Eerste diefstal in twintig
jaar schokt Schots eiland
'Russen zijn wél spionnen'
16
Als er één dossier is waarbij wordt gegoocheld met
cijfers en bedragen, dan is het wel het gasdossier. Het
kabinet draait de Groningse gaskraan dicht vanwege de
veiligheid. Maar is dat wel de belangrijkste reden?
PRINSJESDAG 2018 DE BELOFTES
PC
Het kabinet presenteert op Prinsjesdag weer een koffer(tje) vol
beloftes en voorspellingen. Maar achter alle mooie cijfers zit vaak een
andere werkelijkheid. Vandaag deel 1 in van de serie:
De cijfergoochelaars van Rutte III.
at niemand zag
aankomen, ge
beurde op 29 maart
dit jaar. Minister
Eric Wiebes kon
digde met veel
bombarie aan dat
de gaskraan in
Groningen staps
gewijs dichtgaat.
Komend jaar wordt nog zo'n 19 mil
jard kuub gas uit de Groningse bodem
gepompt, in 2030 moet dat naar nul.
„Ik heb voor de Groningers gevoch
ten", sprak Wiebes heroïsch. „Dit is
niet een dag voor de financiën, maar
voor de veiligheid."
In het hele land klonk gejuich.
Want eindelijk nam het kabinet een
besluit waarmee aan de ellendige
aardbevingen een einde komt. Gro
ningen trilde nog na van de klap bij
Zeerijp, op 8 januari. Die beving - met
een kracht van 3,4 op de schaal van
Richter - leidde tot ruim vijfduizend
schademeldingen.
Er was ook verbazing over het be
sluit van Wiebes. Want hoe is het mo
gelijk dat we nu opeens wél van het
Groningse gas afkunnen? In bijna zes
decennia raakte Nederland verslaafd:
het gas leverde de schatkist zo'n 280
miljard euro op. Huishoudens en
grote bedrijven werden massaal aan
gesloten op het relatief goedkope gas.
„Ik was met stomheid geslagen",
zegt PvdA-Kamerlid Henk Nijboer.
Hij was lid van de coalitie met VVD
en PvdA (2012-2017). Toenmalig VVD-
minister Henk Kamp hamerde er
voortdurend op dat de gaskraan niet
dicht kón. „Hij zei dat de winning op
een bepaald minimum moest blijven,
omdat anders het licht uit zou gaan en
bedrijven failliet zouden gaan."
De PvdA'er bezweert dat zijn partij
forse druk op Kamp uitoefende om de
gaskraan zo dicht mogelijk te krijgen.
„Nu blijkt dat hij ons al die tijd voor
de gek heeft gehouden. Zijn verhalen
klopten niet, over leveringszekerheid
en exportcontracten waar we écht
niet onderuit konden. Hij heeft de
Kamer verkeerd geïnformeerd."
Importeren
Kamps opvolger Wiebes meldt vijf
maanden na zijn aantreden dat het
toch kan. De exportcontracten blijken
onderhandelbaar en door gas te im
porteren - en in een nieuw te bouwen
stikstoffabriek geschikt te maken voor
Nederlandse gasfornuizen en cv-ke-
tels - gaat het licht niet uit en gaan be
drijven niet failliet.
Dat het nu ineens wel kan, is niet al
leen goedertierenheid van Wiebes,
die zich opwerpt als 'de redder van
Groningen'. De gasbaten - de winst
voor het Rijk - lopen hard terug: van
14,6 miljard euro in 2012 naar ruim
2 miljard euro in 2017. Terwijl de kos
ten voor de gaswinning de laatste tijd
wel fors stijgen. Want door de aardbe
vingen zijn duizenden huizen be
schadigd en moeten woningen wor
den verstevigd en soms zelfs gesloopt.
In feite zag Wiebes in dat de ver-
GIGHA De 160 bewoners van een
vredig, veilig eilandje voor de kust
van Schotland zijn geschokt nu er
2250 euro is gestolen uit het lokale
hotel. Het is de eerste misdaad in
twintig jaar.
Gigha is een piepklein eilandje,
slechts dertien vierkante kilome
ter groot, iedereen kent elkaar.
Zondagochtend ontdekte Arthur
Katilius, manager van het enige
hotel op het eiland, dat er geld was
verdwenen uit een voorraadka
mer. „Het is behoorlijk verdrietig
en een shock voor een gemeen
schap als de onze."
Bewoner Willie McSporran (82)
noemt de diefstal 'verschrikkelijk'.
„Het laatste dat mij te binnen
schiet, is een fiets die twintig jaar
verdween. Er is eigenlijk geen cri
minaliteit op eilanden als deze."
Het hotel, dat volgeboekt was, is
eigendom van de gemeenschap en
wordt uitgebaat door een privaat
bedrijf. „Hoe iemand iets kan ste
len van een bedrijfje in een beto
verende plek als Gigha is mij al on
duidelijk, maar hoe verzin je het
om van de gemeenschap te ste
len?", reageert gemeenteraadslid
Alastair Redman. „Ik doe alles wat
ik kan om de zaak op te lossen."
Ook de politie doet onderzoek
en het hotel krijgt beveiligingsca
mera's.
MOSKOU Onderzoeksnetwerk
Bellingcat heeft in samenwer
king met nieuwssite The Insider
Russia aanwijzingen gevonden
dat de verdachten in de Skripal-
zaak wel degelijk banden hebben
met de Russische geheime
dienst. Dat werd vastgesteld aan
de hand van hun paspoort- en
vluchtgegevens.
De originele reisdocumenten
zijn afgegeven op naam van
Alexander Jevgenjevitsj Petrov
en Roeslan Timoerovitsj Bosjirov
in 2009. Voor dat jaar hebben de
twee nooit ergens geregistreerd
gestaan. Dat kan erop wijzen dat
een inlichtingendienst hen toen
pas een geboortedatum heeft ge
geven. Opvallend is ook dat in
het paspoortdossier van een van
hen verscheidene keren de aan
tekening 'uiterst geheim' is te
vinden. Het duo zei tegen de
staatszender RT dat het niets te
maken heeft met de moordpo
ging op voormalig dubbelspion
Sergej Skripal. Ze zouden werk
zaam zijn in de fitnesswereld en
»Van het duo is
geen enkel
document te vinden
van vóór 2009.
ze waren als toerist in Salisbury.
Die trip stond al lang vast, ver
telden ze op tv. Ze blijken echter
pas op 1 maart hun vlucht te heb
ben geboekt naar Engeland in de
nacht voor vertrek en online te
hebben ingecheckt. Op 4 maart,
de dag dat Skripal werd vergif
tigd met novitsjok, was de re
tourvlucht naar Moskou ge
pland.
In Nederland kreeg het digi
tale onderzoeksnetwerk Belling
cat de meeste bekendheid door
hun onderzoek naar de ramp
met de MH17. Ze identificeerden
onder meer een hoge Russische
generaal als medeplichtige.
zaterdag 15 september 2018
DERDE DINSDAC
IN SEPTEMBEF
Gaskraan dicht:
gewoon een
centenkwestie
Peter Winterman
Den Haag
RLOppenheimer
