13
De politie krijgt steeds beter zicht op de minderjarige slachtoffers van
uitgelekte sexting berichten. Agenten zetten een tegenoffensief in. „Wij zien
zo veel narigheid dat we zeggen: doe het niet."
'Sluit verbieden wel
aan bij realiteit?'
SEXTING POLITIE
r zijn de uitwassen. De door
trapte man die zich voordeed
als een jonge jongen, een
meisje overhaalde naaktbeel-
den te sturen, en met die beel
den in de hand naar haar huis
reed. „Daar chanteerde hij
haar", vertelt specialist zedendelicten Yet van
Mastrigt van de Nationale Politie. „In het sou
terrain, terwijl de ouders van het meisje boven
lagen te slapen, dwong hij haar tot seksuele
handelingen, terwijl haar jongere zusje op de
uitkijk moest staan."
In zo'n geval is bij de politie geen twijfel: kei
hard vervolgen, die dader. Net zoals degenen
die minderjarigen afpersen en ze honderden
euro's laten overmaken om te voorkomen dat
naaktbeelden uitlekken.
Maar er zijn kinderen die op een andere ma
nier in de problemen komen, doordat ze in
tieme plaatjes en filmpjes delen. Bijvoorbeeld
door in vertrouwen beelden uit te wisselen
met een leeftijdsgenoot, waarna die beelden op
straat komen te liggen. Van Mastrigt: „We zien
slachtoffers die denken dat hun leven voorbij
is, niet de deur uit durven of naar school wil
len. Die zelfmoord overwegen." Valerie van der
Pol, die zich bij stichting Halt bezighoudt met
sextingproblematiek: „Er zijn gezinnen die
erom verhuizen. Maar daarmee kan niet voor
komen worden dat de beelden het slachtoffer
achtervolgen."
Slachtoffers
Hoe groot de problematiek is, begint duidelijk
te worden sinds de politie in 2016 startte met
het registreren van sextinggevallen waarbij
minderjarigen zijn betrokken. Van Mastrigt:
„Daarbij is geen sprake van beelden die onder
dwang zijn gemaakt, het leeftijdsverschil is be
perkt en het gaat om minderjarigen onder
ling." Nog niet in alle gebieden wordt even
We zien slachtoffers die
denken dat hun leven voorbij
is, niet de deur uit durven of
naar school willen. Die
zelfmoord overwegen
zorgvuldig geregistreerd, maar nu al blijkt dat
zich veel slachtoffers van sexting bij de politie
melden. Tot juli van dit jaar waren het er 568.
Ter vergelijking: in dezelfde periode in 2017 wa
ren dat er 454.
Maar niet alleen slachtoffers, ook de minder
jarigen die beelden doorsturen kunnen door
deze zaken flink in de knel komen. Wat zij
doen - het delen van naaktfoto's van minderja
rigen - is in principe strafbaar. Maar het ge
beurt veelal in een opwelling. Er zijn vriendjes
die opscheppen over hun vriendinnetje, of die
na een verbroken relatie alsnog een pikant
kiekje doorsturen. En er is het meidenvenijn,
dat zorgt dat vriendinnenplaatjes niet langer
privé blijven. Plus de ongelukjes, van de sex-
tingontvanger zelf, of kleinere broertjes en
zusjes die met hun telefoon aan de slag gaan.
Om te voorkomen dat gelekte sextingberich-
RICHTLIJN
ten tussen minderjarigen uitlopen op een kei
harde straf, is er een landelijke pilot van stich
ting Halt. Van der Pol: „Bij ons krijgen ze een
aantal gesprekken en drie leeropdrachten,
waarin ze geconfronteerd worden met de ge
volgen van hun gedrag. We kijken bijvoor
beeld: wie ben je oftline en wie ben je online?
Daarin zien we vaak verschillen. Jongens die
zeggen: online ben ik de smooth boy, in werke
lijkheid ben ik die jongen met het kleine
hartje. Ze denken vaak dat online gedrag ook
echt anoniem gedrag is." Ook het aanbieden
van excuses hoort erbij.
Tijdrovend
De uit de hand gelopen sextinggevallen leve
ren de toch al drukbezette politie tijdrovende
onderzoeken op, zegt politieman Herman
Oude Veldhuis, die zich in Katwijk bezighoudt
met jeugdzaken. „We moeten een telefoon uit
lezen, er zijn veel getuigen bij betrokken en
medeverdachten, die de beelden weer hebben
doorgestuurd." Wat opvalt: kinderen hebben
daarvan totaal geen idee. Dat merkt hij zeker
nu ze in Katwijk een speciaal voorlichtingspro
gramma zijn begonnen. Bij het programma
'Shitzooi' volgen scholieren niet alleen de aan
pak van een sextingzaak van de politie, ze re
chercheren ook zelf mee. Het geeft kinderen
inzicht in wat er allemaal bij een sextingzaak
komt kijken. „Ze kunnen daarna niet zeggen
dat ze van niks wisten." Wat opvalt? „Ik zie
scholieren tijdens de voorlichting vooral
schrikken als ze horen hoe hun telefoon een
week in beslag genomen kan worden, als ze bij
een sextingzaak betrokken raken. Dat is op zich
al een enorme straf."
Toch is er uiteindelijk vooral dat grote leed,
dat leidt tot een opmerkelijk advies. „Wij zien
zo veel narigheid dat we zeggen: doe het niet,"
zegt Oude Veldhuis. „Vroeger lagen de drem
pels voor een seksfoto veel hoger: je moest al
tijd dat rolletje nog laten ontwikkelen bij die
man die zei: zijn dit uw foto's? En voor het ver
spreiden was je zo een week en vijfhonderd af
drukken verder."
Misschien hoort het geven van zo'n advies
niet bij de kerntaken van de politie, net zoals
Oude Veldhuis' voorlichtingsprogramma in
Katwijk. Maar uiteindelijk ruimen zij nu de
rommel op. Voor zover dat kan. Want beelden
die rondgaan verdwijnen niet zomaar. Van Ma
strigt: „Pedoseksuelen azen op deze foto's. Als
ze eenmaal in tussen de kinderporno terecht
komen, zijn ze daar niet meer uit te halen." En
zelfs als het niet zo ver gaat, kan een verhaal
over een foto voor altijd aan een slachtoffer
blijven kleven. Van der Pol: „Eén naaktfoto kan
iemand twintig jaar later nog achtervolgen."
dinsdag 4 september 2018
GO
Eén naaktfoto,
twintig j aar ellende
Carla van der Wal
Katwijk
-Yet van Mastrigt, Nationale Politie
Marianne Cense van kenniscen
trum seksualiteit Rutgers juicht het
toe dat de politie zich mengt in de
discussie over sexting. „Het is een
lastige kwestie en wij puzzelen ook
hoe je daarmee om moet gaan", zegt
de programmamanager seksuele
vorming. „In een tijd waar jongeren
zo veel online zijn, is sexten een on
vermijdelijk deel van de seksuele
ontwikkeling. De vraag is of het ver
bieden van blootfoto's dan aansluit
bij de realiteit. Tegelijkertijd vind ik
het ook vreemd te adviseren ze dan
maar te versturen zonder dat een
gezicht te zien is." Kwetsbare groe
pen, zoals kinderen met een verstan
delijke beperking, kunnen gebaat zijn
bij een heel duidelijke richtlijn, die de
politie nu aanhoudt. „We moeten wel
oppassen dat we niet de slachtof
fers de schuld geven, als het wel ge
beurt en toch misgaat."
