WIM HOFMAN
Lepelworm
Nieuw verdeelstation wordt robuust
II
11
En toen stond ik opeens weer
eens in een echt, oud, natuur
historisch museum, sinds 1895
gevestigd in een oud gebouw met hoge
plafonds, de geur van boenwas en ver
gankelijkheid en een schaarse verlich
ting. In uitstalkasten van verschillend
formaat stonden opgezette dieren,
vooral vogels, maar ook vlinders, keu
rig naast elkaar opgeprikt. Ik herkende
de ligusterpijlstaart, omdat ik die mot
onlangs nog in onze tuin had gezien.
Vitrines met fossielen en schelpjes, die
opengeklapt waren zodat ze op vlin
dertjes leken. Er was een eiercollectie
en ik zag het grote bruine ei van de
emoe. Ze hadden ook het ei van de pa
pegaaiduiker en ik beeldde me in hoe
iemand tegen een glibberige basalten
rotswand was opgeklommen met het
uit het nest geroofde ei in zijn mond.
Opvallend was de Eurypeima Spini-
crus, zwart en harig en groot. Het leek
wel of hij tien poten had...
In een kast hing een wel dertig cen
timeter grote wandelende tak. Wande
len deed hij niet meer. Hij was vastge
zet met een dozijn flinke spelden die
door lijf en poten waren gestoken.
Ik kan niet alles beschrijven; de
krant zou veel te klein zijn. In het mu
seum, zo stond in de folder, hadden ze
wel 16.000 objecten.
Ik heb wel een tijd staan kijken bij
de collectie met diertjes op sterk wa
ter. Vooral de wormen trokken mijn
aandacht. De regenworm was langge
rekt en erg bleekjes, maar ik zag ook
verschillende lepelwormen. De won
derlijkste vind ik de Bonillia Viridis,
een groene (de naam zegt het al) met
een knobbelachtig lijfje en een lang
uitsteeksel dat zij wel tien keer zo lang
als haar lijf kan maken. Je ziet alleen
maar het vrouwtje, ook bij de rotskus
ten in de zeeën waar de worm leeft.
Men heeft naar het mannetje lang
moeten zoeken. De wetenschappers
redeneerden zo: als er een vrouwtje is,
dan moet er ook een mannetje zijn.
Uiteindelijk vonden ze het: in het lijf
van het vrouwtje! Het mannetje is een
klein krom dingetje van een paar mil
limeter groot en brengt zijn hele leven
in de buikholte van het vrouwtje door,
om daar, indien nodig, zijn wezenlijke
plicht te doen. Vernuftig is het wel. En
diepzinnig. Verbazingwekkend, en dat
is goed: daar zijn natuurhistorische
musea voor in het leven geroepen.
gen is langs de hele route veel pro
test. Zelfs de rechter moest er aan te
pas komen. Na het maken van aller
lei aanpassingen en afspraken mag
de nieuwe lijn er komen.
„Die nieuwe verbinding is om
een paar redenen nodig", zegt Del-
leman. „Door de aanleg van wind-
parken op zee, voor de Zeeuwse
kust, komt er veel meer stroom op
het net bij Borssele. De bestaande
lijnen zijn niet toereikend om al die
stroom naar de rest van Nederland
te vervoeren. Bovendien moet er
een sterkere verbinding komen
naar België om makkelijker stroom
te kunnen uitwisselen. Het nieuwe
verdeelstation is nodig om al die ex
tra stroom aan te kunnen."
Omdat er al een verdeelstation in
Zeeland ligt, was het logisch om het
nieuwe ook in Zeeland te bouwen,
legt Delleman uit. „We hebben hier
al verbindingen naar Brabant, Bel
gië en Borssele. Eigenlijk maken we
het bestaande verkeersplein ro
buuster."
Volgend jaar zomer moet het ver
deelstation in gebruik worden ge
nomen. „Daarnaast is het de bedoe
ling dat we in september 2020 de
nieuwe 38okV-lijn tussen Borssele
en Rilland hierop aansluiten en in
gebruik nemen."
En het oude station? „Dat breken
we af en gaat weg."
dan voor elektriciteit. Want elektri
citeit is net als verkeer: het stroomt
en gaat alle kanten op. Al is er één
groot verschil: stroom kan nooit in
de file staan. En dat terwijl centra
les, zonnepanelen en windmolens
continu stroom opwekken. Dat be
tekent dat de elektriciteit goed
moet worden verdeeld.
„Precies dat is wat we hier gaan
regelen", vertelt Wouter Delleman,
bouwleider van TenneT, de beheer
der van het landelijke stroomnet. Al
wandelend over het terrein, pro
beert hij de complexe materie zo
begrijpelijk mogelijk te maken.
„In opdracht van TenneT bouwt
SPIE hier een nieuw knooppunt in
ons netwerk van hoogspannings
leidingen, het 38okV-
netwerk. Om in de vergelij
king te blijven met het
verkeersplein: we krij
gen hier van verschil
lende kanten tien rij
banen binnen en we
verdelen de stroom
I die eroverheen gaat
weer naar andere ver
bindingen. Letterlijk:
een verdeelstation."
Iets verderop ligt het huidige
hoogspanningsstation, maar dat is
aanmerkelijk kleiner. „Dat klopt,
maar het nieuwe moet ook veel
meer stroom gaan verdelen."
Het nieuwe verdeelstation staat
dan ook niet op zichzelf. Want er
wordt ook een nieuwe snelweg
voor stroom aangelegd: van Bors
sele, via Geertruidenberg naar Til
burg. Dat betekent ook dat er
nieuwe hoogspanningsmasten
moeten worden neergezet. Daarte-
Af en toe brult een hoogwerker,
maar het meest dat opvalt is nog het
langsrazende verkeer op de A58.
Ondertussen verrijst op een
zandvlakte aan de Weste
lijke Spuikanaalweg een
imposant complex
van staal. Aan de
kant liggen grote
rollen met dikke ka-
Het nieuwe
verdeelstation is
nodig om al die extra
stroom aan te kunnen
bels te wachten op installatie. Dit
hoogspanningsstation in aanbouw
wordt echt groot. Het terrein is
60.000 vierkante meter.
Het is een technisch hoogstandje
dat zich het makkelijkst laat verge
lijken met een verkeersplein, maar
vrijdag 14 september 2018
De wereld van Wim Hofman, schrijver/illustrator
Bij Rilland verrijst een verkeersplein voor stroom van maar liefst elf voetbalvelden groot.
FOTO'S MECHTELD JANSEN
Hoewel veertig man hard aan
het werk zijn, heerst er een se
rene rust. Terwijl in de polder bij
Rilland wordt gewerkt aan de
bouw van een enorm verkeers
plein van maar liefst elf voetbal
velden groot. Alleen gaat er
straks geen verkeer overheen,
maar stroom. Morgen is er een
open dag, maar de belangstel
ling is zo groot dat die al is vol
geboekt.
Jeffrey Kutterink
Rilland
- Wouter Delleman, TenneT
