Helft kerkleiders
op de hoogte van
kindermisbruik
'Slachtoffers recht op
diepgaand onderzoek'
9
Het gaat om 20 van de 39 Neder
landse hoge geestelijken die tussen
1945 en 2010 actief waren. Vier
maakten zich volgens onderzoek
van NRC zelf schuldig aan mis
bruik: hulpbisschop Jan Niënhaus
(Utrecht), bisschop Jo Gijsen
(Roermond), bisschop Philippe Bar
(Rotterdam) en bisschop Jan ter
Schure (Den Bosch).
Ze zijn allemaal overleden, be
halve Bar. Zestien anderen, onder
wie de Rotterdamse bisschoppen
Ad Simonis, Ad van Luyn en de
Roermondse Frans Wiertz, dekten
kindermisbruik toe en plaatsten
soms daders naar andere parochies
over, waar ze opnieuw in de fout
gingen.
De rooms-katholieke kerk in Ne
derland (RKK) wil alleen maar
kwijt dat het overzicht 'in grote lij
nen klopt'.
Een woordvoerster zegt dat sinds
2010 een actief preventiebeleid
wordt gevoerd, waarbij misbruik-
zaken niet meer onder de radar
kunnen blijven. Geestelijken moe
ten een Verklaring Omtrent Ge
drag (VOG) kunnen overleggen,
hun antecedenten worden onder
zocht en er is een gedragscode voor
het pastoraat.
ANNEMIE KNIBBE
„Het zou goed zijn als hij ver
antwoording af zou leggen,
maar uit zichzelf zal hij dat,
denk ik, niet doen. Er zal druk
van buitenaf moeten komen: de
politiek heeft daar een taak,
of justitie. Het nieuws
van dit weekend gaat
nog verder dan we
met z'n allen dach
ten, dus misschien
komt het in Neder
land nu ook einde
lijk tot een diepgaand
onderzoek naar de om
vang van de misbruik
schandalen - zo'n onderzoek als
eerder al in de VS en Duitsland
heeft plaatsgevonden. De
slachtoffers hebben daar recht
op."
„Ook hun rol zou in zo'n onder
zoek bekeken kunnen worden.
Uit het onderzoek in de VS
bleek een diepgewortelde cul
tuur van zwijgen en overplaat
sen. In Nederland kan de civiele
zaak van een mannelijk slacht
offer bepalend zijn. Hij stelt de
congregatie van de paters van de
Heilige Geest verantwoordelijk:
als die orde wél had opgetreden,
was hij niet misbruikt. De uit
spraak kan een belangrijke pre
cedentwerking voor de aanpak
van andere 'doofpotdaders' heb
ben."
„Ik heb dat altijd een zeer dub
belzinnig antwoord gevonden.
Simonis verwees ermee naar de
uitspraak van de Duitsers over
de Holocaust, maar het was toch
juist zo dat heel veel Duitsers er
wél van wisten?"
„Het was de afgelopen
jaren een van de be
langrijkste redenen
voor slachtoffers
om misbruik te
melden: dat het
nóóit meer mocht
gebeuren. Helaas
kunnen we daar niet
op vertrouwen. Ook nu
nog zijn er in Nederland bewe
gingen binnen de katholieke
kerk die de afgesproken code
voor grensoverschrijdend ge
drag niet ondertekenen. Daar
zitten de slachtoffers van de
toekomst."
„Ik heb lang gehoopt dat
de kerk het vertrouwen terug
zou verdienen, maar ik moet tot
mijn grote spijt bekennen dat ik
niet meer denk dat de kerkelijk
leiders het uit eigen beweging
kunnen. De paus vroeg na ver
halen van Ierse misbruikslacht
offers om 'vergiffenis', maar
daar kan pas sprake van zijn na
erkenning, na openheid. De VN
vroeg de paus in 2014 om de ar
chieven open te stellen om mis
bruikschandalen te onderzoe
ken en dat heeft hij geweigerd.
Dat is veelzeggend."
aan de haven, het lokale café, het
krantenwinkeltje, de minisuper-
markten en de sport- en outdoor-
winkels. De politie heeft ook geen
aanwijzingen dat Kamphuis met
mensen heeft gesproken.
