ZEELAND GEBOEKT
Bootvluchteling
tussen hoop
en wanhoop
Zeeuwse kalenders houden u bij de les in 2019
mum
Zeeland
volgens
Baedeker
w
ZEELAND 21
De Vlaamse succesauteur Chris de Stoop is terug. Nu met een boek over
Vietnamese bootvluchtelingen: Telkens als ze een schip zagen vatten ze hoop, en
telkens als het schip wegvoer voelden ze wanhoop'.
MMinï
Chris de Stoop (1958) was
met zijn geëngageerde ver
halen al sinds zijn debuut
in 1992 een gekende naam in
Vlaanderen. De laatste jaren
groeide hij ook in Nederland uit
tot een beroemdheid. De Vlaamse
journalist en boekenschrijver trok
in Zeeland volle zalen met verha
len over de teloorgang van het
traditionele boerenleven, zoals hij
dat beschreef in zijn in 2015 uitge
brachte bestseller Dit is mijn hof.
Met dat boek won hij in 2016 de
Zeeuwse Boekenprijs. Datzelfde
jaar was zijn verhaal Het vierde ge
was - over het project Waterdu-
nen bij Breskens - het Geschenk
van de Week van het Zeeuwse
Boek.
Vorige week werd zijn nieuwste
boek gelanceerd: Wanneer het wa
ter breekt - het waargebeurde ver
haal over een groep Vietnamezen,
die al een hele tijd geleden in een
bootje hun vaderland ontvlucht
ten. Woensdag 19 september is de
auteur met zijn 'nieuweling' te
gast in Porgy Bess in Terneuzen
om voor te lezen, te vertellen en
vragen te beantwoorden.
Visser Hung en zijn dochter
Quyen - 'zeg maar Gwen'- staan
centraal in het nieuwe boek. Ze
kwamen terecht in het Vlaamse
Wichelen. Hung kon er als boed
dhist hulpkoster worden in de ka
tholieke kerk. De Stoop ging met
hem en zijn dochter terug naar
Qui Nhon in Vietnam.
We lezen over de inmiddels be
jaarde Vietnamees in Vlaanderen
(pagina 15-16): „In Wichelen,
waar hij als eerste kleurling aan
belandde en waar hij nog altijd
met overall en pet de kerkvloeren
schrobt, ziet hij er enigszins an
ders uit. Het dorp heeft vol
gens hem bijna niets met Qui
Nhon gemeen, behalve dat het
ook aan het water ligt, in een
grote bocht van de Schelde. De
mensen kleumen er meestal rond
de kachel van de kou en eten bo
terhammen met kaas of paté als
ontbijt en konijn met pruimen en
puree als het feest is. Hung kent er
iedereen en heel Wichelen kent
Hung. Maar wie kent hem echt?"
De Stoop snijdt in zijn boek
vragen aan die volop te maken
hebben met de vluchtelingen- en
migratieproblematiek van de hui
dige tijd. De vaak gedwongen
landverhuizing betekent altijd
een grote breuk. Hoe komen mi
granten en de samenleving
waarin ze zich vestigen tot een
nieuwe vorm van samenleven?
Hoe gaan vluchtelingen om met
hun verleden, met hun vaak trau
matische ervaringen? De schrijver
kent Hung en zijn dochter al tien
tallen jaren. Hij sprak ook met
tientallen mede-bootvluchtelin
gen.
Over de reis in hun wankele
bootje schrijft hij (pagina 9-10):
„Het binnenschip op de rivier valt
in het niet bij de mammoetsche
pen die over een van de drukste
vaarroutes ter wereld voeren, tus
sen Hongkong en Singapore,
maar die voor Hung en zijn reis
genoten niet wilden stoppen.
Zelfs niet om wat water of eten te
geven. Dat benadrukt Hung nog
het meest, wanneer hij over z'n
reis vertelt. Ze zagen Australi
sche, Japanse, Zuid-Koreaanse en
andere schepen koudweg voorbij
varen. Ze begonnen al die landen,
waar ze zo naar gehunkerd had
den, hartgrondig te haten. Telkens
als ze een schip zagen vatten ze
hoop, en telkens als het schip
wegvoer voelden ze wanhoop.
Geen drie keer, geen acht keer,
maar zesentwintig keer. Dat was
misschien nog erger dan de hon
ger en dorst: dat mensen je zagen
doodgaan, en ervoor kozen om je
dood te laten gaan. Je leven was
niets waard. Je was minder dan
niets. Een rottend blad op de oce
aan."
