Test de
hebzucht
O
1 'iPfW t
353
OWdBtn&ÊW*
16
PSYCHOLOGELD
1934
HOOGOVENS EEUWFEEST A
-* 'V*.
De hoogovens van Tata Steel werden een eeuw
geleden uit nood geboren. Nederland was door de Eerste
Wereldoorlog verstoken geweest van ruwijzer en besefte dat
het veel te afhankelijk van derden was geworden. Dat 'ons' staal
de wereld zou veroveren, kon niemand voorzien.
Het was afgelopen weekend tien jaar gele
den dat Lehman Brothers failliet ging.
Hebzucht wordt alom als een van de be
langrijkste oorzaken gezien van de kredietcri
sis. Gedreven door hoge bonussen probeerden
bankiers zo veel mogelijk beleggingen te verko
pen. Ook als ze wisten dat die heel risicovol wa
ren. Toch lijkt buitensporige inhaligheid geen
taboe in de financiële sector, getuige de belo
ning van 3 miljoen die ING onlangs aan topman
Hamers wilde uitkeren. Wellicht omdat heb
zucht wordt gezien als een menselijke zwakte
die we allemaal hebben.
Niet alleen binnen de financiële sector wordt
er zo over gedacht. Ik citeer uit dagblad Trouw
van afgelopen zaterdag: 'Hebzucht in combina
tie met een gebrek aan regels en een gebrek aan
toezicht is een dodelijke combinatie. De heb
zucht kan maar moeilijk uitgebannen worden.
Het toezicht kan wel worden verbeterd.' Een
veelverkondigde opinie: hebzucht zit in de
menselijke natuur, daar is niets aan te doen. Het
systeem dat iemand in staat stelt zijn mense
lijke gebreken te volgen,
moet daarentegen worden
aangepakt.
Wetenschappelijk onder
zoek laat een genuanceerder
beeld zien. Nederlandse
wetenschappers ontwikkel
den een paar jaar geleden
een test waarmee je kunt
meten hoe inhalig iemand
is. Je scoort hoog als je het
eens bent met stellingen als:
'geld heb je nooit genoeg' en
'ik wil altijd meer'. Vervol
gens lieten ze ruim vijfduizend Nederlanders
de lijst invullen. Wat bleek? De ene mens blijkt
opvallend hebzuchtiger dan de andere.
Ook ontdekten ze dat bankiers, makelaars,
accountants en verkopers meer dan gemiddeld
worden gedreven door hebzucht. Dat komt niet
alleen door perverse prikkels als prestatieloon
en bonussen, maar is ook gewoon een karakter
kwestie. Mensen met een hebzuchtig karakter
kiezen vaker voor de financiële sector.
Dat is zorgwekkend: hebberige mensen zijn
namelijk vaker impulsief en hebben minder
zelfcontrole. Hebzucht kan bovendien leiden
tot irrationele keuzes. De onderzoekers deden
een experiment waarbij deelnemers zich moes
ten voorstellen dat ze een houtverwerkingsbe
drijf hadden. Ze moesten samen met andere be
drijven beslissen hoeveel bomen ze wilden
kappen. Hebzuchtige proefpersonen waren be
reid meer bos te kappen om meer winst te be
halen, zelfs als dat zou leiden tot ontbossing
waardoor iedereen slechter af was, inclusief zij
zelf.
Te veel hebzuchtige mensen binnen in één
bedrijf (of sector), is dan ook heel onwenselijk.
Het lijkt me een goed idee dat zo'n hebzucht
test voortaan vast onderdeel wordt van sollici
tatieprocedures. Hebzucht kan namelijk wél
worden uitgebannen: door een ander type
mensen aan te nemen.
Hebzucht
is ook
een
kwestie
van
karakter
Signify
AMG
TomTom
Pharming
iJ
PC
«r r D
t>v.
r
at de hoogovens
vandaag hun
eeuwfeest vie-
ren, is beslist
bijzonder. Zo
vanzelfspre
kend is het niet
dat een Nederlandse industrie de
21ste eeuw haalt. Historicus Rei
nout Rutte: „De mijnen in Lim
burg zijn allang dicht. De textiel
industrie in Tilburg en Enschede
is opgedoekt. Eindhoven is geen
Philipsstad meer. Maar het staal-
bedrijfis springlevend."
Heel 'Hoogovens' glimt van trots.
Vandaag komt de koning op be
zoek en tien dagen op rij speelt er
een spectaculaire show in de
grootste tent van Europa; vierdui
zend gasten per keer, werknemers,
oud-personeel, omwonenden en
klanten. „We hebben voor hetere
vuren gestaan", zegt directeur
Theo Henrar van Tata Steel Neder
land woordspelig.
Intussen doemen nieuwe be
dreigingen op. De wereldmarkt
voor staal is verpest, enerzijds
door gedumpt Chinees staal, an
derzijds door hoge invoertarieven
van de Amerikaanse president
Trump. Nederland spreekt over
een klimaatakkoord dat onherroe
pelijk consequenties krijgt voor
Tata Steel, de grootste uitstoter
van broeikasgas CO2. En dan is er
nog het samengaan van Tata Steel
met de staaltak van het Duitse
Thyssenkrupp, 25 jaar na de ont
binding van de fusie met Hoesch.
Die onfortuinlijke Duitse part
ner was de eerste in een rij - later
volgden een fusie met British Steel
tot Corus en overname door het
Indiase Tata. In de studie Door
staal gedreven van de Universiteit
Utrecht worden de fusies 'niet ver
standig' genoemd. De samensmel
ting met Hoesch bracht Hoog
ovens 'aan de rand van de afgrond'.
Reageren? economie@persgroep.nl
O
m
De oude lichtdi-
visie van Philips
was de grootste
stijger in de
AEX.
Het bedrijf wist
7 miljoen pond
valadium te ver
kopen aan een
Amerikaanse
staalproducent.
donderdag 20 september 2018
GO
Na het drama
van dinsdag ver
laagde NIBC het
koersdoel van de
kaartenmaker
naar 6 euro.
Toezichthouder
FDA vraagt om
een nieuw onder
zoek naar het
medicijn Ruco-
nest.
o
M F s 1
hJikf Au
j\-
Altij d op zoek
naar het
nieuwe staal
Bart van Zoelen
Amsterdam
Neem plaats op
de sofa van Irene
van den Berg. Zij
analyseert iedere
week ons econo
misch gedrag.
