WEER EVEN THUIS
l
19
De jeugd van Joke van Leeuwen uit Zierikzee werd vooral bepaald door twee dingen:
een groot gezin met vijf broers en vijf zussen en de zorg voor buurvrouw Van der Have.
e had genoeg broers en
zussen om meerdere hui
zen mee te vullen. Joke
van Leeuwen (55) uit
I Almkerk groeide, als jong
ste van een gezin van elf, op achter de
gevels van twee woningen: Hoofd
poortstraat 56 en 58 in Zierikzee. En
of dat nog niet genoeg was, was Joke
ook nog kind aan huis bij buurvrouw
Van der Have. Haar woning was een
'rustige haven' vergeleken bij Jokes
ouderlijk nest.
Niet dat het één meer trok dan het
ander. „Ik heb het thuis altijd hart
stikke leuk gevonden. Als we 's mid
dags warm aten bijvoorbeeld, met z'n
allen. Dat was beregezellig", kijkt Joke
terug. Maar met buurvrouw Van der
Have van de Schuttershofstraat - hun
achtertuinen raakten elkaar bijna -
had Joke iets speciaals.
Hoewel het woord in die tijd nog
helemaal niet gangbaar was, mantel-
zorgde Joke er voor haar - bijna blinde
- buurvrouw op los. Boeken voorle
zen, brieven schrijven naar haar
vriendin in Medemblik, de krant
spellen en samen boodschappen
doen. „Ik was best wel braaf. Ik ben
van mijn achtste tot mijn zestiende
eigenlijk vooral mantelzorger ge
weest. Nee, dat heb ik nooit als zwaar
ervaren. Ik kreeg daar zo veel voor te
rug en heb daar zoveel mooie mo
menten aan beleefd." Want de oude
buurvrouw - zelf geboren in 1890, al
vroeg weduwe geworden en later al
jong haar dochter verloren - was als
een oma voor de jonge Joke. Als ze
hun rondje langs de Zierikzeese win
keliers maakten, was ze voor iedereen
ook 'dat meisje met haar omaatje'. Sa
men zwierden ze van drogisterij Du-
bel naar slagerij Schell en via de vis
handel van Hoogerheide naar Capri
of naar de Rookende Moor. Overal
een praatje makend. „Zij kende ieder
een."
Uitklapbed
Het gezin Van Leeuwen was één van
de twee of drie grote gezinnen die
Zierikzee in die tijd rijk was. Na hun
trouwen in 1947 woonden pa en ma
aanvankelijk bij anderen in, op een
zolderkamer ergens aan de Lange
Blokweg. Daarna kwam het jonge ge
zin in de Hoofdpoortstraat op num
mer 58 terecht. Een arbeiderswonin
kje waar Jokes ouders in de nette ka
mer op een uitklapbed sliepen. De
bedden van hun kroost stonden als
een soort tetrisblokken op de boven
verdieping van het huis opgesteld.
Het moet krap zijn geweest, maar
Joke reageert nuchter. „Ik heb het niet
als vervelend ervaren. Het was voor
mij normaal."
Toen de buren van nummer 56 ver
huisden, greep pa Van Leeuwen zijn
kans en kocht dat buurhuis erbij. Tus
sen beide woningen werd een muur
weggebroken, maar de bovenverdie
pingen bleven gescheiden. Die van
mimuriSI
het ene huis werd tot jongensafdeling
gebombardeerd. Op de bovenverdie
ping van het andere huis lag de mei
denafdeling. „Die scheiding is altijd
zo gebleven, ook toen bijna iedereen
het huis uit was."
Zorgenkindje
Het buurtje nabij de Zierikzeese ha
ven was kinderrijk en gezellig, herin
nert Joke zich. Boomhutten bouwen
in het Slingerbos, verstoppertje spe
len bij het Gat van West Noordwest
en rondhangen op het Bolwerk. Joke
deed met alles mee, al stond ze als
'zorgenkindje' te boek. Als baby van
vier dagen oud kreeg Joke hersen
vliesontsteking. Daar hield ze fysiek
wat beperkingen aan over. Maar de
Zierikzeese liet zich door die beper
kingen niet begrenzen: ze knokte
zich door de mavo en meao en ging in
de boekhouding aan de slag.
Cijfers zijn altijd haar ding geweest.
De trouwdata van haar vijf zussen en
vijf broers somt ze zonder haperen
op. Ook omdat het op de kleine Joke
enorm veel indruk maakte toen zij
trouwden. Met oudste zus Lies
voorop. „Dat staat me nog heel goed
bij. Ik vond dat zó indrukwekkend."
Tussen het oudste en jongste kind
Van Leeuwen zit dik vijftien jaar. „De
ene helft van het gezin heeft de Wa
tersnoodramp meegemaakt, de an
dere helft niet. Maar in zo'n groot ge
zin krijg je al die verhalen wel mee."
De ene helft van het gezin heeft de
Watersnoodramp meegemaakt, de
andere helft niet
zaterdag 8 september 2018
GO
'Ik was vooral mantelzorger'
Esme Soesman
Heeft u herinneringen aan uw
ouderlijke huis die u wilt delen en wilt
u weer even terug? U kunt uw verhaal
doen in 'Weer Even Thuis'. U kunt
contact opnemen met Ab van der
Sluis: 08801-30203,
chefnieuws@pzc.nl.
A Joke van Leeuwen op de plek van haar ouderlijk huis. foto marieke mandemaker
Samen met buurvrouw Van der Have op de Appelmarkt tijdens de ker
mis, in augustus of september mogelijk in 1974.
- Joke van Leeuwen
