzet werd
Nederland in 2001 het eerste land ter
wereld waarin mensen van dezelfde
sekse konden trouwen.
Het jaar 2001 bracht Wabeke nog meer
roem. Hij verruilde het OM voor de we
reld van woekerpolissen. Als Ombuds
man Verzekeringen en later Ombuds
man Financiële Dienstverlening bemid
delde hij bij vergoedingen voor tiendui
zenden gedupeerde Nederlanders. In
2009 werd hij uitgeroepen tot 'meest in
vloedrijke man in de financiële wereld',
schrijft Wabeke op zijn site.
Hij was inmiddels raadsheer bij het
gerechtshof in Den Haag toen zijn naam
in 2014 in een minder fraai dossier op-
maakt, blijkt uit een verklaring van
het gerechtshof: „Wabeke vreest dat
hij in de situatie die nu is ontstaan
niet meer in staat is zonder persoon
lijke gevoelens de behandeling van
de zaak voor te zitten'.
Omdat een nieuwe raadsheer nu
slechts één dag heeft om zich in de
zaak te verdiepen, wil advocaat
Ficq uitstel. „Dit is onze laatste
kans. De nieuwe voorzitter moet
het dossier goed tot zich kunnen
nemen. We willen iemand die het
dossier goed kent, geen togavul
ler", zegt Ficq.
dook. Al jaren waren er geruchten over
topmensen bij justitie die seks met min
derjarige jongens zouden hebben. Een
stichting met de naam De Roestige Spij
ker probeerde helderheid in die zaken te
krijgen. Het lukte om oud-zedenrecher-
cheurs en -justitiemedewerkers onder
ede te laten getuigen.
Het was een Amsterdamse zedenre-
chercheur die Wabeke noemde als één
van de hoofdofficieren van justitie die
volgens een tipgever aanwezig zou zijn
op seksfeesten bij een professor in Am
sterdam-Noord. In het diepste geheim
werd onderzoek gedaan naar die bewe
ring, maar toch lekte het onderzoek uit
waardoor alle betrokkenen op de hoogte
waren. Tot frustratie van het recherche
team werd het onderzoek stopgezet. Be
trokkenheid van Wabeke is daardoor
nooit aangetoond.
Onthulling
Het gerechtshof Den Haag nam het na
de onthulling voor hem op. „Het enkele
feit dat over een lid van de rechterlijke
macht een negatieve uitlating in de pu
bliciteit komt, kan geen aanleiding vor
men om zijn positie ter discussie te stel
len." Anders zou ieder lid van de rech
terlijke macht 'aangeschoten wild' kun
nen worden. Wabeke gaf zelf geen com
mentaar.
Het was het laatste incident rond zijn
persoon. Tot maandag, toen bleek dat de
raadsheer zich tijdens een privé-etentje
had uitgesproken over de antirooklobby.
Diezelfde dag besloot hij zich terug te
trekken uit de mediagenieke zaak van
advocaat Ficq. Tegen zijn principes in
stapt hij weer uit de spotlights.
ren en hebben daarom een mag-
neetslot op de deur gekregen.
De pilot is een samenwerking
tussen de drie gemeenten, een po
litieteam en Koninklijke Horeca
Nederland en wordt gesubsidieerd
door het ministerie van Justitie. Er
is gekozen voor cafetaria's, omdat
zij volgens de initiatiefnemers een
verhoogde kans hebben op overval
len. Met een magneetslot kan een
ondernemer de deur in de avond
uren sluiten en op afstand openen
wanneer een klant aanbelt. Het slot
is vergelijkbaar met het systeem dat
de meeste juweliers gebruiken.
„Nee, we zijn nog nooit overval
len en ik voel me ook niet onveilig,
anders had ik al veel eerder maatre
gelen getroffen", zegt de eigenaar
van een van de deelnemende cafe
taria's in Oisterwijk. „Maar ik ben
benieuwd hoe onze klanten dit sys
teem ervaren."
Is hij niet bang dat hij klanten mis
loopt door de gesloten voordeur?
„Gastvrijheid staat bij ons voorop.
De deur blijft overdag ook gewoon
open staan. Alleen het laatste uurtje
in de wintermaanden, als het bui
ten donker wordt, gaat hij op het
slot. Misschien vinden de klanten
het juist wel prettig. En als horeca
ondernemer moet je ook denken
aan de veiligheid van je personeel."
De proef duurt tot 1 juni 2019.
De snackbars doen mee aan een
proef om de veiligheid te verbete-
dinsdag 25 september 2018
GO
'Partijdige' rechter weg,
Ficq wil uitstel tabakszaak
Rechter Jan Wolter Wabeke zal
morgen niet tegenover de anti
tabakslobby zitten om te oorde
len over vervolging van de ta
baksindustrie. Hij stapt op. Ad
vocaat Ficq wil de zaak nu uit
stellen: „Zijn vervanger moet
zich eerst inlezen. We willen
geen togavuller."
Victor Schildkamp
Den Haag
Hij is de gevierde man achter het ho
mohuwelijk, maar zijn naam dook ook
op in een kinderseksdossier. Rond
Jan Wolter Wabeke, de raadsheer die
zich nu wil verschonen in de tabaks
zaak, is vaak rumoer.
Koen Voskuil
Den Haag
Raadsheer
Jan Wolter
Wabeke be
schouwt zich
zelf als 'veel
zijdige topju
rist' en 'Be
kende Neder
lander'.
Tilburg
Bij twaalf cafetaria's in Tilburg,
Hilvarenbeek en Oisterwijk
moeten klanten sinds deze
week 's avonds aanbellen
voordat ze een frietje kunnen
bestellen.
Erik van Hest