Tekort aan
neerslag
zal weer
oplopen
/gE <V -
Minder ouderen overleden door hitte
SiLhmEm
3
DROOGTE SPROEIVERBOD
'Als ik geen water heb, kan ik de
boel wel sluiten.' Boomkweker Elans
Engberink betaalt zich scheel aan het
water dat hij per truck laat aanrukken.
■yyy wé
f
slSfi i
„De droogtemaatregelen blij
ven van kracht", schrijven
Rijkswaterstaat, waterschap
pen en het KNMI in de
droogtemonitor die gisteren
verscheen. Deze bevat slecht
nieuws voor boeren, schip
pers en liefhebbers van
zwemmen in natuurwater: de
flinke regenbuien vorige
week waren slechts druppels
op een gloeiende plaat. Het
peil van het IJsselmeer is wel
licht gestegen, net als dat van
polders en grondwaterstan
den her en der in het land.
Maar het is lang niet genoeg
voor de uitgedroogde Hol
landse grond. Sterker: het wa
tertekort gaat weer oplopen.
„Het neerslagtekort in Neder
land was afgenomen tot 294
millimeter, maar stijgt naar
verwachting de komende
weken weer naar 305 milli
meter."
De oorzaak: er wordt erg
weinig neerslag verwacht. Er
valt een spat regen, maar
maar verder zal het komende
week vrijwel droog blijven,
verwacht het KNMI. Dus
geldt het sproeiverbod op
veel plekken nog steeds. Slui
zen worden vaker gesloten,
de kwaliteit van het natuur
water verslechtert rap. De dij
ken blijven voorlopig nog on
der toezicht.
"•R'fo.Nc' l
smm
v,.;'
Twee boetes kreeg Hans Engberink
uit het Twentse Saasveld deze zo
mer. Tweemaal 1500 euro moest hij
betalen omdat hij water haalde uit
een beek, terwijl het waterschap
dat verboden had.
Het vocht was hard nodig voor
zijn tientallen hectares met bomen
en planten in de volle grond. „Maar
1500 euro per boete: daar kan je veel
brood van kopen, hoor."
Dus ging Hans het water van ver
halen. „Uit het Twentekanaal, hier
vijftien kilometer verderop. Zo'n
vijf vrachtwagens rijden de hele
dag op en neer." Het prijskaartje
van deze logistieke operatie: zo'n
30.000 euro per week. „Daar word
je niet vrolijk van. Dit jaar verdie
nen we niks. Jazeker, het is een
rampzomer."
Omdat het kweken van de conife
ren en buxusplanten soms jaren
duurt, is plotseling stoppen met be
wateren geen optie. „Er zit al heel
veel geld in. Ik heb geen keus."
Zo voelt ook Engberink de pijn
van recordzomer 2018. De uitzon-
Neerslagtekort
2018
derlijke droogte leidt tot proble
men: Nederland kampt nog al
tijd met een fiks neerslagtekort en
een laag waterpeil in de grond, ri
vieren, kanalen en beken. Veel boe
ren moeten vrezen voor hun oogst,
planten en vissen worden ziek en
de scheepvaart kan minder lading
vervoeren.
En dat blijft voorlopig zo, blijkt
uit de droogtemonitor van gisteren.
Ondanks de soms heftige regen
buien is het neerslagtekort fors.
Daarom geldt het sproeiverbod in
flinke delen van het land nog altijd.
Grondwater mag vaak nog wel wor
den opgepompt, maar dat is in
Saasveld ('te diep en te zout') geen
optie, zegt boomkweker Engebe-
rink.
„Voor heel veel mensen is het
overleven", zegt hij. Daarom heeft
hij wel begrip voor de collega's die
ook in de fout zijn gegaan. In totaal
hebben waterschappen tot dusver
bijna veertig boetes uitgedeeld:
„Als er dieren doodgaan door een
watertekort, staat heel het land op
z'n achterste benen. Maar planten
gaan anders ook gewoon dood."
Hollands weer
Om de Nederlandse waterstanden
weer op op peil te brengen, is nog
drie maanden normaal 'Hollands'
weer (met geregeld een bui) nodig.
