ZEELAND GEBOEKT
VUB
Lidewijde Parijs leert je lezen in de Tuin van Troje
We willen
meer Maan
wms\ l
12 2
Vijftien wandelingen kriskras over Walcheren. Met de nieuwe gids Walcherse
Wandelingen loop je 'van de weg af'. „Je waant je in een natuurgebied, zo
ontspannend."
Wandelen op Walcheren. Het lijkt
vanzelfsprekend. Maar dat is het
niet. Eind 1944 kregen eb en vloed
door geallieerde bommen vrij spel. Na de
droogmaking moest het hele platteland op
nieuw worden ingericht. Tractoren, auto's en
vrachtwagens dienden zich aan, er moest
ruim baan worden gemaakt. Met het gevolg
dat vrijwel alle vooroorlogse wandel- en ker-
kenpaadjes verdwenen. De voetganger werd
naar de verharde weg verbannen.
Eind van de vorige eeuw maakten de wan
delaars zich sterk. Met de in 1998 opgerichte
Stichting Voetpaden Walcheren (SVW) wil
den ze het 'reizen te voet' weer mogelijk ma
ken. Langs de kust, van de kust naar Middel
burg en terug, door steden en dorpen, over het
boerenland. Dat lukte. Met de wandelpaden
langs de Veerse en Domburgse watergangen
als meest aansprekende resultaten. In 2009
nam de Stichting Landschapsbeheer Zeeland
het stokje over van de SVW en slaagde erin
een knooppuntennetwerk voor wandelaars te
realiseren.
Het heeft tijd, moeite en geld gekost, maar
nu is Walcheren de regio in Zeeland waar je
de ruimste keus hebt als je 'van de weg af wilt
wandelen. Van de weg af, dus dwars door de
velden en langs watergangen. Zo rijk is het
aanbod, dat wandelgidsenuitgever Gegaran
deerd Onregelmatig besloot de Zeeuwse afle
vering in tweeën te splitsen: een eerste deel
voor Walcheren, een tweede deel voor de rest
van Zeeland.
Wandelwalhalla
Els van den Kerkhof en Aagje Feldbrugge van
de SVW en boerenzoon-wandelgids Hans
Corbijn stelden het eerste boekje samen.
„Walcheren is een waar wandelwalhalla", con
stateren ze in hun voorwoord. Ze hebben vijf
tien routes uitgestippeld: in en rond de steden
Vlissingen, Middelburg en Veere, langs de kust
en dwars over het eiland van Westkapelle en
van Zoutelande naar Middelburg. Er is ook een
route aan de achterkant van het voormalige ei
land, van Oost-Souburg naar Veere.
BB ËflBfl
We ontmoeten Els van den Kerkhof en
Aagje Feldbrugge bij de bank aan het eind van
de Cleene Hoogeweg, aan de westkant van
Middelburg. Doodlopend voor alles wat wie
len heeft. Van daaraf gaat het te voet over gras
land naar het even verderop gelegen handge
trokken pontje over de Domburgse Water
gang. „Als je even geen auto of vliegtuig hoort"
- zeggen ze - „waan je je midden in een na
tuurgebied. Zo ontspannend." Die ervaring
willen ze iedere voetganger graag laten onder
gaan. Ook het uitzicht op de duinen in de verte
gunnen ze iedereen: „Dat is het mooie van het
Walcherse platteland, je ziet altijd waar de kof
fie wacht. Een wandeling is hier nooit onein
dig, altijd is er wel een kerktoren of een duin
aan het eind van je wereld. En het is gevarieerd
- de Manteling met oude beuken en eiken, de
duinen, de steden, het boerenland."
Er zijn meer Zeeuwse eilanden, die in de
oorlog onder water stonden: Schouwen-Dui-
veland, Tholen. Daar loop je volgens Els van
den Kerkhof en Aagje Feldbrugge grotendeels
over verharde wegen, omdat daar geen wan
delclubs voor landelijke wandelpaden hebben
geijverd.
Hun boek is geen eindpunt. Aan de noord
kant van Walcheren is het project 'wandelen
achter heggen' nog in uitvoering. En bij Bigge-
kerke willen ze ook meer 'van de weg af. Dat
is toekomstmuziek. Nu kunnen we vooruit
met de 237 beschreven kilometers in Wal
cherse wandelingen.
Hoe lees je literatuur? Die
vraag beantwoordt Lide
wijde Parijs zondagmid
dag 2 september om 14.00 uur in
boekhandel De Koperen Tuin in
Goes. De toegang bedraagt 5,-
euro, inclusief consumptie.
Ze doet dat op verzoek van 'De
Tuin van Troje', een nieuw sa
menwerkingsverband tussen de
Goese boekhandels De Koperen
Tuin en Het Paard van Troje. Ze
slaan de handen ineen om activi
teiten te organiseren die iets te
maken hebben met boeken. Infor
matie hierover is te vinden op de
facebookpagina Tuin van Troje.
Lidewijde Paris (1962) is op
richter en ambassadeur van 'De
Leeslambassade'. Zij wil daarmee
het literaire lezen op een toegan
kelijke en onderhoudende manier
promoten. Haar boeken 'Hoe lees
ik?', 'Hoe lees ik korte verhalen?'
en de scheurkalender '365 dingen
die je als boekenlezer moet/wilt
weten' voor 2018 hebben het
zelfde doel.
