'Wel overlast'
door dichte sluis
Het Glazen Huis
verliest zijn glans
8
ONDERZEEBOTEN VLISSINGEN1905-1958
Rijkswaterstaat nam begin deze
week een ingrijpende maatregel in
verband met het lage waterpeil in
het Kanaal Gent-Terneuzen. De
sluizen blijven twee uur voor en
twee uur na laagwater op de Wes-
terschelde dicht. Geen schip kan er
dan doorheen.
De maatregel blijft in elk geval tot
en met vanochtend (donderdag)
van kracht, maar Rijkswaterstaat
sluit niet uit dat die vervolgens
wordt verlengd. De komende dagen
wordt geen regen van betekenis
verwacht. Over de effecten van de
stremmingen voor de scheepvaart
zijn de meningen verdeeld. „Het is
vervelend, maar niet erg versto
rend", aldus woordvoerder Edwin
de Feijter van Rijkswaterstaat. „De
scheepvaart wordt om de strem
mingen heen gepland." Johan Bres-
seleers van havenbedrijf North Sea
Port laat eenzelfde geluid horen.
„De impact is vrij beperkt", stelt hij.
Sluisplanning
De Terneuzense Schuttevaer-voor-
zitter Van Ijk is het daar hartgron
dig mee oneens. „Je kunt in de
sluisplanning wel rekening houden
met de stremmingen, maar daar
mee verander je het aanbod niet.
Als je bij laagwater op de Wester-
schelde - twee keer op een dag vier
uur lang - geen schepen kunt
schutten, hoopt het vanzelf op."
Dat het effect minimaal zou zijn,
noemt hij in glasheldere schippers
taal 'gelul in de ruimte'.
De huidige situatie is wel heel
uitzonderlijk. Van Ijk vaart sinds
1977 en kan zich niet herinneren
dat de sluizen bij Terneuzen ooit
gestremd zijn vanwege een te laag
waterpeil op het Kanaal Gent-Ter
neuzen. „Het komt regelmatig voor
dat de sluizen zijn gestremd om
water te spuien na
hevige regen
val, maar dit
heb ik nog
-r nooit mee
gemaakt."
Van Ijk
vreest dat
door klimaat-
Dat het effect van de
stremming minimaal
zou zijn, is gelul in de
ruimte
verandering vaker extreme droogte
zal voorkomen, met als gevolg ook
meer sluisstremmingen. „En als de
grotere Nieuwe Sluis bij Terneuzen
er in 2022 is, stroomt er bij elke
schutting nog meer water de Wes-
terschelde in. Dat maakt het nog
lastiger."
Het Kanaal 'vullen' met water uit
de Westerschelde is geen optie. Het
Kanaal mag niet te zout worden.
Verdere verzilting van de naastge
legen landbouwgronden ligt dan op
de loer. Bedrijven in de Kanaalzone
die koelwater uit het Kanaal gebrui
ken, zouden er ook schade door lij
den, omdat hun installaties door
zout water kunnen worden aange
tast.
Directe aanleiding om af te zien van
een Walchers Glazen Huis is de on
duidelijkheid over de plannen van
de landelijke actie van Serious Re-
quest. Dennie van Goethem, eige
naarvan Tramzicht in Domburg en
een van de organisatoren, wilde
niet langer wachten op witte rook
uit Hilversum. „Het is al september,
dat is echt te kort dag. Het is nog
steeds onduidelijk wat het doel dit
jaar moet worden. Dat kan ik echt
niet aan sponsoren uitleggen. Als ik
bij ze aanklop omdat ik nog zoveel
geld nodig heb omdat ik een tent
wil neerzetten dan vragen ze na
tuurlijk 'waar is het voor?' Dan
moet ik zeggen dat ik dat nog niet
kan zeggen. Dat kan ik niet verko
pen. Vorige week hebben we beslo
ten dat het dit jaar niet doorgaat."
Van Goethem heeft er een hard
hoofd in dat het Glazen Huis op
Walcheren nog een vervolg krijgt.
„We merken dat het draagvlak
minder wordt. Dat heeft te maken
met de doelen die Serious Request
kiest. Prima doelen, maar we heb
ben hier in Nederland ook veel
mensen die door omstandigheden
het heel lastig hebben en ook wel
hulp kunnen gebruiken. Daarnaast
is 3FM de laatste jaren alle toppers
kwijtgeraakt en dat merk je."
Van een Walcherse draai aan Se
rious Request, zoals Van Goethem
voorstelde, wilde de landelijke or
ganisatie niet horen. „We gaan vol
gend jaar rond de Kerst iets doen",
belooft hij. „Geen Glazen huis. Ik
heb iets anders in mijn mouw zit
ten."