En als het volgend jaar weer zo'n
'rampzomer' wordt?
Het kan zomaar gebeuren, vreest
de Twentenaar: „Het weer is on
voorspelbaar. Elfstedentochten wa
ren er soms ook twee jaar achter el
kaar. Misschien moet ik een gigan
tisch waterbassin laten aanleggen
van een hectare groot. Daarmee kan
ik de zomer wel doorkomen. Maar
ja: dat kost ook al gauw een paar
ton."
Als een van de eerste in Europa
heeft het CBS cijfers beschikbaar
over de impact van de extreme
temperaturen. Tijdens de hittegol
ven in juli en augustus blijken er
per week gemiddeld honderd men
sen meer te zijn overleden dan in
een normale zomer waarin zo'n
2600 mensen per week overlijden.
Dit jaar waren er twee landelijke
hittegolven: van 15 juli tot en met 27
juli en van 29 juli tot en met 7 au
gustus. In die periodes overleden
gemiddeld 300 mensen minder dan
in vergelijkbare hittegolven in 2006.
Vergeleken met twaalf jaar gele
den gingen er dus aanzienlijk min
der ouderen dood, constateert Mar
jolein Jaarsma, econoom bij het
CBS. „In 2006 stierven er per week
gemiddeld zo'n vierhonderd men
sen meer dan gemiddeld. Het zijn
vooral de ouderen met een wat
zwakkere gezondheid voor wie de
hitte gauw te veel kan worden. De
hoge sterfte zien we vooral terug bij
de 80-plussers. Er stierven dus
meer mensen dan in een normale
zomer, maar voorgaande hittegol
ven waren dodelijker."
Een verklaring voor de afname is
er nog niet. Er is mogelijk meer be-
wustwording van wat te doen bij
een hittegolf. Daarnaast was er dit
voorjaar een lange koudeperiode
met griep, waarin veel zwakkere
ouderen zijn overleden. Goed
nieuws zou zijn als we met z'n allen
wat beter op kwetsbare ouderen in
de in de buurt hebben gelet.
Het blijft lastig een oorzakelijk
verband vast te stellen tussen hitte
en sterfte, aldus een woordvoerder
van het RIVM dat aan de basis
stond van het Nationaal Hitteplan.
„Je kunt kijken naar die griep van
afgelopen winter. Daardoor zijn
veel ouderen overleden. Dat zou
een logisch verband zijn met een
lager sterftecijfer onder ouderen in
de zomer, maar dat kun je niet di
rect een hard maken." Het is wel
een feit dat er in 2003 en 2006
warme zomers waren die juist heb
ben geleid tot het Nationale Hitte
plan. „Laten we hopen dat het een
rol heeft gespeeld, maar dat kunnen
we niet bewijzen. Het is aanneme
lijk dat de media-aandacht tot meer
bewustzijn heeft geleid."
Rode Kruiswoordvoerster Iris
van Deinse hoopt dat ook. „We zijn
heel blij dat het minder mensen
zijn dan eerder. Maar natuurlijk
moeten we zorgen dat er uiteinde
lijk geen mensen doodgaan aan de
hitte."
vrijdag 17 augustus 2018
GO
Ondanks de forse lokale
buien kampt Nederland nog
altijd met een watertekort.
Vissterfte, waterziektes en
het aantal zwemverboden
nemen toe, de scheepvaart
houdt last van lage water
standen, het neerslagtekort
gaat zelfs weer oplopen.
Niels Klaassen
De Bilt
17
Winst? Dit jaar dus niet
Niels Klaassen
Dinkelland
292 mm
droogterecord
(1976)
.•••—5%
droogste
jaren
mediaan
BROM KNMI
De bloedhete dagen in juli en au
gustus hebben weer hun tol
geëist onder ouderen. Maar de
hittegolven van dit jaar maakten
beduidend minder slachtoffers
dan de vorige keer, in 2006.
Bob van Huët
Rotterdam
Het staat
niet vast dat
het Nationale
Hitteplan
bijdroeg tot
een lager
sterftecijfer
onder oude
ren.
FOTO ANP
