t V i at 25 [zieKTE Ziekte A zi'eUbe 6 L/CCé/tA- z.iekt* C Facebook-vrienden, ik heb borstkanker, dat eind september verschijnt: 'Hele maal ontspannen ben ik nooit. In bed heb ik vrij vaak hevige angstaanval len. Je kunt je door hypochondrie heel eenzaam voelen. Voor anderen is het moeilijk om er op te reageren, omdat ik me niet laat geruststellen.' Met een vriendin die hetzelfde heeft, kan Griep er soms om lachen. „Je weet toch dat ik ook al twintig jaar darmkanker heb, zegt zij dan schertsend. Ik kan er ook hilarisch over vertellen, al is het écht naar." Jeroen (43) herinnert zich nog hoe zijn moeder vroeger koortsachtig in medische encyclopedieën bladerde. „Je had toen nog geen internet. Bij de zwart gedrukte term 'kleincellig longcarcinoom' bleef het boek open liggen. Mijn moeder dacht dat ze longkanker had. En zo lag er elke maand een andere bladzijde open." Erom lachen zal Jeroen nooit, want hij lijdt zelf ook aan hypochondrie. „Ik ken alle mogelijke behandelme thodes voor huidkanker, omdat ik me daar vorig jaar avonden achtereen in heb verdiept op internet. De huisarts vond een moedervlekje er vreemd uitzien en verwees mij door. Ik was volledig in paniek. Uiteindelijk bleek het onschuldig te zijn." Jeroen dacht eerder al te lijden aan een spierziekte, verschillende kan kersoorten en een hartafwijking. „Hoe meer ik opzocht, hoe meer ik ervan overtuigd raakte dat ik dood ziek was." Uit onderzoek blijkt dat cognitieve therapie kan helpen. Psycholoog Mi- chelle Coenen krijgt in haar praktijk geregeld mensen met hypochondrie. „Er is vaak sprake van een vicieuze cirkel. De klachten verergeren juist door hun angst." Griep kreeg therapie bij het Inge borg Douwes Centrum voor psycho logische (na)zorg voor kankerpatiën ten en volgde een online training. „Wat bij mij nog het best werkte was mijn huisarts die vertelde dat een tu mor nooit de ene dag kleiner is dan de andere. Zij weet hoe ze met me moet omgaan." Psycholoog Coenen leert patiënten hun angst als niet reëel te herkennen en lichamelijke klachten anders te interpreteren. „Ik adviseer ze een dagboek bij te houden over de klach- Patiënten moeten bewust wél lezen over ziektes ten en hun gedachten daarbij. En patiënten moeten bewust wél lezen over ziektes op internet en tv-pro- gramma's kijken, hoe tegenstrijdig dat ook klinkt. De bedoeling is dat ze op een normale manier naar ziektes leren kijken." Zij raadt ook zelfhulp wijzer.nl aan. „Online trainingen en zelfhulpcursussen blijken bij men sen met angststoornissen doorgaans goed te werken." Mensen met hypochondrie zijn volgens Coenen niet de makkelijkste patiënten, omdat ze zich moeilijk gerust laten stellen. Het kost dan ook veel tijd om ze het vertrouwen in hun eigen lichaam terug te geven. „Maar als dat lukt, kun je wel degelijk succes boeken en ze helpen hun angst te verminderen." Mag ik praten met de ex van mijn dochter? Belangrijkst is dat jouw dochter kan vertrouwen dat wat ze zegt veilig is bij jou Ondernemen, kan ik dat eigenlijk wel? dinsdag 25 september 2018 GO LLM-4AA/ u AAhJpOSNlH* Qr oj QQOi- ILLUSTRATIE ANNE STALINSKI Michelle Coenen Mijn dochter van 35 jaar is gescheiden en ik hou graag contact met haar ex, ik vind hem aardig en omdat zijn ouders niet meer leven hoop ik een steun voor hem te zijn. Mijn dochter heeft lie ver niet dat ik hem zo vaak spreek, moet ik naar haar luisteren? Na een scheiding is er vaak een hoop pijn en woede en intens ver driet en ook de be hoefte om hiermee bij iemand terecht te kun nen. Dat jij een steun voor de ex van je dochter wilt zijn is bijzonder, maar de moeilijkheid is waar schijnlijk dat jouw doch ter vooral graag wil dat jij een steun voor haar bent. Vindt ze dat jij er in de eerste plaats voor haar moet zijn? Aangezien jij haar moe der bent heeft ze daar wellicht gelijk in. Maar dat wil niet zeg gen dat jij er daarnaast niet ook voor een ander kunt zijn. Het belangrijkst is dat jouw dochter erop kan vertrouwen dat wat zij zegt en doet veilig bij jou is en niet wordt doorverteld aan haar ex. Als jij je niet laat verlei den tot de rol van zo'n doorgeefluik of zelfs een spion dan moet het mogelijk zijn hen allebei tot steun te zijn. Maar moeilijk is zo'n dubbelrol wel. —Jan Drost —Jan Drost Ik ben twintig jaar werknemer en denk er over zelfstandig te worden, hoe weet ik of er een ondernemer in mij schuilt? Het ondernemerschap vraagt andere vaardig heden dan loondienst. Er zijn ondernemers- coaches die u kunnen helpen de ondernemer in u tot bloei te laten komen. Een eerste stap is met ondernemers die u kent te praten over wat zij als ondernemer als noodzakelijke eigen schappen zien en waar ze zelf als ondernemer van genieten of juist niet. Vraag om zo eerlijk mogelijke antwoorden. Vraag ook mensen in uw omgeving die uw werk kennen en uw plannen weten wat zij als krachten en valkui len zien voor onderne merschap. Bent u niet zo'n planner, dan kunt u een assistent aannemen om dat voor u te doen. Vindt u de fi nanciën niet leuk, vraag een boekhouder om dat over te nemen. Ook lig gen er kansen om van uit een samenwerking ondernemer te worden, dan kunt u alles verde len. Bedenk wat voor u de waarden zijn in werk die u als zelfstandige kunt krijgen en welke onzekerheden u daarbij voor lief wilt nemen. Ellen Huijsmans Ook een vraag? hartenziel@persgroep.nl

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2018 | | pagina 25