teman de serie Floris en de fakir genoemd.
Maar een hogere omroepbaas bedacht
later dat het gewoon Floris moest worden.
Die drong tijdens de opnames ook
steeds meer op de voorgrond. Net als vrij
wel alle acteurs uit die tijd had Rutger
Hauer (24) wel ervaring op het toneel,
maar niet met film. Toch kreeg hij de
smaak razendsnel te pakken. Zoals hij
later in een documentaire van Andere
Tijden zou zeggen: „Op de eerste draaidag
zag ik de camera en dacht: jij wordt mijn
vriend." Paul Verhoeven moest dat be
amen: „Hij trok de camera als een mag
neet naar zich toe."
Dat Hauer zich zo zou manifesteren,
had Verhoeven ook niet kunnen bevroe
den. De houterige acteur had aanvanke
lijk niet zijn voorkeur. De makers hadden
eigenlijk de Amsterdamse acteur Carol
van Herwijnen in gedachten voor de
titelrol, maar hij kon die rol niet combi
neren met zijn toneelwerk. Voor Verhoe
ven, indertijd 29 jaar, was het ook alle
maal nieuw, zo'n serie opnemen. Niet
lang uit militaire dienst had de afgestu
deerd wiskundige alleen een documen
taire over het Korps Mariniers uit 1965
op zijn naam staan. Een met veel actie,
dat wel.
Maar een geluidsman (Ad Roest) die met
zo'n hinderlijke hengel de microfoon pal
boven de acteurs houdt omdat ze ook
fluisterend verstaanbaar moeten zijn en
je anders te veel bijgeluid vangt? Dat een
scène volgens cameraman Ton Buné al
tijd moest beginnen met een dichtslaand
klapboord met alle shot-informatie
om bij de montage beeld en geluid syn
chroon te krijgen? Verhoeven keek ervan
op. Voor het eerst ook werkte hij met
auteurs. Die moest hij als broekie vertel
len hoe ze moesten spelen.
Stoorzenders
De opnames stelden de jonge regisseur
en zijn 40-koppige filmcrew en cast van
in totaal wel zestig acteurs voor grote
uitdagingen. Het veranderlijke weer in
Nederland, stoorzenders als vliegtuigjes,
brommers en oefenende tanks op de
Ginkelse Heide, ongetrainde chimpan
sees en manegepaarden die van alles
schrokken: dikwijls moesten scènes op
nieuw, of opnames worden uitgesteld.
Het was simpelweg pionieren, een doe-
het-zelfcursus film maken.
Zo trok het circus van Paul Verhoeven
zes maanden lang door midden-Neder
land, twee keer langer dan gepland. En
met 1,2 miljoen gulden werd de serie drie
keer zo duur als begroot, tot groot onge
noegen van de omroepen. Die drongen
aan op ingrijpen. Twee afleveringen wer
den geschrapt en de laatste werd in twee
delen gesplitst, waarmee ook de eerste
cliffhanger een feit was: Floris die bewe
gingloos van het strijdperk van een rid-
dertoernooi wordt afgevoerd.
Natuurlijk kwam ook dat weer goed en
galopperen Floris en Sindala aan het eind
van de serie vrolijk het beeld uit, de Ne
derlandse jeugd verweesd achterlatend.
Want een nieuwe reeks was voor de om
roepen een brug te ver. Maar het punt
was gemaakt: ook in Nederland konden
'we' tv-series van niveau maken.
Voor Rutger Hauer, Paul Verhoeven en
Gerard Soeteman was Floris het begin
van een succesvolle carrière in de film
wereld. En wij snotneuzen? Voor ons
was er geen enkele nazorg, Floris werd
abrupt uit ons leven gerukt. We hebben
de drie F/orisboeken (met kleurenfoto's!)
nog verslonden en zullen op straat mis
schien nog een halfjaartje met onze
plastic zwaarden op elkaar hebben inge
hakt. Maar ergens daarna moeten we
zwaard en harnashelm hebben ingeruild
voor onze cowboypakken en klapperpis
tolen om Bonanza te spelen. Het moest
maar. Want Floris, daar zou nooit een an
dere held meer aan tippen. 41
50 jaar
Florisfan
A-Ëh start!' -
Élk shot begint met het dicht
(.siaari'v^n het klapbord, leert
Paul Verhoeven (m.) van zijn
cameraman Ton Buné (I.).
Met tranen in de
ogen zag Jaap
Kooimans op 21
december 1969 de
laatste aflevering
van Floris. Als jo
chie van 9 schreef
hij al brieven naar
de hoofdrolspelers
en enkele keren
kreeg hij zelfs een
brief terug. Sinds
dien heeft de serie
hem nooit meer
losgelaten.
Dat resulteert nu in
een jubileumboek,
vijftig jaar na de op
names. Daarin be
licht hij uitgebreid
alle facetten van de
totstandkoming
ervan. De Florisfan
sprak onder meer
met de belangrijk
ste makers en
acteurs en verza
melde niet eerder
gepubliceerde
foto's. Ook een lijst
van alle acteurs
ontbreekt niet. Zo
blijkt de marskra
mer in de afleve
ring De harige dui
vel niemand minder
dan Cor Witschge:
Pipo de clown!
Floris, het complete
verhaal achter de
serie (uitgeverij
DATO, 384 blz.,
€25) is vanaf
14 september
verkrijgbaar.
321 zaterdag 8 september 2018
WG