Het ziet eruit als het zoveel
ste gelikte geschiedenis
plaatjesboek. Kijk eens wat
een prachtige onderzeebo
ten de Koninklijke Maat
schappij De Schelde in Vlis
singen in de periode 1907-
1940 bouwde. Maar deze
uitgave, die vandaag in Rot
terdam wordt overhandigd
aan Commandant Zee
strijdkrachten vice-admi-
raal Rob Kramer, is veel
meer. De Vlissingse werf-
nu Damen Schelde Naval
Shipbuilding (Marine-
bouw) - is momenteel
volop in de race voor de
bouw van nieuwe onder
zeeboten voor de Konink
lijke Marine. Er zal nog heel
wat water door de Schelde
vloeien voor het zover is.
Maar dit boek laat in elk ge
val zien waartoe de werf in
staat was.
Onder de titel Luctor en
Emergo laten schrijvers To-
bias van Gent en Ron van
Maanen zien, zien hoe suc
cesvol De Schelde was in de
bouw van onderzeeërs. Tot
de Tweede Wereldoorlog
werden er in Vlissingen
twintig te water gelaten.
Daarna werden de Rotter
damse Droogdok Maat
schappij (RDM) en Wil-
ton-Fijenoord de uitverko
ren bouwers. Nu die er niet
meer zijn, is de marinetak
van Damen Schelde in Ne
derland de meest voor de
hand liggende werf voor de
bouw van de boten, die de
huidige vier onderzeeërs in
de Walrusklasse rond 2025
moeten vervangen. Een
miljardenorder, goed voor
honderden banen.
Tobias van Gent (1967) is
als docent geschiedenis
verbonden aan de Univer-
sity College Roosevelt in
Middelburg. Hij is lid van
Provinciale Staten voor de
WD. Gisteren werd hij
voor die partij als lid van de
Tweede Kamer beëdigd, na
het vertrek van Han ten
Broeke. Medeauteur Ron
van Maanen (1958) is archi
varis in Vlissingen en is
specialist als het om het ar-
i HfU
chief van scheepswerf De
Schelde gaat. Hoewel het
boek 'voorbij verleden'
biedt, kan het op geen beter
moment worden gepresen
teerd. Algemeen directeur
Hein van Ameiden van Da
men Schelde Naval Ship
building is in zijn voor
woord bescheiden. Hij
noemt de verleiding groot
„parallellen te trekken tus
sen de geschiedenis als in
dit boek beschreven en de
huidige tijd." En voegt
daaraan toe: „Maar dat is
aan u, beste lezer."
Op pagina 33 zijn de au
teurs uitgesprokener, als ze
het over het heden hebben.
Zij begrijpen dat Haagse
politici aarzelen over de
nieuw te bouwen onder
zeeërs, omdat de kosten
van de Walrusklasse des
tijds gierend uit de bocht
vlogen. Maar dan schrijven
ze: „Toch wordt veelvuldig
benadrukt dat Nederland
met zijn grote conventio
nele onderzeeboten be
schikt over een nichecapa
citeit, die een waardevolle
aanvulling vormt op de
strijdkrachten van het
NAVO-bondgenootschap."
De boten kunnen ingezet
worden voor inlichtingen
werk, verkenningen en het
lanceren van speciale een
heden mariniers of agen-
donderdag 6 september 2018
GO
De stremming van alle sluizen bij
Terneuzen geeft wel degelijk
'heel veel overlast', volgens
Johnny van Uk, voorzitter schip
persvereniging Schuttevaer Ter-
neuzen. „Acht uur per dag zijn
ze dicht, omdat het waterpeil in
het Kanaal Gent-Terneuzen te
laag is door de droogte. Het zou
toch gek zijn als dat geen pro
blemen geeft."
Harmen van der Werf
Terneuzen
-Johnny van Uk, Schuttevaer
Het format Glazen Huis lijkt uit
gewerkt. Op Walcheren is er
voor het tweede achtereenvol
gende jaar geen locatie meer
die inhaakt op de landelijke Seri-
ous Request-actie van 3FM.
Guido van der Heijden
Domburg
De geschiedenis van de
Koninklijke Maatschappij
De Schelde in Vlissingen
als bouwer van onder
zeeërs is geboekstaafd:
Luctor et Emergo. Een
verleden dat naar meer
smaakt. Momenteel is
Damen Schelde Naval
Shipbuilding in de race
voor een miljardenorder:
in 2025 moet de huidige
Walrusklasse worden ver
vangen.
Jan van Damme
Vlissingen
iflE 9 -
De 021 tijdens een proefvaart op 11 januari
1940j||
De 02 ligt in 1911 in het Dokje van Perry in Vlis
singen. FOTO'S DAMEN SHIPYARD
Het ontwerp waarmee Damen
en Saab hopen de opdracht
voor nieuwe onderzeeboten bin
nen te halen.
