E
9
Als klusser moet je niet te lang nadenken en
gewoon beginnen, vindt Hans Nijmeijer. Hij
bouwde een leemkachel van 5000 kilo,
blikvanger van zijn boerderij in Ambt Delden.
xperimenteren zit Hans in het
bloed. Iets uitproberen wat
niet eerder is gedaan. De ho
venier/ontwerper doet het bijna da
gelijks wanneer hij als zelfstandig
ondernemer in de weer is met tui
nen, houten beelden en boomhutten.
Waarom zou hij het anders doen in
de Twentse boerderij uit 1890, die hij
vijfjaar geleden kocht met partner
Geke? Het stel moest vol aan de bak
om de verwaarloosde woning ge
schikt te maken voor een gezin met
twee kinderen. En dat is gelukt,
dankzij veel creativiteit en gerecy
clede materialen.
Isoleren was een belangrijk thema
VOLGENDE KEER BETER?
bij de renovatie van de bouwval.
Hans en Geke kozen ervoor om de
muren te stuken met leem van eigen
erf, die werd gewonnen bij het gra
ven van de nieuwe zwemvijver. Dat
was goedkoop en duurzaam tegelijk.
Ook in de badkamer is leem ge
bruikt, al kreeg Hans van alle kanten
De temperatuur
binnenin loopt op tot
1100 graden
te horen dat het niet kon. „Ik dacht:
hoezo niet? Ik heb buiten kleine pira
mides van leem gebouwd om het te
testen. Ik heb ze gecoat met lijnzaad
olie en lijnzaadbeits. Ze bleken prima
bestand tegen vocht. Het heeft tot nu
toe goed uitgepakt in de badkamer. Ik
ben blij dat we het toch hebben ge
daan. Leem is bovendien antisep
tisch, je krijgt geen last van schim
mel."
Resthout
Leem was ook het basismateriaal
voor de massakachel die 80 procent
van de energiebehoefte van de Nij-
meijers dekt. „We willen zo duur
zaam mogelijk leven. Ik heb ver
bouwd met bijna alleen gebruikte
materialen. De keuken bijvoorbeeld
is gekocht via Marktplaats. Ik heb er
een ander aanrechtblad en greepjes
van hout op gemaakt. Al het hout in
huis, bij elkaar bijna 10 kuub, is afval
hout van mijn werk. In de kachel ver
stoken we het resthout. Omdat de
temperatuur binnenin oploopt tot
1100 graden, komt er niet of nauwe-
INFO
lijks fijnstof vrij. Goed voor het mi
lieu."
Het principe van de kachel is dat
deze de warmte lang vasthoudt en
geleidelijk afgeeft. Als Hans en Geke
's middags het vuur opstoken, is dat
voldoende voor een aangename
avond. Zelfs de volgende ochtend is
de kachel nog niet afgekoeld. Om dat
te bereiken, is veel massa nodig. Het
5000 kilo zware gevaarte is gebouwd
met alles wat voorhanden was op het
erf: tegels, bakstenen, puin en losse
stenen.
Allegaartje
Hans had niet eerder een kachel ge
bouwd. De technische adviezen van
een kennis en zijn eigen onver
schrokkenheid sleepten hem er
doorheen. Het resultaat is een uniek
allegaartje van afdankertjes.
Het kachelhuis komt van de over
bodige kachel van zijn ouders. De he-
atrise, die zorgt voor de naverbran-
ding en een extra hoge temperatuur,
is gemaakt van een oud olievat. De
kachelpijp is opgepikt via Markt
plaats. Het kapje op de schoorsteen
maakte Hans van een koekenpan. „Ik
zag dat een nieuw hoedje 300 euro
kost. Zonde van het geld, dacht ik.
Dat kan ik zelf ook."
De leemkachel heeft zitbanken die
aangenaam warm worden. De koei
enhuiden voorkomen dat je je billen
verbrandt. De ruimte is een ideale
plek voor een winterse avond, als het
in andere delen van de boerderij best
wel kil kan zijn. Hans: „In de vol
gende fase wil ik er een warmtewis
selaar in maken. We kunnen dan de
kachel aansluiten op de cv en zo het
hele huis voorzien van warmte."
vrijdag 21 september 2018
PZ
Een kachel van puin
Marco Krijnsen
-Hans Nijmeijer
De leemkachel van Hans
en Geke functioneert
prima. Toch had-ie eigen
lijk iets meer massa (en
dus capaciteit) mogen
hebben, denkt maker
Hans Nijmeijer nu. Dat
heeft te maken met de
lage isolatiewaarde van de
boerderij, waarin de
ramen nog van enkel glas
zijn. „De isolatiewaarde
is belangrijk als je een
kachel bouwt. Reken
daarom van tevoren
goed uit hoeveel verwar
mingscapaciteit jouw
huis precies nodig heeft.
De ruimte waarin onze ka
chel staat, is behoorlijk
groot. Het zou hier 's win
ters eigenlijk best iets
warmer mogen zijn, heb
ben we ontdekt. We ac
cepteren het en lossen
het op met warme sloffen
en dikke schapenvach
ten."
Hans en Geke hebben ook
zelf mozaïek gelegd in de
badkamer. Ze gebruikten
hiervoor scherven van een
oude pot en stukjes van
een kapotte spiegel. Hans:
„We waren zo bezig met
de vormgeving dat we de
stukjes niet op gelijk ni
veau hebben gelegd. Dat
maakte het voegen lastig.
We zouden dat een vol
gende keer anders doen.
Hoewel: het past wel weer
in een huis waar niets
recht is."
De koeienhuiden
voorkomen dat je je
billen verbrandt.
FOTO FRANS NIKKELS
De leemkachel van
Hans Nijmeijer
weegt 5000 kilo
is gemaakt van
leem van eigen erf,
oude tegels, bak
stenen en puin
kostte 2000 euro
aan materiaal
is op z'n heetst
1100 graden
extra bijzonder: het
schoorsteenkapje
is gemaakt van een
koekenpan