Maar Bodo heeft ook een aansluit-
punt voor het geheimzinnige vakge
bied waar Kamphuis in is gespeciali
seerd. In een voormalige nazi-bunker
in een berg - goed verstopt voor Rus
sische atoombommen - huist het
Joint Headquarters van het Noorse
leger. Onderdeel daarvan is een
cyberdefensie-unit.
Inlichtingendienst
In Bodo is ook een luchtmachtbasis
die dient als uitvalsbasis voor de
Navo. Zodra een Russisch gevechts
toestel de noordelijke grenzen van
het bondgenootschap binnenvliegt,
stijgen daar Fi6's op om het neer te
halen.
En in Fauske, op enkele kilometers
van de plek waar Kamphuis' spullen
zijn gevonden, heeft de Noorse in
lichtingendienst een basis waar satel-
lietgegevens worden geanalyseerd.
De politie zegt geen aanwijzingen
te hebben dat Kamphuis de basissen
bezocht of er met mensen sprak. Het
leger geeft geen commentaar. Van de
Leest is stellig. „Dit kan geen toeval
zijn. Dit is precies zijn ding."
Kon Arjen Kamphuis ongezien van
Fauske in Vikesa komen? De cyber
specialist kon als geen ander zijn di
gitale sporen uitwissen. Hij stak
geregeld te voet landsgrenzen over
om uit het zicht van (bewakings)-
camera's te blijven. Het is onwaar
schijnlijk dat hij per trein naar
Rognan
Het was een
groot schip,
dat ook naar
Canada vaart.
Daar kan hij
zich op hebben
verborgen
Stavanger is gegaan, een reis van 26
uur. In Rognan, een slaperig haven
plaatsje met gekleurde houten hui
zen aan het eind van de fjord, gaat
een ander verhaal rond. Op het mo
ment dat Kamphuis verdween, ver
trok een vrachtschip met een lading
van kabelfabriek Nexans naar Stavan
ger. „Dat lag hier weken in de haven",
vertelt serveerster Kristine. „Het was
een groot schip, dat ook naar Canada
vaart. Daar kan hij zich op hebben
verborgen."
Vrachtschip
Het is een scenario dat de Noorse po
litie heeft onderzocht. Van de Leest
zou er niet van staan te kijken. „Het
klinkt onwaarschijnlijk, maar alles
aan dit verhaal is inmiddels raar. Bo
vendien zei Arjen weieens half grap
pend dat als de Apocalyps zou ko
men, hij altijd nog kon vluchten per
vrachtschip."
maandag 17 september 2018
GO
Er komt maar geen einde aan de
misbruikschandalen in de katho
lieke kerk. De helft van alle Ne
derlandse kerkleiders die tussen
1945 en 2010 actief waren, blijkt
op een of andere manier betrok
ken bij misbruikdossiers.
Eefje Oomen
Rotterdam
Vijf vragen aan Annemie
Knibbe van het Vrouwen Plat
form Kerkelijk Kindermis
bruik.
j Van de kerkleiders die van
misbruik worden beschul
digd, leeft alleen Bar nog.
Wordt hij aangepakt?
2 Wat gebeurt er met de
'doofpotdaders', de lei
ders die het misbruik ver
borgen hielden?
3'Wir haben es nicht ge-
wusst', zei Simonis in
2010 over het misbruik.
Wist u toen al: dat is gelogen?
4 Het is misbruikschan
daal op schandaal.
Houdt het nooit op?
5 Is dit alles de doodsteek
voor de katholieke kerk?
Vindplek
Voor de Kvaenflaget tunnel tussen Fauske en Rognan
zijn spullen en de kajak van Kamphuis gevonden.
- Kristine, serveerster
Kijk op de site
bij /video voor
interviews over
de vermissing van
Arjen Kamphuis
Vrachtschip
Er gaan geruchten dat
Kamphuis rond 20
augustus op een vracht
schip vanuit Rognan naar
Stavanger is gevaren,
vlak bij Vikesa, waar hij
door een getuige is
gezien op 30 augustus.
NOORWEGEN
ZWEDEN
Laatste contact
Kamphuis heeft hier
voor het laatst
contact gehad met
zijn mobiele telefoon.
Vikesa
Stockholm
Kajak
De garage waar de
kajak van Kamphuis
wordt bewaard.