Hoe gaan we straks de drem
pel van het nieuwe jaar
over? Er zijn sinds afgelo
pen week drie kalenders die u
heel 2019 bij de les houden. Bij de
eerste kalender voorziet de Goese
fotograaf Carel Bruring elke
maand van een seizoensfoto. Tul
penvelden bij Scharendijke, vlas
bij Koewacht, appeloogst bij 's-
Gravenpolder - de fotograaf kleurt
het jaar rond.
In de tweede kalender komen
we Leuntje en Merien tegen, het
inmiddels vertrouwde boeren
echtpaar van Jan Willem Hament.
Engel Reinhoudt maakte rijmpjes
bij de tekeningen: 'K een maerel
zó oare fluite Merien, die ei ier wè
ergens een nist. 'K dienke a je 't
mis eit Leune, misschien bin ik
het zelf wè ewist.'
li y\
araHÉiiii
-ö
c
_2
0)
<D
N
In de kalender 'Historisch Zee
land' staan illustraties, plattegron
den en bouwtekeningen van mo
numentale gebouwen in de pro
vincie: van de cisterne bij de Grote
Kerk in Veere tot huis Crayestein
in Burgh. Veronica Frenks, con
servator van de collectie Zelandia
ïllustrata van het Zeeuws Genoot
schap, stelde de kalender samen.
De kalenders zijn te koop voor
13,95 euro per stuk.
Zeeuwse schrijvers
WW f
rat een onrecht: een heel
hoofdstuk in de be
faamde Baedeker-reis-
gids over Scheveningen, terwijl
Zeeland terloops wordt afgedaan
in een chapiter Von (Venlo) Breda
nach Vlissingen. Reizen, ach, het
wordt schromelijk overschat. Maar
met reisgidsen valt heel wat te be
leven. Oude reisgidsen als de Bae
deker, vernoemd naar uitgever
Karl Baedeker (1801-1859), werpen
soms verrassend nieuw licht.
We volgen Zeeland tussen 1880
en 1927 in verschillende edities
van het deel Belgien und Holland.
Nebst den wichtigsten Routen durch
Luxemburg. Later krijgt 'Holland'
een apart deel. Tegelijk rukt ook
Zeeland op,
maar onveran
derd onder de
door het trei-
nennet be
paalde noemer
Von (Venlo)
Breda nach Vlis
singen. Middel
burg en Vlis
singen hebben
inmiddels plat-
tegronden gekregen, respectieve
lijk op een schaal van 1:15.000 en
1:30.000. De Zeeuwse hoofdstad
gaat steeds meer als een toeristi
sche trekpleister gelden.
Er is heerlijke informatie over
vergeten verbindingen per boot en
kleinbahn, en over openingstijden
van definitief gesloten musea.
Men geeft sterren aan de beste ho
tels, zoals het heel erg verdwenen
Grand-Hótel aan de Lange Delft te
Middelburg, maar ook aan belang
rijke bezienswaardigheden.
In 1880 valt de enige ster in
Goes, voor de plaatselijke Kirche.
Maar Goes raakt die glorie weer
kwijt. De sterren vallen later in
Middelburg, voor het Stadthaus en
de Abtei, waarbij natuurlijk de
schone Tapeten niet worden verge
ten. Bij Vlissingen wordt eind 19de
eeuw gewezen op uitbreidings
plannen voor de haven. De rege
ring hoopt een deel van de Ant
werpse handel naar Zeeland te
trekken. Liefhebbers van kleder
dracht moeten op marktdag dins
dag naar Goes en op marktdag
donderdag naar Middelburg.
De Zeeland-ganger krijgt uitleg
over de merkwaardige woorden
luctor et emergo: 'ich ringe, aber
bleibe oben'. Uiteindelijk worden
reizigers, zij het in kleine letters,
verwezen naar Schouwen-Duive-
land en Zeeuws-Vlaanderen.
Domburg komt in alle edities
voor, het aantal badgasten schat
men op driehonderd. Let wel: per
jaar. Een wonder dat het er meer
geworden zijn na de ongunstige
prijsvergelijking uit 1880: 'Man lebt
ungezwungener, doch kaum viel billi-
ger als in Scheveningen.'
maandag 17 september 2018
GO
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
Jan van Damme
xv V--- V.-
l
Chris de Stoop foto mechteld jansen
Chris de Stoop: Wanneer het
water breekt - Uitgeverij De Be
zige Bij, 288 pagina's, hardcover,
21,99 euro. Lezing: woensdag 19
september om 20.00 uur in
Porgy Bess Terneuzen.
ls£
Kalender
2019
1««we
Mario Molengraaf
