Den Haag wil helpen met kerncentrale
3
Houvast voor
dementerende
en verzorger
Florida op Schiphol aankwam. 'Ze
zeggen dat je mijn dochter bent',
zegt Gerard als ze voor hem staat.
„Dat was afschuwelijk", blikt
Jantina terug. Toch liet ze op dat
moment geen emoties zien. „Ik
wilde flink zijn voor mijn dochter,
en zij voor mij. Maar het heeft ons
heel diep geraakt." Sylvia: „Mijn
moeder had me al voorbereid dat
mijn vader me misschien niet
meer zou herkennen. Maar ik
dacht: 'nee joh, ik ben zijn jongste
dochter, dat gaat niet gebeuren'.
Het was heel moeilijk."
Sylvia en haar man André wo
nen al jaren in Florida. Twee keer
per jaar komen ze naar Nederland,
omdat Gerard en Jantina zo'n
verre reis niet meer kunnen ma
ken. Afgelopen week waren ze er
toevallig weer.
Gerard is in dat halfjaar nog ver
der achteruit gegaan. „Iedere keer
valt er weer iets weg", zegt Jantina.
„Hij kan niet zelf naar de wc, om
dat hij niet weet wat hij met wc-
papier moet doen. Hij kan zich
niet zelf aankleden, of zijn boter
ham smeren en hij kan de tijd vaak
niet meer aflezen van de klok."
Ik wilde flink zijn voor
mijn dochter, en zij voor
mij. Maar het heeft ons
heel diep geraakt
Het echtpaar woont nog zelfstan
dig. Twee dagen per week gaat Ge
rard naar een dagbesteding bij
zorginstelling SVRZ, zodat Jantina
even tijd voor zichzelf heeft. „Als
hij thuis is, kan mijn moeder hem
geen minuut alleen laten", weet
dochter Sylvia. „Het is heel bijzon
der dat ze hem zo verzorgt. Ze is
heel sterk. We proberen voor wat
afleiding te zorgen en samen leuke
dingen te doen."
Dansen
Soms herkent Gerard ook zijn ei
gen vrouw niet meer. „Dan vraagt
hij: 'hoe heet je ook alweer?"', zegt
Jantina. „Dan omhels ik hem, en
dan weet hij het weer. We dansen
ook vaak samen in de kamer. Dat
deden we vroeger ook: lekker ji-
ven, op oude jazz."
Terwijl Jantina praat, zit Gerard
in een stoel aan de andere kant van
de kamer. Hij bladert in een boek.
Als hij komt aanlopen, zegt hij:
'See you later alligator, In a while
crocodile'. „Zulke zinnetjes zegt
hij wel duizend keer per dag, om
dat hij niet meer weet hoe hij een
gesprek moet voeren", legt Jantina
uit.
Ze hoopt dat Alzheimer meer
bekendheid krijgt. „Ik kom zoveel
onbegrip tegen. Mensen reageren
geërgerd als hij weer zo'n versje
opzegt. 'Dat is nou al de derde
keer!' Of ik krijg opmerkingen als
we het invalidetoilet gebruiken.
Dat doe ik, omdat ik dan meer
ruimte heb om hem te verzorgen.
Bij een blinde of een dove is het
duidelijk wat hun handicap is. De
mentie zie je niet, maar het geeft
wel veel problemen. Ik denk dat
het nuttig is als mensen zien hoe
het is om met iemand met Alzhei
mer te zijn. En ik hoop dat ze hel
pen als ze iemand op straat zien
die vreemde dingen zegt."
Jantina lacht naar haar man, die
naast haar staat. „Hou je nog een
beetje van me?", vraagt ze. Gerard
lacht breeduit. „Heel veel."
BOEKJE
Tijdens een werkbezoek van een
Kamerdelegatie aan de kerncen
trale en de voormalige fosforfabriek
Thermphos bleek gisteren dat Ka
merleden van de coalitie tot de op
positie oog hebben voor het lastige
parket waarin de provincie en ge
meenten zitten. De kerncentrale én
de gasgestookte Sloecentrale
draaien verlies.