Om zoveel mogelijk mensen te
bereiken reist ze door het land
met lees-workshops of interviewt
schrijvers. Sinds 2018 is ze een van
de drie recensenten van 'MAX
Nieuwsweekend' (voorheen 'Tros
Nieuwsshow'). Paris werkte 25
jaar als directeur, uitgever en re
dacteur bij verschillende alge
mene uitgeverijen, was journalist,
boekverkoper, etaleur en co
pywriter.
Over de aanstaande zondagmid
dag zegt Anthoni Fierloos van Het
Paard van Troje: „Er is in Neder
land niemand te vinden die zo
kan enthousiasmeren als het om
lezen gaat als Lidewijde Paris. Ze
laat iedereen lezen op een manier
zoals je dat nog nooit eerder hebt
gedaan. Dit gebeurt door middel
van beeld en geluid, doorspekt
met anekdotes en humor. Boeken
zitten vol stille signalen, maar
hoe herken je die? En wat bedoelt
een schrijver ermee? Iedereen
leest vanuit zijn eigen ervaringen
en is op zoek naar zijn eigen ant
woorden. Toch zijn er wel een
paar aanwijzingen die elke lezer
kunnen helpen een tekst eens an
ders te lezen."
De middag is volgens Fierloos
geschikt voor iedereen, die wel
eens een boek ter hand neemt, ie
dereen die uit hoofde van zijn vak
anderen moet laten lezen en le
den van leesclubs.
Zeeuwse schrijvers
Kan Maan Leo ooit nog Maan
Leo overtreffen? Zij debu
teerde in 2012 met
het heerlijke en hartveroverende
'Ik ben Maan'. Een geweldige ze
gen en misschien een geweldige
vloek. Er zijn inmiddels een opus
twee ('Huwelijkse voorwaarden')
en een opus drie ('De tussenper
soon'), op zichzelf uitstekende
boeken, maar toch maantjes die
worden overstraald door deze
maan met zonnekracht.
De lezer ziet haar worstelen met
haar vroegere zelf. 'Ik word name
lijk verondersteld de mensheid
te verbluffen met een nieuw boek.
Terwijl ik niks te zeggen heb,' er
kent ze in 'Huwelijkse voorwaar
den'. Met andere woorden: hoe
word ik weer bijzonder, even bij
zonder als in
dat omstre
den, onge
looflijke,
overrompe
lende opus
één?
Zelfs de in
houdsopgave
van 'Ik ben
Maan' was
speciaal. Een
autobiogra
fie in zeven
tien regels. Regels als 'Ik ben ge-
rontofiel', 'Ik ben borsten', 'Ik ben
bi' en 'Ik ben een bestseller'. Ja, dat
laatste wist ze al van te voren. Zel
den zo'n zelfbewust boek gelezen,
of is dit vertoon juist het toppunt
van onzekerheid? In het rijtje met
de inhoudsopgave mis ik trou
wens één ding: 'Ik ben Zeeuw',
maar ze schrijft veel over haar
woonplaats Middelburg en om
streken. 'Dat pseudo-antieke, pit
toreske Walcherse stadje
heeft net genoeg te bieden om een
meisje als mij binnenboord te
houden'. Zoals 'niet al te doodse
kroegen' en 'een shop voor fetisj-
kleding'.
Dat laatste brengt ons naar een
van haar favoriete onderwerpen,
de lust van de pijn, SM, de myste
rieuze schijnwereld van 'hand- en
voetboeien, spreidstangen en an
dere gezelligheid', in haar woor
den 'een puur paradoxale erva
ring'. Niets is echt bij Maan Leo en
het verbaast dus niet dat ze, aan
het begin van het hoofdstuk 'Ik
ben superleuk/ superslim/ super
stom', schrijft: 'De natuur vind ik
een nogal overgewaardeerd feno
meen'. Wel gaat ze graag naar het
strand, 'zeker wanneer aan de
rand ervan een pannenkoekenpa
viljoen ligt, zoals in Dishoek.' Je
zou 'Ik ben Maan' een kroniek van
haar alledaagse leven kunnen
noemen, maar dan op
hoogst onalledaagse manier aan
gepakt. Daarom is de wens zo lo
gisch: we willen méér Maan, meer
van hetzelfde, nu net het grootste
gevaar voor een schrijversloop
baan.
vrijdag 24 augustus 2018
GO
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
We reizen weer te voet
004 Auteur
A Aagje Feldbrugge (links) en Els van den Kerkhof op het pontje over de Domburgse Wa
tergang. FOTO RUBEN OREEL
Els van den Kerkhof, Aagje Feldbrugge, Hans
Corbijn: Walcherse wandelingen - Uitgeverij
Gegarandeerd Onregelmatig, 128 pagina's,
14,95 euro. Dinsdag 28 augustus om 16.00
uur neemt dijkgraaf Toine Poppelaars van
Waterschap Scheldestromen het eerste
exemplaar in ontvangst in boekhandel de
Drvkkery in Middelburg.
Jan van Damme
Aanmelden kan via info@paard-
vantroje.nl of info@koperen-
tuin.nl
Mario Molegraaf
A Lidewijde Parijs.
