t
V
i
at
25
[zieKTE
Ziekte A
zi'eUbe 6
L/CCé/tA-
z.iekt* C
Facebook-vrienden, ik heb borstkanker,
dat eind september verschijnt: 'Hele
maal ontspannen ben ik nooit. In bed
heb ik vrij vaak hevige angstaanval
len. Je kunt je door hypochondrie
heel eenzaam voelen. Voor anderen is
het moeilijk om er op te reageren,
omdat ik me niet laat geruststellen.'
Met een vriendin die hetzelfde
heeft, kan Griep er soms om lachen.
„Je weet toch dat ik ook al twintig
jaar darmkanker heb, zegt zij dan
schertsend. Ik kan er ook hilarisch
over vertellen, al is het écht naar."
Jeroen (43) herinnert zich nog hoe
zijn moeder vroeger koortsachtig in
medische encyclopedieën bladerde.
„Je had toen nog geen internet. Bij de
zwart gedrukte term 'kleincellig
longcarcinoom' bleef het boek open
liggen. Mijn moeder dacht dat ze
longkanker had. En zo lag er elke
maand een andere bladzijde open."
Erom lachen zal Jeroen nooit, want
hij lijdt zelf ook aan hypochondrie.
„Ik ken alle mogelijke behandelme
thodes voor huidkanker, omdat ik me
daar vorig jaar avonden achtereen in
heb verdiept op internet. De huisarts
vond een moedervlekje er vreemd
uitzien en verwees mij door. Ik was
volledig in paniek. Uiteindelijk bleek
het onschuldig te zijn."
Jeroen dacht eerder al te lijden aan
een spierziekte, verschillende kan
kersoorten en een hartafwijking.
„Hoe meer ik opzocht, hoe meer ik
ervan overtuigd raakte dat ik dood
ziek was."
Uit onderzoek blijkt dat cognitieve
therapie kan helpen. Psycholoog Mi-
chelle Coenen krijgt in haar praktijk
geregeld mensen met hypochondrie.
„Er is vaak sprake van een vicieuze
cirkel. De klachten verergeren juist
door hun angst."
Griep kreeg therapie bij het Inge
borg Douwes Centrum voor psycho
logische (na)zorg voor kankerpatiën
ten en volgde een online training.
„Wat bij mij nog het best werkte was
mijn huisarts die vertelde dat een tu
mor nooit de ene dag kleiner is dan
de andere. Zij weet hoe ze met me
moet omgaan."
Psycholoog Coenen leert patiënten
hun angst als niet reëel te herkennen
en lichamelijke klachten anders te
interpreteren. „Ik adviseer ze een
dagboek bij te houden over de klach-
Patiënten
moeten
bewust wél
lezen over
ziektes
ten en hun gedachten daarbij. En
patiënten moeten bewust wél lezen
over ziektes op internet en tv-pro-
gramma's kijken, hoe tegenstrijdig
dat ook klinkt. De bedoeling is dat ze
op een normale manier naar ziektes
leren kijken." Zij raadt ook zelfhulp
wijzer.nl aan. „Online trainingen en
zelfhulpcursussen blijken bij men
sen met angststoornissen doorgaans
goed te werken."
Mensen met hypochondrie zijn
volgens Coenen niet de makkelijkste
patiënten, omdat ze zich moeilijk
gerust laten stellen. Het kost dan ook
veel tijd om ze het vertrouwen in
hun eigen lichaam terug te geven.
„Maar als dat lukt, kun je wel degelijk
succes boeken en ze helpen hun
angst te verminderen."
Mag ik praten
met de ex van
mijn dochter?
Belangrijkst
is dat jouw
dochter kan
vertrouwen dat
wat ze zegt
veilig is bij jou
Ondernemen,
kan ik dat
eigenlijk wel?
dinsdag 25 september 2018
GO
LLM-4AA/
u
AAhJpOSNlH*
Qr oj
QQOi-
ILLUSTRATIE ANNE STALINSKI
Michelle Coenen
Mijn dochter van 35
jaar is gescheiden en
ik hou graag contact
met haar ex, ik vind
hem aardig en omdat
zijn ouders niet meer
leven hoop ik een
steun voor hem te zijn.
Mijn dochter heeft lie
ver niet dat ik hem zo
vaak spreek, moet ik
naar haar luisteren?
Na een scheiding is er
vaak een hoop pijn en
woede en intens ver
driet en ook de be
hoefte om hiermee bij
iemand terecht te kun
nen.
Dat jij een steun voor de
ex van je dochter wilt
zijn is bijzonder, maar de
moeilijkheid is waar
schijnlijk dat jouw doch
ter vooral graag wil dat
jij een steun voor haar
bent. Vindt ze dat jij er
in de eerste plaats voor
haar moet zijn?
Aangezien jij haar moe
der bent heeft ze daar
wellicht gelijk in.
Maar dat wil niet zeg
gen dat jij er daarnaast
niet ook voor een ander
kunt zijn.
Het belangrijkst is dat
jouw dochter erop kan
vertrouwen dat wat zij
zegt en doet veilig bij
jou is en niet wordt
doorverteld aan haar ex.
Als jij je niet laat verlei
den tot de rol van zo'n
doorgeefluik of zelfs
een spion dan moet het
mogelijk zijn hen allebei
tot steun te zijn.
Maar moeilijk is zo'n
dubbelrol wel.
—Jan Drost
—Jan Drost
Ik ben twintig jaar
werknemer en denk er
over zelfstandig te
worden, hoe weet ik
of er een ondernemer
in mij schuilt?
Het ondernemerschap
vraagt andere vaardig
heden dan loondienst.
Er zijn ondernemers-
coaches die u kunnen
helpen de ondernemer
in u tot bloei te laten
komen. Een eerste stap
is met ondernemers die
u kent te praten over
wat zij als ondernemer
als noodzakelijke eigen
schappen zien en waar
ze zelf als ondernemer
van genieten of juist
niet. Vraag om zo eerlijk
mogelijke antwoorden.
Vraag ook mensen in
uw omgeving die uw
werk kennen en uw
plannen weten wat zij
als krachten en valkui
len zien voor onderne
merschap.
Bent u niet zo'n planner,
dan kunt u een assistent
aannemen om dat voor
u te doen. Vindt u de fi
nanciën niet leuk, vraag
een boekhouder om dat
over te nemen. Ook lig
gen er kansen om van
uit een samenwerking
ondernemer te worden,
dan kunt u alles verde
len. Bedenk wat voor u
de waarden zijn in werk
die u als zelfstandige
kunt krijgen en welke
onzekerheden u daarbij
voor lief wilt nemen.
Ellen Huijsmans
Ook een vraag?
hartenziel@persgroep.nl