'TIJDENS EEN
FOTOSHOOT
IN PARIJS
KON IK ME
INEENS
NIET MEER
BEWEGEN'
Ergens vorig jaar, in het holst van de nacht,
slokte het verleden Michaela DePrince
(23) op. Het was geen grote hap - de her
inneringen aan Siërra Leone zaten haar
altijd al op de hielen tijdens de nacht
merries waarin ze de gruwelen van de
oorlog daar herbeleefde. Maar nu zag ze
niet alleen hoe haar dierbaren van toen
daaraan ten prooi vielen, ze keek ook
machteloos toe hoe geliefden van nu
werden vermalen door het geweld uit
haar vroegste kindertijd.
„Ik heb dit nooit naar buiten gebracht,
maar ik wilde mezelf ombrengen. Ik had
er alles voor over om maar niet meer te
hoeven zien hoe iedereen van wie ik
houd doodging, keer op keer, soms meer
maals in één nacht, als de moordpartijen
zich steeds herhaalden, zonder dat ik me
uit die nachtmerrie los kon maken. Het
was alsof ik in een bubbel leefde, ik had
het gevoel van alles en iedereen los te zijn
geraakt. Soms sliep ik maar twee uur per
nacht. Ik durfde niet te slapen, bang voor
wat er zou komen."
Michaela voelde zich plots een frau
deur als ze haar verhaal vertelde om an
deren de hoop te bieden die ze zelf was
kwijtgeraakt. Ze werd geboren als Ma-
binty Bangura en was nog maar enkele
jaren oud toen haar vader werd dood
geschoten tijdens zijn werk in de mijnen;
haar moeder stierf kort daarna, van de
honger en door ziekte. In het weeshuis
waar haar oom haar achterliet, verzette
ze zich tegen de 'tantes' die er de scepter
zwaaiden. Ze was voor hen een nummer,
waarmee haar rang in de groep werd
aangegeven: 27. De allerlaatste plek. Haar
huidziekte vitiligo, de oorzaak van witte
vlekken op haar lijf, maakte van haar een
'duivelskind'.
In Siërra Leone waren mensen die
voorbij de lichte plekken keken en hiel
den van het meisje dat Michaela was. Ze
stierven; na haar ouders de lerares die
haar Engels bijbracht en zich over haar
ontfermde. Rebellen slachtten de vrouw
voor Michaela's ogen af. Maar de droom
waarmee de lerares haar achterliet, die
letterlijk kwam aanwaaien met de Saha-
rawind, bleef leven. Op een magazine dat
in de tuin van het weeshuis waaide, zo in
de armen van Michaela, stond een balle
rina afgebeeld. De lerares had haar uitge
legd wat de vrouw deed, op de punten
van haar tenen in een tutu. Ballet. De
4-jarige Michaela had al eindeloos geoe
fend in de tuin van het weeshuis toen
een pleegmoeder uit Amerika niet alleen
haar, maar ook haar beste vriendinnetje
adopteerde. Samen gingen de meisjes
op balletles, tot Michaela na eindeloos
hard werken werd wat ze wilde. Ze maak
te het, als ballerina. Sinds 2013 danst
DePrince bij Het Nationale Ballet in
Amsterdam.
Het verhaal van haar jeugd ging de hele
wereld over. Ze vertelde het om haar doe
len te verwezenlijken. Aandacht vragen
voor het lot van oorlogskinderen zoals zij.
Racisme in de overwegend witte ballet
wereld aan de kaak stellen. Maar vooral:
een licht zijn voor anderen die gevangen
zitten in een oorlog. Dat is ook waarom
ze als ambassadeur voor War Child aan
de slag is gegaan. Het is een functie die
haar meer dan wie ook past.
Diagnose: PTSS
Toen haar nachtmerries alles overnamen,
moest DePrince voor het eerst ook om
een heel andere reden praten: om zichzelf
te helpen. „Door het gebrek aan slaap kon
ik de trainingen overdag amper volhou
den. Maar ik ben heel goed in het ver
stoppen van mijn gevoelens. Ik deed het
als kind al, zodat de tantes in het wees
huis niet konden zien dat ze me raakten
met hun klappen. Nu barstte ik haast uit
elkaar, terwijl ik deed alsof ik gelukkig
was. Ik stapte naar een vriend toe, een
danser net als ik, en vertelde hem wat ik
doormaakte. Hij kent me goed, hij wist
meteen dat het ernst was. Vorig jaar juli
is een posttraumatisch stresssyndroom
vastgesteld. Dankzij die diagnose begreep
ik wat er gebeurde toen ik me tijdens een
fotoshoot in Parijs ineens niet meer kon
bewegen. Het was alsof ik aan de vloer
stond vastgelijmd."
Door het syndroom voelt ze ook een
verlammende angst zodra ze iemand in
camouflagekleding ziet. „En toen dictator
Charles Taylor naar Den Haag kwam om
te worden berecht, werd ik doodsbang.
Wat als hij me zou vinden? Naast de
angst worstel ik enorm met schuldgevoel,
dat veel overlevenden van geweld ken
nen. Waarom haalde ik het wel en al die
anderen van wie ik hield niet? Toen ik op
mijn dieptepunt zat, was ik ervan over
tuigd dat niemand me zou missen als ik
er niet meer zou zijn. Nu leer ik dat ik
mezelf moet behandelen zoals ik mijn
vrienden behandel."
Hou van jezelf, wie je ook bent, hoe je
er ook uitziet. Weer een boodschap die
DePrince wil uitdragen. Het is veel, alles
bij elkaar, maar om zich heen heeft ze
niet de minste vrouwen aan wie ze een
voorbeeld kan nemen. Het telefoon
nummer van Madonna zit in Michaela's
achterzak; de superster maakt een film
over haar leven. Ze danste op Beyoncé's
visuele album Lemonade. Even breekt het
meisje door de vrouw heen, als ze over
de ontmoeting met die superster vertelt.
101 zaterdag 18 augustus 2018