Groot risico
Weliswaar heeft eigenaar PZEM
door de verkoop van onderdelen
van het vroegere grote energiebe
drijf Delta 8oo miljoen euro in de
knip, maar dat geld verdampt als de
energieprijzen niet flink aantrek
ken. Beide centrales vormen daar
door een te groot risico voor pro
vincie en gemeenten. De kerncen
trale sluit eind 2033 en moet tot die
tijd ook financieel in de benen wor
den gehouden. Provincie en ge
meenten vragen niet om geld, maar
om hulp. Ze vinden de kerncentrale
mede een verantwoordelijkheid
Borssele is een
molensteen om de
nek van de
aandeelhouders
van het Rijk en vragen 'Den Haag'
daarom mee te werken aan een
splitsing van PZEM. De kerncen
trale gaat dan door als zelfstandige
BV of stichting. Financiering kan
met geld uit PZEM en eventuele
opbrengsten uit verkoop van be
drijfsonderdelen. Mogelijk dient
het Rijk wel financieel garant te
staan voor een zelfstandig opere
rende kerncentrale. Het belang in
waterbedrijf Evides kan in dit plan
direct onder de aandeelhouders ko
men, zodat ze daar dividend uit
kunnen beuren. Nu belandt het
geld uit Evides in de grote pot van
PZEM.
Om de Tweede Kamer over het
probleem PZEM te informeren, was
een delegatie van Kamerleden uit
genodigd voor een werkbezoek,
waarbij ook Thermphos werd be
zocht.
Kamerbreed is er het besef dat
het Rijk Zeeland moet helpen met
een oplossing voor de kerncentrale.
VVD-Kamerlid Erik Ziengs: „Er
is een oplossing in politiek Den
Haag nodig."
Carla Dik-Faber (Christenunie):
„De verliezen die de kerncentrale
draait, zijn zorgwekkend. We gaan
er zorgvuldig naar kijken."
Maurits von Martels (CDA): „Het
is te vroeg om te zeggen hoe het
moet gebeuren, maar als Kamer
hebben we een verantwoordelijk
heid voor de kerncentrale."
PvdA-Kamerlid William Moor-
lag: „Het Rijk moet een helpende
hand toesteken."
SGP-Kamerlid Chris Stoffer: „We
gaan minister Wiebes van Econo
mische Zaken en Klimaat erop aan
spreken."
zaterdag 15 september 2018
'Ze zeggen
dat je mijn
dochter bent'
- Jantina Koomen
Familie Koomen kijkt met me
debewoners van de Horst naar
de uitzending, foto mechteld jansen
MIDDELBURG Hoe zorg je het
best voor je dierbare met de
mentie? Waar vind je uitleg
over de ziekte? Wie kan je
vertellen welke hulpje kunt
krijgen? Antwoorden op deze
vragen zijn te vinden in het
boekje HOUVAST Dementie.
Het naslagwerk is uitgebracht
door netwerkorganisatie
Zeeuwse Zorgschakels, zorg
verzekeraar CZ en het Alzhei-
mercentrum Limburg.
Gedeputeerde Harry van der
Maas nam gisteren het eerste
exemplaar in ontvangst. De
initiatiefnemers willen patiën
ten en hun familieleden hel
pen bij het vinden van de
juiste hulp. Zij kunnen daar
naast gebruikmaken van een
casemanager. Hij of zij biedt
ondersteuning thuis en heeft
kennis over regels en moge
lijkheden.
Kamerleden zijn bereid om mee
te werken aan een oplossing
voor de kerncentrale in Bors-
sele. De provincie en gemeen
ten, de aandeelhouders van
energiebedrijf PZEM, willen de
kerncentrale losweken van de
andere commerciële activitei
ten, zodat ze die kunnen verko
pen. Volgens de regels kan dat
nu niet, maar Kamerleden vin
den dat daar naar gekeken moet
worden.
Frank Balkenende
Borssele
- William Moorlag, PvdA-Kamerlid
De ontmoeting tussen vader
Gerard en dochter Sylvia op
Schiphol. BEELD UIT HELLOGOODBYE'
